Pod opieką świętego Witalisa

Tuszyn to niewielka miejscowość pod Łodzią, która otrzymała prawa miejskie w XV wieku. Od początku istnienia miasta, kościół parafialny stanowił centrum życia mieszkańców.

Od wsi do miasta

Pierwsze wzmianki historyczne o wsi Tuszyn sięgają XII wieku, kiedy to w 1223 roku książę Konrad Mazowiecki – ten, który sprowadził Krzyżaków do Polski – przekazał wieś biskupowi pruskiemu Christianowi. 16 sierpnia 1416 roku król Władysław Jagiełło nadał osadzie prawa miejskie. Miasto Tuszyn miało typowo handlowy charakter z prawem do organizacji jarmarków i targów. Parafia została erygowana w 1345 roku przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Jarosława Bogorię Skotnickiego. Pierwsze kościoły były drewniane, przez co ich konstrukcja ulegała zawaleniu albo była trawiona przez kolejne pożary. W świątyni wzniesionej pod koniec XVIII wieku w ołtarzu głównym znajdował się obraz Matki Bożej Różańcowej, a nad nim obraz św. Witalisa. W drugiej połowie XIX wieku parafianie zdecydowali o budowie murowanego kościoła. Dzięki inicjatywie biskupa J. Marszewskiego i wsparciu fundatora A. Płodowskiego, w 1860 roku przystąpiono do budowy kolejnej świątyni, tym razem z cegły. Kościół, w uproszczonym stylu romańskim, został oddany do użytku w roku 1865 roku. 19 września 1882 roku jego konsekracji dokonał biskup kujawsko-kaliski Wincenty Chościak – Popiel. Świątynię rozbudowano w 1927 roku. W czasie II wojny światowej kościół został zamknięty i przeznaczony przez okupanta na magazyn zboża, co przyczyniło się do powstania dużych zniszczeń we wnętrzu świątyni. W roku 1948 ówczesny proboszcz ks. Leon Dębicki przystąpił do odnowienia i ponownego urządzenia kościoła. W ołtarzu głównym świątyni znajduje się obraz Matki Boskiej, zwanej potocznie Tuszyńską. Wokół Jej wizerunku zawieszone są wota przyniesione przez lata przez mieszkańców miejscowości. Po bokach kościoła znajdują się mniejsze ołtarze, poświęcone patronowi parafii świętemu Witalisowi męczennikowi, św. Teresie od Dzieciątka Jezus oraz św. Józefowi Oblubieńcowi Najświętszej Maryi Panny. Obraz świętego Witalisa w ołtarzu głównym pochodzi z II poł. XVIII wieku. Na odwrocie obrazu św. Józefa znajduje się adnotacja o jego odnowieniu w 1887 roku. Boczne ołtarze zostały wykonane w Kaliszu. Na chórze znajdują się zabytkowe mechaniczne organy piszczałkowe, niestety wyłączone z użytkowania, gdyż przez wiele lat nie były konserwowane. Na wieży kościelnej znajdują się trzy dzwony spiżowe. Na ścianach świątyni znajdują się gipsowe stacje drogi krzyżowej, przy wejściu do świątyni zaś tablice poświęcone m.in. zamordowanym przez hitlerowców kapłanom. W trakcie II wojny światowej zginął w Dachau proboszcz ks. kan. Romuald Brzeziński, pierwszy wicerektor Wyższego Seminarium Duchownego w Łodzi i budowniczy kościoła św. Kazimierza w Łodzi - Widzewie. Następnie trafił do Tuszyna, gdzie został aresztowany i zginął śmiercią męczeńską 2 czerwca 1942 roku. Podobnie stracony został wikariusz ks. Tadeusz Maciejak, stracony w obozie 14 października 1942 roku. W tym samym obozie zginął także, pochodzący z pobliskiego Jutroszewa, ks. Bolesław Pacześ, kapłan diecezji włocławskiej.

Parafia kilku pokoleń

Proboszczem od 2015 roku jest ks. dr hab. kan. Marek Stępniak. Parafia liczy około 8 tysięcy osób. Poza samym Tuszynem w jej skład wchodzą takie miejscowości jak: Bądzyń, Czyżemin, Dylew, Garbów, Głuchów, Górki Duże, Górki Małe, Jutroszew, Kępica, Modlica, Szczukwin, Tuszyn miasto, Tuszynek Majorecki, Wola Kazubowa oraz Żeromin.- Nasza parafia jest bardzo zróżnicowana społecznie. Są rodziny żyjące od pokoleń, ale także i przybyli. Rozwój kościoła ściśle związany był z rozwojem targowisk. Wielu ludzi po dziś dzień tam pracuje. Na terenie parafii mieszkają ludzie przybyli nie tylko z pobliskiej Łodzi, ale i z różnych stron Polski. Jest sporo firm, zakłady krawieckie. Wiele osób dojeżdża do pracy do Łodzi, młodzież do szkół. Jest to środowisko bardzo społecznie zróżnicowane. Młodzi ludzie zostają, zakładają rodziny. Od pewnego czasu część osób powróciło także z emigracji zarobkowej – tłumaczy ks. Stępniak.

Parafia św. Witalisa ma dobrze rozwinięte duszpasterstwo. W każdą środę odmawiana jest nowenna do Matki Bożej Nieustającej Pomocy i modlitwa różańcowa, w pierwsza sobotę miesiąca jest msza do Niepokalanego Serca Maryi, różaniec i medytacja fatimska. O oprawę muzyczną niedzielnej sumy i wszystkich uroczystości dba chór parafialny będący inicjatywą oddolną, obchodzący w tym roku czwarta rocznicę powstania. Prężnie działa Rycerstwo Niepokalanej, Żywa Róża, duszpasterstwo przedsiębiorców i pracodawców „Talent”, w którym uczestniczy aktywnie koło 30 osób. Od niedawna działa także Żywa Róża rodziców modlących się za swoje dzieci. Jest to nowa inicjatywa, w którą włączyło się dużo młodych małżeństw. Członkowie grupy odmawiają różaniec i odbywają swoje spotkania formacyjne. Działa także Oaza Rodzin, Liturgiczna Służba Ołtarza, Oaza Dzieci Bożych oraz Parafialna Rada Duszpasterska i Rada Ekonomiczna. Na terenie parafii znajdują się trzy szkoły: Szkoła Podstawowa w Tuszynie, Szkoła Podstawowa w Górkach Dużych i Liceum Ogólnokształcące im. Jana Pawła II w Tuszynie, gdzie katechizują dwaj księża wikariusze, siostra zakonna i dwie świeckie katechetki. Parafia posiada kaplicę w Jutroszewie, gdzie w każdą niedzielę wakacji sprawowana jest eucharystia. W ostatnim czasie w remizach Ochotniczej Straży Pożarnej organizowane były msze święte. W 2019 roku parafia przezywała misje. Wtedy w każdej remizie była msza święta z nauką misyjną. Z okazji adwentu, Wielkiego Postu oraz przy innych okazjach także odprawiane są tam msze święte. W tym roku odbyły się tam msze kolędowe dla mieszkańców poszczególnych miejscowości. Parafia przeżywa trzy odpusty. Pierwszy ku czci św. Witalisa w ostatnią niedzielę kwietnia. Kolejny, ku czci św. Jana Chrzciciela w kaplicy cmentarnej 24 czerwca, zaś trzeci – u czci św. Klary w drugą niedzielę sierpnia w kaplicy w Jutroszewie. Od sierpnia br. w parafii posługują dwaj wikariusze: ks. Adam Pieńkowski i ks. Antoni Marcinków. - W przyszłym roku obchodzić będziemy 140. rocznicę konsekracji kościoła. Z tej racji 31 października br. dokonana zostanie konsekracja nowego posoborowego ołtarza przez metropolitę łódzkiego abpa Grzegorza Rysia. Wydarzenia jubileuszowe obejmą cały najbliższy rok. Chcemy także uczcić pamięć byłych kapłanów naszej parafii, zamordowanych 80 lat temu w obozie w Dachau. Ale naszym dużym wyzwaniem jest odbudowanie duszpasterstwa do poziomu sprzed pandemii i wytężona bieżąca praca duszpasterska – podsumowuje plany proboszcz ks. prof. Marek Stępniak.

Niezwykła pielgrzymka od 190 lat!

Każdego roku w uroczystość Wniebowzięcia NMP do parafii św. Witalisa pielgrzymują mieszkańcy Jutroszewa. Zwyczaj pielgrzymki wiąże się z ocaleniem parafian z Jutroszewa od epidemii najprawdopodobniej cholery, która w 1831 roku mocno zdziesiątkowała miejscowość i sąsiednie wioski. Aby ratować się przed zarazą, parafianie z obrazem św. Klary, udali się do kościoła w Tuszynie – do kościoła, który był na tzw. Targowicy w Tuszynku Majorackim. Kiedy przyszli, ostatni człowiek zmarł na stopniach kościoła i zaraz ustąpiła. Wdzięczni za zatrzymanie epidemii jutroszewianie, przyrzekli tę wdzięczność okazywać w corocznych pielgrzymkach. Ufundowali też św. Klarze kapliczkę. Pierwsza dziewiętnastowieczna kapliczka była wielokrotnie przebudowywana. Dziś pośrodku wsi stoi mała murowana świątynia z historycznym obrazem św. Klary. W 1902 r. przekopiowano obraz św. Klary, umieszczając na odwrocie obraz św. Rocha, i utworzono okazały feretron. W roku beatyfikacji Jana Pawła II wmurowano na frontonie kaplicy tablicę z informacją o wydarzeniach z czasów epidemii. W tym roku również, po raz 190-ty, niosąc obraz św. Klary i św. Rocha, dziękowali Bogu za zatrzymanie zarazy, jaka zdziesiątkowała Jutroszew i okoliczne miejscowości. Po dojściu przed kościół parafialny św. Witalisa w Tuszynie, zostali powitani przez księdza proboszcza - Podjęliście ten trud, by podziękować Panu Bogu. By za pośrednictwem św. Klary prosić waszych patronów o wstawiennictwo. Tydzień temu świętowaliśmy jej uroczystość odpustową, dziś przynieśliście jej wizerunek tutaj do naszej świątyni, by razem z całą wspólnotą parafialną składać Bogu dziękczynienie. Przyjmijcie pokropienie wodą święconą, jako znak Bożego błogosławieństwa i zapowiedź łask, jakie każdemu i każdej z was, od najmłodszego do najstarszego, święta Klara może wyprosić. Ona jest potężną orędowniczką, ona nas wspiera, ona nad nami czuwa! – mówił ks. prof. Marek Stępniak witając pielgrzymów. - To jest pewien fenomen w skali całej naszej Archidiecezji Łódzkiej. Ja tylko raz spotkałem się z taką formą modlitwy w parafii w Witowie na odpust św. Augustyna. Obraz św. Klary został ostatnio pieczołowicie odnowiony przez samych mieszkańców i jest jeden z cenniejszych zabytków naszej parafii, a na pewno jest to najcenniejszy zabytek w całym Jutroszewie. Kaplica, w której się znajduje obraz, jest sercem tej miejscowości. Po mszy św. w Tuszynie pielgrzymi z Jutroszewa wychodzą na cmentarz, gdzie odprawiane są modlitwy za zmarłych, a następnie wracają pieszo do Jutroszewa. - Pamiątką po epidemii jest grób choleryczny, który po dziś dzień znajduje się w Jutroszewie. Co niedzielę odprawiamy mszę świętą w kaplicy. Zawsze w drugą niedzielę sierpnia jest odpust ku czci świętej Klary. Mieszkańcy sami się dbają o kaplicę, sprzątają, organizują tą pielgrzymkę. Mieszkańcy Jutroszewa są mocno przywiązani do tej tradycji – dodaje ks. Stępniak.