Reklama

Niedziela Przemyska

Polichromie w pełnej krasie

Z ks. prał. Mieczysławem Rusinem, proboszczem bazyliki archikatedralnej pw. św. Jana Chrzciciela i Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Przemyślu rozmawia Aneta Kamieniecka

Niedziela przemyska 9/2017, str. 1, 4-5

[ TEMATY ]

wywiad

Archiwum archikatedry

Blask archikatedry przemyskiej

Blask archikatedry przemyskiej

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

ANETA KAMIENIECKA: – XVI-wieczne polichromie w bazylice archikatedralnej w Przemyślu wyglądają imponująco. Widać prace konserwatorskie przyniosły owoc?

KS. PRAŁ. MIECZYSŁAW RUSIN: – Polichromie na gotyckim sklepieniu prezbiterium, nad głównym ołtarzem bazyliki archikatedralnej są bardzo cenne i piękne. Renowacja była przede wszystkim ogromnym wyzwaniem dla konserwatorów. Prace objęły całe prezbiterium, którego powierzchnia to ponad 300 m kwadratowych. Dodatkową trudnością był fakt, iż były one prowadzone na dużej wysokości, bo wysokość katedry od posadzki do sklepienia wynosi 19,5 m. Konieczne było zbudowanie rusztowania przy ścianach oraz podłogi pod samym sklepieniem, żeby można było bezpiecznie się poruszać i prowadzić prace na wysokości. W oczyszczaniu polichromii stosowano różne metody i materiały. Sprawdziły się zarówno te współczesne, jak detergenty i gumy chlebowe, jak i te stare, jak chleb. Praca i wysiłek konserwatorów nie poszły na marne i pozwoliły odsłonić to, co upływający czas nieco zamazał dosłownie i w przenośni. Konserwatorzy przywrócili im wartość artystyczną i zabytkową.

– Proszę powiedzieć coś więcej na temat historii tych polichromii?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

– Na sklepieniu kamiennym nad ołtarzem głównym świątyni, która – przypomnę – powstała w drugiej połowie XV wieku, znajdują się cztery cyfry z okresu powstania polichromii. Są to cyfry 1, 5, 4 i 5 lub 9, co pozwala datować czas powstania polichromii na 1545 lub 1549 rok. Ich autorem jest dominikanin, ojciec Protazy, któremu pomagał niejaki Tobiasz z Opoczna. Polichromie z bogatą ornamentyką roślinną, w latach 60. i na początku lat 70. ubiegłego stulecia zostały odkryte przez prof. Władysława Zalewskiego podczas prac wzmacniających konstrukcję sklepienia. Okazało się, że na przestrzeni wieków, kiedy w architekturze i sztuce dominowały różne trendy, pierwotna polichromia została pokryta warstwą tynku, a nad głowami widniało niebieskie tło ze złotym gwiazdozbiorem. Ekipa konserwatorska pod kierownictwem prof. Zalewskiego odkryła zakryte freski. Czas jednak zrobił swoje, a freski pokryły się patyną, kurzem i licznymi zanieczyszczeniami. Stąd przed dwoma laty rozpoczęły się prace konserwatorskie i oczyszczające.

– Jednak prace, które zakończyły się nie tak dawno, obejmowały nie tylko renowację polichromii…

– W efekcie przeprowadzonych prac zostały odnowione nie tylko freski, ale też ślepe wnęki okienne przedstawiające postaci biskupów i osób najbardziej zasłużonych dla diecezji. Dzięki pozyskanym dotacjom z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, od Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Urzędu Marszałkowskiego w Rzeszowie czy Urzędu Miasta Przemyśla udało się zrealizować te specjalistyczne, kosztowne i niezwykle ważne prace. A wszystko po to, żeby to dziedzictwo wieków przekazane nam zachować i oddać w jak najlepszym stanie przyszłym pokoleniom.

Reklama

– Proszę opowiedzieć o planach tych najbliższych, ale i tych nieco bardziej odległych dotyczących restauracji bazyliki archikatedralnej.

– Prace w różnych obszarach trwają cały czas, również zamierzeń jest wiele. Jeszcze w tym roku chcemy rozpocząć restaurację zabytkowych drewnianych stalli w prezbiterium, które zaprojektował Tomasz Bryliński, architekt z Krakowa. Ustawione w trzech rzędach po każdej stronie przedstawiają płaskorzeźby m.in. Jezusa, Matki Bożej i Apostołów. Konieczna jest także restauracja boazerii zniszczonej przez drewnojady. Jeśli te zamiary uda się zrealizować, to prace restauratorskie przy prezbiterium można będzie uznać za zamknięte.

– Kiedy możemy się spodziewać udostępnienia turystom pozostałości romańskiej rotundy w podziemiach archikatedry?

– To kolejne duże wyzwanie, przed którym stoimy. Badania archeologiczne w podziemiach prezbiterium świątyni zakończone w 1998 roku pozwoliły odkryć i odsłonić pochodzącą z XI wieku rotundę romańską i pozostałości murów znacznie starszej świątyni z czasów Mieszka I. To dowód, że katedra powstała na fundamentach znacznie starszej świątyni. Sensacyjne odkrycie rzuciło nowe światło na dzieje chrystianizacji w tej części Europy. Okazało się, że rotunda św. Mikołaja była najprawdopodobniej najstarszą, a zarazem najdalej wysuniętą na wschód świątynią łacińską monarchii wczesnopiastowskiej. Prace związane ze stabilizacją i wzmocnieniem konstrukcji rotundy to poważne przedsięwzięcie konserwatorskie. Mamy już przygotowaną dokumentację, złożony jest także wniosek o dotację z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego i mamy nadzieję, że w nieodległej przyszłości podziemia naszej archikatedry zostaną w całości udostępnione turystom, łącznie z wejściem od zewnątrz świątyni.

– Skoro jesteśmy przy podziemiach, to proszę powiedzieć jak dużym zainteresowaniem zwiedzających cieszą się udostępnione krypty biskupów przemyskich?

– Podziemia udostępnione dla zwiedzających końcem w 2014 r. cieszą się dużym zainteresowaniem. Tylko w ubiegłym roku odwiedziło je ok. 14 tysięcy osób. Uwagę przyciąga stała ekspozycja „Podziemia Archikatedry św. Jana Chrzciciela, jako nekropolia biskupów przemyskich i osób świeckich”. Wyeksponowane są krypty, gdzie spoczywają przemyscy biskupi, ponadto trumny i odzież grobowa, odkryte i poddane konserwacji przez zespół pod kierunkiem prof. Anny Drążkowskiej z Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Przypomnę, że podczas prac archeologicznych, które rozpoczęły się w podziemiach bazyliki w 2010 r., odkryto szczątki 10 hierarchów: pięciu ordynariuszy i pięciu biskupów pomocniczych. Szczątki pasterzy zostały odpowiednio zabezpieczone, złożone do nowych trumien i pochowane w przygotowanych sarkofagach. Z kolei odnalezione trumny poddano konserwacji, podobnie jak stroje biskupie, które dzisiaj można oglądać w podziemiach naszej archikatedry.

2017-02-22 14:15

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Miłosierdzie uratuje świat - rozmowa z abp. Alfonsem Nossolem

[ TEMATY ]

wywiad

www.diecezja.opole.pl

List biskupów polskich do niemieckich oraz to, że po papieżu Polaku wybrano Niemca to konkretne przejawy ingerencji Boga w dzieje świata – mówi KAI abp Alfons Nossol. Przyznaje, że ze względów politycznych kwestia pojednania polsko-niemieckiego „chwytała” bardzo trudno, także u wielu wiernych. Emerytowany biskup opolski opowiada też o spotkaniach z wybitnymi teologami XX wieku, dyskusjach z Janem Pawłem II dobrych i złych cechach Lutra, o potrzebie teologii niemieckiej we współczesnym Kościele, przyszłości ekumenizmu i "nowej wędrówce ludów" w Europie.

Tomasz Królak (KAI): Gdy 18 listopada 1965 r. polscy biskupi przekazywali niemieckim współbraciom słynny list ze słowami: „udzielamy wybaczenia i prosimy o nie”, miał Ksiądz Arcybiskup 33 lata i był doktorem teologii. Czym była dla Księdza ta wiadomość – gromem z jasnego nieba, powiewem nowości, przejawem prawdziwego ducha chrześcijaństwa?

CZYTAJ DALEJ

Sercanie: niepokoją nas doniesienia o sposobie prowadzenia postępowania w sprawie ks. Michała O.

2024-03-28 19:21

Red.

Niepokoją nas doniesienia płynące od pełnomocnika ks. Michała, mecenasa Krzysztofa Wąsowskiego, dotyczące sposobu prowadzenia postępowania - piszą księża sercanie w opublikowanym dziś komunikacie. To reakcja zgromadzenia na działania prokuratury związku z postępowaniem w sprawie Funduszu Sprawiedliwości. Dementują pogłoski, jakoby ich współbrata zatrzymano w niejasnych okolicznościach w hotelu. Wzywają do modlitwy za wszystkich, których dotknęła ta sytuacja.

Publikujemy treść komunikatu:

CZYTAJ DALEJ

Bp Muskus: sensem Eucharystii jest spotkanie z miłością

2024-03-28 20:44

[ TEMATY ]

Kraków

Wielki Czwartek

bp Damian Muskus

diecezja.pl

- Przy jednym stole spotykają się z Jezusem biedacy, grzesznicy, słabi i poranieni ludzie. To nie jest uczta w nagrodę za dobre sprawowanie, uroczysta kolacja dla wybrańców, którzy zasłużyli na zaproszenie - mówił w Wielki Czwartek o Eucharystii bp Damian Muskus OFM. Krakowski biskup pomocniczy przewodniczył Mszy św. Wieczerzy Pańskiej w kościele Matki Bożej Zwycięskiej w Krakowie-Borku Fałęckim.

- Bóg, który pokornie schyla się do ziemi, by umyć nogi człowiekowi, nie wywołuje entuzjazmu. Ten osobisty i czuły gest budzi sprzeciw i zgorszenie wielu - mówił bp Muskus, zauważając, że obraz Boga, który obmywa nogi uczniom, kojarzy się z upokorzeniem. - Paradoksalnie łatwiej przyjąć fakt, że Jezus cierpiał i poniósł śmierć na krzyżu, niż zaakceptować Boga, który z miłości obmywa ludzkie stopy - dodał.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję