Reklama

Kościół

Św. Jan Paweł II odpowiada

Czy kultura może znieważać Boga?

Jan Paweł II podkreślał, że sztuka ma być drogą prowadzącą do tajemnicy Boga.

Niedziela Ogólnopolska 33/2020, str. 16

[ TEMATY ]

św. Jan Paweł II

Adam Bujak, Arturo Mari/Biały Kruk

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Na tak postawione pytanie Jan Paweł II odpowiedziałby zdecydowanie: „nie”, choć nie wypowiadał się na temat konkretnych przejawów nadużywania wolności w sztuce. Na świecie, także w Polsce, spotykamy się bardzo często z artystycznymi prowokacjami, przypadkami bluźnierstw i bezczeszczenia sacrum, które są „obrazą Boga i ludzi”.

Bywa, że wtedy – także ze strony wierzących – pojawia się pytanie, które takie przypadki relatywizuje: „Czy można obrazić Boga?”. Trochę to dziwne, skoro zwyczajowo zaczynamy spowiedź słowami: „Obraziłem Boga następującymi grzechami”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Jan Paweł II nie pozostawiał tutaj cienia wątpliwości. Podczas nabożeństwa czerwcowego w 1999 r. w Elblągu powiedział: „Grzech jest obrazą Boga, jest nieposłuszeństwem wobec Boga, wobec Jego prawa, wobec normy moralnej, którą dał człowiekowi, wpisując ją w ludzkie serce, i potwierdzając oraz udoskonalając przez Objawienie. Grzech przeciwstawia się miłości Boga do nas i odwraca od Niego nasze serca. Grzech jest «miłością siebie, posuniętą aż do pogardy Boga», jak mówi św. Augustyn (De Civitate Dei, 14, 28). Grzech jest wielkim złem w całym swoim wielorakim wymiarze, poczynając od pierworodnego, poprzez wszystkie grzechy osobiste każdego człowieka, poprzez grzechy społeczne, grzechy, które obciążają dzieje całej ludzkości”.

Jan Paweł II sakralizował kulturę w tym sensie, że przez nią Bóg zawarł przymierze z człowiekiem. Kulturę, zwłaszcza twórczość artystyczną, papież łączył z pojęciem piękna. Już od młodości traktował piękno nie tylko jako wartość estetyczną, ale także metafizyczną, gdy odkrył, że jest ono odbiciem absolutnego Piękna, którym jest Bóg. Już jako 19-letni młodzieniec, list do swego przyjaciela Mieczysława Kotlarczyka zakończył słowami: „Pozdrawiam Cię imieniem Piękna, które jest profilem Bożym: sprawą Chrystusową i sprawą Polski”. 60 lat później, jako Jan Paweł II, autor pierwszego papieskiego Listu do artystów, podkreślił, że ich powołaniem jest piękno, zadane przez Stwórcę. Ważnym przesłaniem tego listu jest powtórzona za rosyjskim pisarzem Fiodorem Dostojewskim intuicja, że „piękno zbawi świat”.

Reklama

Zdaniem Jana Pawła II, nawet najgenialniejszy artysta w swoim najbardziej udanym dziele nie odda „olśniewającej doskonałości” boskiego piękna. Mimo to, tacy geniusze jak Michał Anioł, Rafael czy inni artyści, stworzyli dzieła o nieprzemijającej wartości estetycznej i religijnej.

Papież podkreślał, że piękno jest kluczem tajemnicy i wyzwaniem transcendencji: „Zachęca człowieka, aby poznał smak życia i umiał marzyć o przyszłości. Dlatego piękno rzeczy stworzonych nie może przynieść mu zaspokojenia i budzi ową utajoną tęsknotę za Bogiem, którą św. Augustyn, rozmiłowany w pięknie, umiał wyrazić w niezrównanych słowach: «Późno Cię umiłowałem, Piękności tak dawna a tak nowa, późno Cię umiłowałem»” (List do artystów).

Jan Paweł II na początku swego pontyfikatu zauważył, że: „Piękno wydaje się kategorią wypieraną ze sztuki na rzecz ukazywania człowieka w jego negatywności, w jego sprzecznościach, w jego zbłąkaniu bez wyjścia, w braku jakiegokolwiek sensu (...). Tak zwany zdrowy świat staje się przedmiotem pośmiewiska i cynizmu”.

Niezrażony tym papież podkreślał, że sztuka ma być drogą prowadzącą do tajemnicy Boga. Jako przykład podał twórczość bł. Fra Angelica, którego obrazy są świadectwem „przenikającej duchowo mocy religii, dzięki której każdy człowiek zbliżający się do Boga i Jego tajemnic staje się podobny do Niego w świętości, pięknie, w błogosławieństwie”. W tym świętym artyście „wiara stała się kulturą, a kultura przeżywaną wiarą”.

W tym myśleniu Jan Paweł II nie był odosobniony. Rosyjski reżyser Andriej Tarkowski twierdził: „Kultura nie może istnieć bez religii, w jakimś stopniu kultura sublimuje się w religię, a religia wyraża się w kulturze”.

W czasach, gdy kultura odchodzi od sacrum, warto o tym wciąż przypominać.

2020-08-12 08:35

Ocena: +1 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Pośród przyjaciół w Toruniu

[ TEMATY ]

wspomnienia

dziedzictwo

św. Jan Paweł II

Wiesław Ochotny

Obraz św. Jana Pawła II z toruńskiej katedry Świętych Janów

Obraz św. Jana Pawła II z toruńskiej katedry Świętych Janów

Postać św. Jana Pawła II w diecezji toruńskiej kojarzy się przede wszystkim z jego pielgrzymką w 1999 roku do Torunia. W historii Kościoła na terenie ziemi chełmińskiej nie było na pewno ważniejszego wydarzenia. Śladów papieskich w diecezji jest oczywiście znacznie więcej, przybliżymy niektóre z nich.

Biskup Karol Wojtyła był w Toruniu w 1961 roku. Jego pobyt związany był z udzieleniem przez niego w kościele (dokładnie w zakrystii) św. Jakuba Apostoła sakramentu chrztu Marii Antoninie Gudel. Wydarzenie to miało miejsce dnia 6 lipca 1961 roku i zostało odnotowane w zachowanej księdze ochrzczonych. Skąd ta niecodzienna wizyta w Toruniu? Ojciec ochrzczonej Marii, Joachim Gudel (1927-2002), późniejszy profesor, znany w Polsce muzykolog, poznał ks. Wojtyłę jako duszpasterza akademickiego podczas swoich studiów w Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie (1948-1953). Księdza Wojtyłę poznał także jego brat Klemens.

CZYTAJ DALEJ

Francja: wyjątkowa Wielkanoc z rekordową liczbą nowych katolików

2024-03-26 18:40

[ TEMATY ]

Francja

twitter.com

Kościół we Francji przygotowuje się w do wyjątkowej Wielkanocy z kolejną rekordową liczbą katechumenów. Choć dokładne dane nie zostały jeszcze ogłoszone, to szacuje się, że chrztów dorosłych będzie w tym roku o co najmniej 30 proc. więcej. To prawdziwa epidemia, a raczej niespodziewany cudowny połów - przyznaje ks. Pierre-Alain Lejeune, proboszcz z Bordeaux.

Zauważa, że wszystko zaczęło się półtora roku temu, kiedy do jego parafii zgłosiło się w sprawie chrztu kilkadziesiąt osób, tak iż obecnie ma osiem razy więcej katechumenów niż dwa lata temu. Początkowo myślał, że to przejaw dynamizmu jego parafii. Szybko jednak się przekonał, że nie jest wyjątkiem. Inni proboszczowie mają ten sam «problem», są przytłoczeni nagłym napływem nowych katechumenów.

CZYTAJ DALEJ

W TVP1 premiera filmu dokumentalnego „Wojtyłowie. Drogi do świętości”

2024-03-29 11:11

[ TEMATY ]

film

TVP

„Wojtyłowie. Drogi do świętości” to dokument opowiadający historię rodziny, z której wywodzi się Karol Wojtyła. Prezentując sylwetki członków rodziny Wojtyłów film ukazuje, jak ważna jest rodzina. W dokumencie autorstwa Piotra Kota i Mileny Kindziuk wystąpili m.in. kard. Stanisław Dziwisz, Ewa Czaicka, Jan Wojtyła. Premiera - 30 marca o 10:35 w TVP1.

Dokument opowiada historię rodziny, z której wywodzi się wyjątkowy człowiek, wielki Papież i późniejszy święty. Prezentując sylwetki członków rodziny Wojtyłów film ukazuje, jak ważna jest rodzina. Głęboka więź powstaje dzięki zaufaniu i prawdzie, a wszystko zanurzone i przesycone jest miłością. Rodzina Wojtyłów uczy, że pozytywne związki i relacje kształtują całe nasze życie.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję