Reklama

Nauka

Teleskop Webba zarejestrował najodleglejsze połączenie czarnych dziur

Najstarsze połączenie dwóch galaktyk i ich masywnych czarnych dziur zaobserwował międzynarodowy zespół astronomów, korzystający z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST). Fuzja rozpoczęła się, gdy Wszechświat miał zaledwie 740 mln lat – podano w komunikacie Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA).

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

To najodleglejsza fuzja czarnych dziur, jaką kiedykolwiek zauważyli badacze. Odkrycie, o którym poinformowano na łamach "Monthly Notices of the Royal Astronomical Society" (https://academic.oup.com/mnras/advance-article/doi/10.1093/mnras/stae1267/7674898?searchresult=1), dostarczyło naukowcom wskazówek na temat formowania się tak ogromnych czarnych dziur we wczesnym Wszechświecie.

Badacze uważają, że masywne czarne dziury miały duży wpływ na ewolucję galaktyk. Jednak współczesna kosmologia wciąż nie daje jednoznacznych odpowiedzi na pytania, w jaki sposób te obiekty zyskały tak olbrzymią masę. Odkrycie gigantycznych czarnych dziur powstałych w czasie krótszym niż miliard lat od Wielkiego Wybuchu (który nastąpił ok. 13,8 mld lat temu), wskazuje, że ich wzrost musiał przebiegać bardzo szybko.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Obserwacje Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba rzucają nowe światło na rozrastanie się czarnych dziur we wczesnym Wszechświecie. Obrazy zarejestrowane przez JWST dostarczają m.in. dowodów na połączenie dwóch galaktyk i masywnych czarnych dziur w ich centrach. Wydarzyło się to w chwili, gdy Wszechświat miał tylko 740 milionów lat.

Odkrytemu właśnie układowi nadano nazwę ZS7.

Reklama

Astronomowie identyfikują masywne czarne dziury na podstawie charakterystycznych cech spektrograficznych uzyskanych m.in. za pomocą Near Infrared Spectrograph (NIRSpec) – instrumentu do badań w bliskiej podczerwieni, w który jest wyposażony teleskop Webba.

"Znaleźliśmy dowody na obecność gęstego gazu poruszającego się bardzo szybko w pobliżu czarnej dziury, a także gorącego i silnie zjonizowanego gazu, rozświetlonego przez promieniowanie energetyczne, wytwarzane zwykle przez czarne dziury podczas akrecji (opadania rozproszonej materii na powierzchnię czarnej dziury pod wpływem grawitacji - PAP)" – wyjaśniła główna autorka badania, dr Hannah Übler z Instytutu Kosmologii Kavli na Uniwersytecie Cambridge (Wielka Brytania).

Badaczka dodała, iż potężna rozdzielczość aparatury JWST pozwoliła jej zespołowi na przestrzenne rozdzielenie dwóch czarnych dziur i ustalenie, że jedna z nich ma masę 50 mln razy większą od masy Słońca.

"Masa drugiej czarnej dziury jest prawdopodobnie podobna, jednak znacznie trudniej to zmierzyć, ponieważ ten obiekt tkwi w gęstym gazie" – tłumaczył członek zespołu, prof. Roberto Maiolino, astrofizyk z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Cambridge.

"Nasze odkrycia sugerują, że łączenie się jest ważnym procesem, dzięki któremu czarne dziury mogą szybko rosnąć – i że było tak również w okresie kosmicznego świtu (to okres od ok 100 mln lat do 1 mld lat po Wielkim Wybuchu - PAP). Obok innych obserwacji Webba - wyniki naszych badań pokazują również, że masywne czarne dziury kształtowały ewolucję galaktyk od samego początku" – powiedziała dr Übler.

Reklama

Autorzy odkrycia zauważają również, że połączone czarne dziury emitują fale grawitacyjne (niewidoczne zmarszczki w strukturze czasoprzestrzeni wywoływane przez gwałtowne i wysokoenergetyczne wydarzenia we Wszechświecie), które można wykryć za pomocą aparatury nowej generacji. W takie instrumenty będzie wyposażone pierwsze obserwatorium fal grawitacyjnych - Laser Interferometer Space Antenna (LISA). Misja ESA, która ma się rozpocząć w 2037 r., zakłada rozmieszczenie na orbicie okołosłonecznej trzech satelitów mierzących fale grawitacyjne.

Zespół dr Übler zajmie się teraz badaniem związków między masywnymi czarnymi dziurami a galaktykami, w których się mieszczą. Naukowcy za pomocą JWST będą wyszukiwać fuzje czarnych dziur, by określić częstotliwość takich zdarzeń, ich wpływ na rozrost czarnych dziur i pojawianie się fal grawitacyjnych. (PAP)

Anna Bugajska

abu/ zan/

2024-05-16 16:03

Ocena: +4 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nietoperze w kościele

[ TEMATY ]

obserwatorium

nietoperz

Michał Majewski

Nietoperze w wieży kościoła w Górkach Wielkich.

Nietoperze w wieży kościoła w Górkach Wielkich.

Wieżę kościoła Wszystkich Świętych w Górkach Wielkich zamieszkują różne gatunki nietoperzy.

Jedną z atrakcji gminy Brenna jest możliwość poznawania nietoperzy w ramach projektu: „Poznaj zwierza nietoperza – mieszkańca gminy Brenna”, dofinansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki w Katowicach.
CZYTAJ DALEJ

Papież: powołanie to nie jakiś dodatek, lecz miłość Boga do nasd

2025-01-16 15:20

[ TEMATY ]

Watykan

Rzym

papież Franciszek

Argentyńskie Kolegium Kapłańskie

Vatican News

Papież Franciszek

Papież Franciszek

Musimy z całą stanowczością przyjąć naszą kapłańską tożsamość – napisał Papież w przemówieniu do Argentyńskiego Kolegium Kapłańskiego w Rzymie. Kształcących się w nim księży i ich formatorów przyjął dziś na audiencji. W przekazanym im przemówieniu podkreślił, że kapłańskie powołanie nie jest jakimś dodatkiem czy środkiem do innych celów, choćby tak świętych jak zbawienie. Powołanie to Boży plan dla naszego życia – stwierdził Papież.

Kontynuując rozważanie na temat kapłańskiego powołania, Ojciec Święty wyjaśnił, że jest ono tym, co Bóg w nas widzi, co porusza Jego miłosne spojrzenie. „Ośmielę się powiedzieć – dodał Papież – że w pewnym sensie powołanie to miłość, którą On ma dla nas i na tym polega jego prawdziwa istota”.
CZYTAJ DALEJ

Papież do seminarzystów z Kordoby: zaufajmy Jezusowi, z Nim dotrzemy do celu

2025-01-17 11:52

[ TEMATY ]

papież Franciszek

seminarzyści

Kordoba

Vatican News

Papież Franciszek podczas spotkania z seminarzystami

Papież Franciszek podczas spotkania z seminarzystami

Wyruszanie w drogę bez nadziei byłoby szaleństwem, ale ufając Jezusowi możemy być pewni, że dotrzemy do upragnionego celu – powiedział Papież, przyjmując w Watykanie seminarzystów z Kordoby, którzy przybyli w jubileuszowej pielgrzymce do Rzymu.

Franciszek odniósł się do hasła Roku Świętego: pielgrzymi nadziei. Zauważył, że na naszej życiowej drodze, możemy rozpoznać nadzieję dzięki pewnym znakom, które wytyczają nam trasę. Pierwszym z nich jest sam kierunek, fakt, że zmierzamy ku ostatecznemu spotkaniu z Jezusem. Nie szukamy pierwszych czy najwygodniejszych miejsc, bo są to ślepe zaułki. Kto w nie wejdzie, ze wstydem i z wielkim trudem musi się z nich potem wycofywać – ostrzegał Papież.
CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję