Reklama

625 lat parafii w Nowosielcach

Historia w drewno wpisana

Niedziela przemyska 32/2009

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Parafia w Nowosielcach jest jedną z najstarszych w archidiecezji przemyskiej, a jej korzenie sięgają głęboko w czasy średniowiecza. Nazwa miejscowości, oznaczająca nowe sioło, pojawiła się po raz pierwszy w dokumencie wystawionym 14 grudnia 1372 r. przez księcia Władysława Opolczyka, namiestnika królewskiego na Rusi, dla niejakiego Franczka z Marszowic za wierną służbę rycerską. Za datę erygowania parafii pw. św. Marii Magdaleny uważa się rok 1384. Wtedy także - 19 października - wdowa po znanym nam już właścicielu wsi, Katarzyna, uposaża parafię łanem ziemi, karczmą i terenem pod zabudowania plebańskie. Od roku 1630 parafia należała do dekanatu jarosławskiego, później, w poł. XVIII wieku, do archidiakonatu jarosławskiego, następnie w XIX stuleciu do kańczudzkiego, a obecnie przynależy do dekanatu przeworskiego.
Prawdziwą ozdobą parafii nowosieleckiej, ale także całej wsi jest piękny drewniany kościół, konsekrowany 28 kwietnia 1595 r. przez arcybiskupa lwowskiego Jana Dymitra Solikowskiego. Kościół wzniesiony w tradycji gotyckiej, położony na wzgórzu nad stawem, pełnił przez wieki funkcje obronne i był schronieniem dla miejscowej ludności. Posiadał fortyfikacje ziemne (wał wewnętrzny i zewnętrzny), groblę i most zwodzony. Posiada murowane fundamenty. Na jego miejscu stał zapewne wcześniej kościół wystawiony w czasach erygowania parafii, a jeszcze wcześniej obronne grodzisko. W 1624 r., w dniach 9-13 czerwca, nowosielecka świątynia przeżywała oblężenie wojsk tatarskich. W kościele schroniła się wówczas okoliczna ludność. Na kościelnej wieży ustawiono śmigownice, które obsługiwał artylerzysta wojsk koronnych, Franciszek Dudek, sam będąc już inwalidą wojennym (nogę stracił podczas walk pod Chocimiem). Obroną miejscowości dowodził wójt Michał Pyrz, na którego cześć w 1936 r. usypano pamiątkowy kopiec. Bohaterem walk był także niejaki Jaśko, który wprowadził zamieszanie w obozie tatarskim, płosząc tabun koni, a także ówczesny proboszcz Piotr Kisiel. 29 czerwca 1936 r., w czasie uroczystości odsłonięcia kopca dzielnego obrońcy Nowosielec Michała Pyrza, miała miejsce wielka manifestacja chłopska przeciwko polityce rządów sanacji, chłopi zakrzyczeli wówczas generała Edwarda Rydza-Śmigłego.
Widoczna już z daleka sylweta nowosieleckiego kościoła, usytuowanego na lekkim wzniesieniu, urzeka swoim pięknem. Świątynia o konstrukcji zrębowej nakryta jest gontowym dachem z wieżyczką na sygnaturkę, posiada nawę i węższe orientowane trójboczne prezbiterium, do którego od północy przylega zakrystia. Od zachodu do kościoła przylega wieża konstrukcji słupowej z izbicą, kryta czterospadowym dachem gontowym, na szczycie znajduje się złocony krzyż na kuli. Właśnie w wieży natrafiono swego czasu na mosiężną tablicę pochodzącą z 1631 r., z napisem w języku łacińskim, z którego wynika, że niejaka księżna Anna ze Sztembergu ofiaruje pozłacaną kulę ze złotym krzyżem na szczycie. Na odwrocie wspomnianej tabliczki wspomniano o XIX-wiecznym remoncie wieży. W wieży kościelnej w specjalnej drewnianej skrzyni przechowywano też, w czasach ataków wroga, szczególnie cenne przedmioty: monstrancję, kielichy, ornaty itp. Pod koniec XX wieku przebudowano przyziemie wieży, m.in. dostawiając kamienny przedsionek z okienkami i przyporami na narożach. Wokół kościoła dostawiono soboty, stanowiące schronienie przed zimnem i deszczem dla przybywających w soboty wieczorem wieśniaków z okolicznych miejscowości, m.in. Bud Łańcuckich, którzy oczekiwali na niedzielną Mszę św.
Wchodząc do wnętrza świątyni, zwracamy oczywiście uwagę na ołtarz główny z ok. 1773 r., w którym niedawno ponownie umieszczono obraz patronki świątyni, św. Marii Magdaleny, pędzla dziewiętnastowiecznego artysty. Święta trzyma w rękach czaszkę ludzką - symbol pokuty. W zwieńczeniu dwukondygnacyjnego ołtarza znajduje się obraz przedstawiający Ukrzyżowanie, z postaciami Matki Bożej, Marii Magdaleny i św. Jana Ewangelisty. Zwracamy uwagę na płaski sufit, ozdobiony polichromią, ściany z prostokątnymi otworami okiennymi. Wnętrze nakryte jest płaskim stropem, a dwa duże drewniane słupy podtrzymują strop.
Także w prezbiterium, po bokach ołtarza głównego, oglądać dziś możemy piękne obrazy. Po lewej stronie zawieszono zabytkowy, późnogotycki obraz Matki Bożej Nowosieleckiej, pochodzący z około 1529 r., malowany temperą na desce lipowej. Maria trzymająca Dzieciątko, otoczona owalną aureolą, wsparta jest na półksiężycu, w dolnym rogu klęczy malutka postać anonimowego duchownego. Obraz wypełnia złocone tło. Dawniej umieszczony był on w ołtarzu głównym. Po prawej stronie, w owalnych ramach obraz z XVII stulecia „Ecce Homo”, przedstawiający umęczonego Chrystusa w koronie cierniowej na głowie. Na belce tęczowej znajduje się barokowa, XVIII-wieczna Grupa Ukrzyżowania: Jezus na krzyżu z Matką i św. Janem.
Przy belce po lewej stronie oglądamy przepiękną, rokokową ambonę z II poł. XVIII wieku. Ambonę przykrywa baldachim zwieńczony wolutami, z postacią aniołka na złączeniu. Po prawej stronie belki tęczowej zaplecek z baldachimem, na którym również uskrzydlona postać aniołka, u góry kartusz z łacińskim napisem. Tutaj też ustawiono przepiękną rokokową chrzcielnicę z III ćw. XVIII wieku. Czasza chrzcielnicy podtrzymywana jest przez klęczącą postać. Na pokrywie scena przedstawiająca chrzest Jezusa w Jordanie. W prezbiterium znajdują się też czterosiedziskowe stalle z II poł. XIX wieku, ze zdobionym wicią roślinną baldachimem.
Rokokowe ołtarze boczne z XVIII wieku: ołtarz prawy - obraz serca Jezusa (XIX wiek) na zasuwie, obraz św. Mikołaja przekazującego posag trzem ubogim pannom (XVIII wiek) i w zwieńczeniu św. Antoni z Dzieciątkiem; po lewej stronie, w bocznym ołtarzu obraz Madonny w typie Hodegetrii z poł. XVIII wieku, na zasuwie Serce Marii (XIX wiek) oraz w zwieńczeniu św. Józef z Dzieciątkiem.
W kościele znajdują się też na rokokowym chórze z XVIII wieku pięknie zdobione organy, zabytkowa kropielnica z XVII wieku typu kielichowego, dębowe skrzynie z XVI wieku z okuciami żelaznymi. Na jednej ze ścian umieszczono tablicę epitafijną z 1883 r., upamiętniającą proboszczów parafii, począwszy od XVII wieku. Dzisiaj, od 2004 r., swoim parafianom służy proboszcz ks. Piotr Walasz. Na ścianach zawieszono też, wykonane techniką cynkopii siatkowej, XIX-wieczne stacje drogi krzyżowej.
Kościół był wielokrotnie remontowany na przestrzeni wieków, m.in. w latach osiemdziesiątych XX wieku. Na początku XXI wieku, podczas prac remontowych natrafiono na krypty grzebalne pod prezbiterium, w których znaleziono doczesne szczątki proboszczów nowosieleckich.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2009-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Różaniec, który może wszystko – tajemnice bolesne

2025-10-02 20:57

[ TEMATY ]

różaniec

rozważania różańcowe

Karol Porwich/Niedziela

Różaniec jako sposobność do „podglądania Nieba”? Tak, ono daje nam się w nim zobaczyć.

Funkcję okien w murze odgradzającym naszą doczesność od komnat Bożego Królestwa pełnią święte ikony – pisane według specjalnych, surowo przestrzeganych kanonów, korzystające z wielowiekowych doświadczeń sztuki i mistyki. Farby ikon są nakładane pędzlami mnichów, ascetów, ludzi przygotowujących się do tego zadania przez długie posty i modlitwy. Patrzymy na ikonę, i nagle obraz staje się mistycznym okienkiem: „otwiera się” przed nami Niebo. Już nie patrzymy na farby, złocenia i kształty. Spoglądamy w głąb ikony. Patrzymy za nią. W wieczność.
CZYTAJ DALEJ

Ile osób zgłosiło się do seminariów? Mamy najnowsze statystyki powołaniowe

2025-10-03 14:23

[ TEMATY ]

klerycy

seminarium duchowne

alumni

statystyki powołaniowe

Bożena Sztajner/Niedziela

Formację do kapłaństwa w seminariach diecezjalnych, zakonnych i misyjnych w Polsce rozpoczęło w tym roku akademickim 289 mężczyzn. To mniej niż w roku ubiegłym lecz nieco więcej niż przed dwoma laty. - Sytuacja od trzech lat jest ustabilizowana. Po okresie, w którym liczba nowych powołań mocno malała, obecnie jest ona mniej więcej stała - komentuje najnowsze statystyki powołaniowe ks. dr Jan Frąckowiak, przewodniczący Konferencji Rektorów Seminariów. Większość kandydatów wywodzi się z szeregów służby liturgicznej. - Młodzi wykazują dobre motywacje i są gotowi do intensywnej pracy nad sobą - mówi ks. dr Frąckowiak

Najnowsze dane statystyczne dotyczące powołań (stan na 1 października 2025 r.) uwzględniają stan liczbowy kleryków z 69 ośrodków formacyjnych: 32 seminariów diecezjalnych/międzydiecezjalnych dla alumnów z 41 diecezji rzymskokatolickich, 33 seminariów zakonnych, 2 seminariów misyjnych Redemptoris Mater, 1 seminarium greckokatolickiego oraz seminarium dla starszych kandydatów "35+".
CZYTAJ DALEJ

Trwają Rekolekcje Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej

2025-10-03 20:14

[ TEMATY ]

rekolekcje

Jasna Góra

Jasnogórska Rodzina Różańcowa

BPJG

Na Jasnej Górze trwają rekolekcje Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej. Przebiegają pod hasłem; „Maryjo, Matko Nadziei - módl się za nami!” – rekolekcje głosi przeor klasztoru paulinów w Toruniu, ojciec Łukasz Kręgiel. Podczas tych rekolekcji spoglądamy na życie Maryi i przekładamy to na nasze życie – powiedział rekolekcjonista.

–To taki czas zapatrzenia, adoracji Boga i Maryi. Spoglądamy na Maryję, na jej cnoty, na jej życie, na jej charakter, po to, aby wyciągnąć wnioski i przełożyć Jej życie na nasze życie. Uczymy się od Maryi, jak żyć, jak modlić się tak naprawdę na różańcu, jak wielka jest moc tej modlitwy. Uczymy się też nadziei, bo całe życie Maryi było przesiąknięte nadzieją już od chwili zwiastowania. Więc trzeba nam tę tajemnicę nadziei, odkrywać szczególnie w tym roku, do czego zaprosił nas papież – powiedział ojciec Łukasz Kręgiel.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję