Obchody rozpoczęła Msza św. w intencji pomordowanych, sprawowana przez dziekana ks. Macieja Wesołowskiego, proboszcza parafii Krzewina ks. Mariana Podolskiego i proboszcza miejscowej parafii ks. Janusza Dereczenika. W homilii ks. Dereczenik podkreślił znaczenie chrześcijańskiej miłości i wybaczenia w prawdzie.
Dalsza część uroczystości odbywała się w sali gimnastycznej gimnazjum. Po hymnie państwowym uczestnicy wysłuchali ballady Lecha Makowieckiego pt. „Wołyń 1943” przedstawiającej obrazy ludzkich przeżyć podczas tamtej tragedii. Minutą ciszy uczczona została pamięć pomordowanych.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Reklama
Uczestników powitały przewodnicząca komitetu obchodów Janina Słabicka i dyrektor gimnazjum w Jerzmankach Renata Mikołajów. Podkreślając wagę tej uroczystości przypomniane zostały słowa naszych wielkich rodaków. „Naród, który odcina się od swej historii, który się jej wstydzi, który wychowuje młode pokolenie bez powiązań historycznych, skazuje się dobrowolnie na śmierć, podcina korzenie własnego istnienia” cytowała kard. Stefana Wyszyńskiego Janina Słabicka. „To przeogromne dziedzictwo krwi nie może być zapomniane i zlekceważone. Golgota Wschodu to próba ludzkich sumień, prawdziwe męczeństwo wiary, która domagała się wyznania przed ludźmi” powtórzyła za bł. Janem Pawłem II Renata Mikołajów. Chciałoby się jeszcze dodać zdanie Zbigniewa Herberta: „Naród, który traci pamięć, traci sumienie”.
Podczas uroczystości z wykładem pt. „Geneza nacjonalizmu ukraińskiego” zaprezentował się Alfred Janicki. Natomiast Józef Wyspiański, który od lat zajmuje się dokumentowaniem ludobójstwa w powiecie Przemyślany, prezentował na slajdach wybrane materiały dokumentalne.
W obchodach 70. rocznicy uczestniczyło wielu świadków tamtych wydarzeń. Oni też są w pewnym sensie ofiarami ludobójstwa. Wprawdzie uszli z życiem, ale trauma, którą wówczas przeżyli, trwa do dziś. Z trudem opowiadają o tym, co wtedy miało miejsce. Leontyna Brandenburg ze Sławnikowic mówi: Tak bardzo się cieszę. Jestem szczęśliwa, bo mam już 81 lat i myślałam, że nie doczekam chwili, kiedy będę mogła publicznie mówić o tym, co wtedy przeżyłam i czego byłam świadkiem. Dziękuję za zorganizowanie tej uroczystości i za zaproszenie. Opowiedziała również o morderstwach we wsi Netreba w parafii Okopy w powiecie Sarny, województwo wołyńskie.
Mimo że nie pochodzę z tamtych terenów, o tych wydarzeniach wiedziałem wiele powiedział wójt Kazimierz Janik. Jednak dopiero dzisiaj odczułem ten ogrom tragedii. Będę wspierał tych, którzy chcą to upamiętniać. To historia naszego narodu, a o historii należy pamięć dodał.
Reklama
Młodzież gimnazjalna pod kierunkiem dyrektor Renaty Mikołajów i polonistki Małgorzaty Cofty przygotowała program słowno-muzyczny, na który złożyły się fragmenty wspomnień świadków, pisane przez Kresowian wiersze i tematycznie związane z nimi utwory muzyczne. Przedstawienie to wycisnęło niejedną łzę wzruszenia. Należy podkreślić, że zaangażowanie młodzieży było znacznie większe. Gimnazjaliści docierali do ludzi, którzy przeżyli mordy, rozmawiali z nimi, spisywali ich przeżycia. Całym tym działaniem kierowała nauczycielka historii Katarzyna Brauza.
Całości uroczystości dopełniała scenografia brzozowy krzyż i złamane róże symbolizujące złamane życie setek tysięcy ludzi oraz wystawa pt. „Wołyń czasu zagłady 1939-45”.
Na zakończenie uroczystości każdy uczestnik złożył przy krzyżu płonący znicz symbol pamięci.
Organizatorem uroczystości był komitet organizacyjny obchodów 70. rocznicy ludobójstwa dokonanego przez OUN-UPA na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej zawiązany z inicjatywy przewodniczącej rady gminy Zgorzelec Janiny Słabickiej. W prace komitetu zaangażowali się ci, którzy uważają, że zbrodni wołyńsko-galicyjskiej należy się pamięć, a rodzinom, które dotknęła ta zbrodnia, prawda o niej. Patronat honorowy nad działalnością komitetu objął wójt Kazimierz Janik. Komitet ma w planie kolejne działania, z których najbliższe i największe to postawienie na terenie gminy obelisku upamiętniającego ofiary ludobójstwa. Tych, którzy podobnie jak bł. Jan Paweł II uważają, że „Świadomość własnej przeszłości pomaga nam włączyć się w długi szereg pokoleń, by przekazać następnym wspólne dobro Ojczyznę” zapraszamy do współpracy.