Reklama

Wiadomości

Franciszek Meninski - wybitny językoznawca z francuskimi korzeniami

8 września br. przypada 322. rocznica śmierci François à Mesgnien Meninskiego, znanego Polakom bardziej jako Franciszek Meninski.

[ TEMATY ]

Polacy

Polak

wikimedia (domena publiczna) oraz pixabay.com

Portret Franciszka Meninskiego autorstwa Antoniego Oleszczyńskiego

Portret Franciszka Meninskiego autorstwa Antoniego Oleszczyńskiego

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Portal polski.fr przybliża wielkiego Polaka, który nie tylko bardzo dobrze znał język polski, ale na dodatek słynął jako wybitny znawca obcych języków, zwłaszcza bliskowschodnich. To on także jako pierwszy wydał książki gramatyki romańskiej w Rzeczypospolitej.

Franciszek Meninski urodził się w Lotaryngii (ziemi później mocno związanej z polskim królem), a konkretnie w Totainville (obecnie region Grand Est, departament Wogezy). Było to w 1620 r. lub 1623 r. Wiemy, że przyszły językoznawca studiował w Rzymie u jezuitów. Wydaje się, iż to właśnie tam zrodziło się jego zainteresowanie językami obcymi, zwłaszcza orientalnymi.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

W 1647 r. Meninski przybył do Polski, jak się przypuszcza, na zaproszenie księcia Michała Kazimierza Radziwiłła. Niewykluczone, że już wcześniej posługiwał się językiem osmańskotureckim na poziomie podstawowym, ale dopiero w Warszawie zaczął zgłębiać tajniki tego języka dzięki znawcy tematu z kancelarii królewskiej.

O tym, że Meninski językowo nie próżnował nad Wisłą, świadczą wydane już w 1649 r. trzy książki poświęcone gramatyce: polskiej, francuskiej i włoskiej. Prawdopodobnie wydał też gramatykę łacińską.


Podziel się cytatem

Reklama

Gramatyka polska skierowana była do obcokrajowców uczących się języka polskiego, dwie pozostałe z kolei dla 7-letniego magnata z rodu Lubomirskich, którego językoznawca francuskiego pochodzenia uczył. Ciekawostką jest, że zarówno gramatyka francuska jak i gramatyka włoska były pierwszymi gramatykami romańskimi na ziemiach polskich. Ich autor podpisał się jeszcze francuską i zlatynizowaną wersją swojego nazwiska, ale w późniejszych latach dodawał też wersję polską, co było dowodem na jego przywiązanie do Rzeczypospolitej – jego drugiej ojczyzny.

Reklama

W 1653 r. Meninski udał się z poselstwem do Stambułu i dwa lata spędził na ziemi tureckiej w celu nauki języka. Potem wrócił do Polski i objął funkcję tłumacza królewskiego. W późniejszych latach odbył jeszcze kilka innych wypraw do Imperium Osmańskiego, a znajomość języka przydawała mu się bardzo w załatwianiu różnorodnych spraw.

Na przełomie lat 50. i 60. XVII w. Meninski zaproponował powstanie w Rzeczypospolitej szkoły dla tłumaczy i dyplomatów przeznaczonych do pracy na Wschodzie. Niestety z powodu braku pieniędzy nie podjęto się realizacji tego pomysłu. Była to inicjatywa na tyle ważna dla Franciszka Meninskiego, iż językoznawca prawdopodobnie z powodu porzucenia tego pomysłu wyjechał do Wiednia i zaczął pracować dla Habsburgów. Nadal odbywał zagraniczne podróże dyplomatyczne.

Najwybitniejszym dziełem, jakie wyszło spod pióra Meninskiego, był słownik „Thesaurus Linguarum Orientalium Turcicae, Arabicae, Persicae” (1680). Znalazły się tam tłumaczenia z języka osmańskotureckiego na pięć języków: łaciński, niemiecki, włoski, francuski i polski. Co ciekawe, jeszcze w 2000 r. wznowiono polsko-francuskie wydanie słownika.

W 1680 r. Meninskiego spotkała nobilitacja ze strony króla Polski Jana III Sobieskiego.

Wybitny poliglota zmarł 8 września 1698 r. i spoczął w Wiedniu.

2020-09-08 09:49

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

PŚ w szachach - arcymistrz Duda pierwszym polskim triumfatorem

[ TEMATY ]

szachy

Polak

arcymistrz

Wikipedia

Z lewej Jan-Krzysztof Duda, Dortmunder Schachtage 2018

Z lewej Jan-Krzysztof Duda, Dortmunder Schachtage 2018

Arcymistrz Jan-Krzysztof Duda po wygranej z Rosjaninem Siergiejem Karjakinem w rewanżowej partii finału został pierwszym w historii polskim triumfatorem turnieju o Puchar Świata w szachach. Czwartkowy pojedynek, w którym grał białymi, zakończył się po 30 posunięciach.

Wcześniej 23-letni arcymistrz z Wieliczki jako pierwszy Polak zapewnił sobie awans do turnieju kandydatów, wygrywając w półfinale po dogrywce z mistrzem świata Magnusem Carlsenem. Właśnie Norweg jako pierwszy pogratulował mu sukcesu tuż po zakończeniu finałowego meczu w Soczi.

CZYTAJ DALEJ

Panie! Bądź dla nas codziennym zmartwychpowstawaniem!

2024-03-28 23:44

[ TEMATY ]

rozważania

O. prof. Zdzisław Kijas

Karol Porwich/Niedziela

Chrystus zmartwychwstał, lecz każdy z wierzących musi szukać zrozumienia wielkości tej prawdy w swoim życiu i sił, których ona udziela.

Ewangelia (J 20,1 -9)

CZYTAJ DALEJ

Papież w rozważaniach Drogi Krzyżowej: Jezu, spraw, bym Cię pokochał w dzieciach nienarodzonych

2024-03-29 13:37

[ TEMATY ]

Droga Krzyżowa

papież Franciszek

Włodzimierz Rędzioch

„Ojcze, miej miłosierdzie dla nas i świata całego”, „Jezu - zachowaj Kościół i świat w pokoju” - to słowa modlitwy papieża Franciszka z jego rozważań, które będą towarzyszyć Drodze Krzyżowej w rzymskim Koloseum w Wielki Piątek wieczorem. „Żyjemy w bezlitosnych czasach i potrzebujemy współczucia" - podkreślił.

Po raz pierwszy obecny papież jest autorem rozważań, które zostaną odczytane przy 14 stacjach podczas nabożeństwa w Koloseum, rozpoczynającego się o godz. 21.15.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję