Reklama

Niedziela Przemyska

Kościelne nekropolie Przemyśla

We wczesnym średniowieczu krypty kościołów służyły nie tylko do przechowywania relikwii świętych, rozpowszechniał się wówczas zwyczaj grzebania biskupów, monarchów i dobrodziejów kościoła „in medio ecclesiae” – na środku kościoła. Także przemyskie kościoły pełnią rolę podziemnych cmentarzy o bogatej historii

Niedziela przemyska 45/2015, str. 8

[ TEMATY ]

cmentarz

Arkadiusz Bednarczyk

Krypta karmelitów w Przemyślu

Krypta karmelitów w Przemyślu

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dokładne opisanie wszystkich kościelnych nekropolii przemyskich, także tych dziś już nieistniejących, przekracza ramy niniejszego opracowania. Pozwolę sobie jedynie na zasygnalizowanie najbardziej znanych bądź dostępnych kościelnych krypt. Uprzywilejowane miejsce na pochówek w kościele, obejmowało zwyczajowo nie tylko środek nawy głównej, ale także krypty wzdłuż centralnej osi kościoła. W świątyniach chowano także kanoników i opatów wspólnot zakonnych. Niektóre jednak osoby, także biskupi, byli tego przywileju pozbawiani nawet już po śmierci – np. posądzani o herezję.

Krypty pełne tajemnic

Stosunkowo niedawno, w 2014 r., podczas prac konserwatorskich przy przemyskim opactwie benedyktynek odkryto piwnice, które okazały się być siedemnastowiecznymi kryptami zbudowanymi pod kościołem. Być może jest to zaledwie wycinek podziemi łączących opactwo z zamkiem przemyskim. Z kolei ojcowie franciszkanie podczas wznoszenia nowej świątyni pw. Marii Magdaleny wymurowali również krypty, do których złożono szczątki zmarłych pochowanych w poprzedniej czy też poprzednich świątyniach. W podziemiach kościoła Reformatów (pod prezbiterium) składano ciała zmarłych zakonników; w kryptach zaś pod nawą – kolatorów i dobroczyńców reformackiego kościoła. Spoczywają tu zacne rody ziemi przemyskiej, np.: Ulińscy, Humniccy, Balowie, Ustrzyccy, Charzewscy, Suchodolscy. Inicjator odbudowy klasztoru Reformatów Andrzej Maksymilian Fredro w 1679 r. pochowany został w podziemiach świątyni w habicie zakonnym. W kaplicy zachodniej kościoła pojezuickiego św. Ignacego (obecnie sobór greckokatolicki) znajdują się krypty, w których pochowano biskupów: Józefa Pelczara (jego szczątki przeniesiono w 1991 r. do archikatedry) oraz Józefa Fischera i władyków przemyskich – M. Ryłły i J. Śnigurskiego.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

92 mnichów

Pierwszym zakonnikiem, który został pochowany w podziemiach kościoła Karmelitów, był o. Makary od Najświętszego Sakramentu (Demeski). W 1624 r. udał się do Tatarów na pertraktacje w celu wniesienia okupu w zamian za pozostawienie miasta wolnego. O powodzeniu misji zdecydował fakt znajomości przez niego ich języka. Odmówiwszy jednak przejścia na islam, poniósł śmierć męczeńską. W lewej nawie kościoła w posadzce znajduje się płyta nagrobna z nazwiskiem Marcina Krasickiego kryjąca wejście do jednej z krypt, w której spoczął fundator świątyni. Dodajmy, że Marcin Krasicki, starosta przemyski, kazał pochować się w skromnym habicie karmelitańskim pod posadzką kościoła w 1633 r., dzisiaj upamiętnia go naścienne epitafium. Do 1784 r. w kryptach kościoła pochowano 85 mnichów. W czerwcu 1784 r. kościół dekretem cesarza Józefa II zamieniono na katedrę greckokatolicką. Wówczas chowano w podziemiach duchownych greckokatolickich. Ich szczątki usunięto po 1991 r. Po II wojnie światowej i deportacji z Polski do ZSRR greckokatolickiego hierarchy Jozafata Kocyłowskiego rozpoczęto starania o zwrot kościoła przemyskim karmelitom, co nastąpiło w 1946 r. Od tego czasu w kryptach pochowano jeszcze siedmiu karmelitów...

Reklama

Kochane serce

Pierwszych biskupów przemyskich pochowano pod drewnianym kościółkiem św. Piotra i Pawła. On to bowiem pełnił krótko funkcję katedry. Kościół miał powstać z fundacji węgierskiego króla Kolomana i jego polskiej żony Salomei (córki księcia Leszka Białego, siostry księcia Bolesława Wstydliwego). W liście pasterskim, który miał napisać pierwszy rezydujący na stałe w Przemyślu biskup Eryk z Winsen (sam franciszkanin), pisał o kościele św. Piotra, że „zastał kościół zeszpeconym i opuszczonym jakoby wdowę pogrążoną w boleści, wszelkiej pozbawionym krasy i zaszczytu, jaki katedralnemu kościołowi przysługuje”. W tym kościele pochowani zostali biskupi Eryk i Maciej Janina. Ponieważ kościół niszczał, po przekazaniu go jezuitom został rozebrany w 1679 r. Ciała pierwszych biskupów przemyskich oraz dobrodziejów kościoła Jezuitów przeniesiono do nowej jezuickiej świątyni. Krypty pod przemyską archikatedrą powstawały już od XV wieku, kiedy to bp Mikołaj Błażejowski wybudował prezbiterium. Od prezbiterium rozpoczynano budowę dawnych kościołów. Przez wieki w podziemiach archikatedry spoczęło wielu hierarchów, m.in. Jan Dziaduski, Aleksander Fredro, Tadeusz Kierski. Wielka katastrofa budowlana w 1733 r., kiedy zawaliły się sklepienia, rozbijając wiele zabytkowych nagrobków, spowodowała również zagruzowanie podziemi katedry.

Podczas prac konserwacyjnych odnaleziono miejsca pochówku bp. Jana de Potoczkiego o ormiańskich korzeniach, a także miejsca pochówku biskupów: Gołaszewskiego, Kierskiego, Witosławskiego, Potockiego, Wężyka i Pruskiego. Niektóre szczątki zachowały się w doskonałym stanie. Pod boczną kaplicą chowano także znacznych obywateli Przemyśla i kanoników. Osobliwym pochówkiem okazał się być pochówek kilkuletniego chłopca, na którego piersi zawieszono woreczek, a w nim kartkę z napisem odczytywanym jako „Kochane serce”.

2015-11-05 12:23

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Jasna Góra: unikatowe krypty, miejsce pamięci o świętych i narodowych bohaterach

[ TEMATY ]

Jasna Góra

cmentarz

Biuro Prasowe Jasnej Góry

Jasnogórskie krypty

Jasnogórskie krypty

Jasna Góra od czasów swego powstania w 1382r. to wyjątkowy ośrodek kultu Maryjnego, z czasem główny klasztor – dom generalny Zakonu Paulinów, przez wieki twierdza wojskowa. Świątynia i klasztor od początku pełniły także funkcję nekropolii - były miejscem grzebania zakonników, duchownych i świeckich, a w nowszych dziejach również przechowywania pamiątek po narodowych bohaterach. Tylko w listopadzie jedno z tych miejsc udostępniane jest pielgrzymom, to tzw. „katakumby” pod Kaplicą Cudownego Obrazu.

Już w 1466 r., jak wynika z dokumentu odpustowego dla Jasnej Góry, na terenie dzisiejszego sanktuarium istniał cmentarz, gdzie pielgrzymi modlili się za zmarłych. W średniowieczu klasztory miały prawo grzebania zwłok swych dobrodziejów i konfratrów. Teren dzisiejszych krużganków tzw. Wieczernika, to przestrzeń byłego przykościelnego cmentarza.

CZYTAJ DALEJ

W TVP1 premiera filmu dokumentalnego „Wojtyłowie. Drogi do świętości”

2024-03-29 11:11

[ TEMATY ]

film

TVP

„Wojtyłowie. Drogi do świętości” to dokument opowiadający historię rodziny, z której wywodzi się Karol Wojtyła. Prezentując sylwetki członków rodziny Wojtyłów film ukazuje, jak ważna jest rodzina. W dokumencie autorstwa Piotra Kota i Mileny Kindziuk wystąpili m.in. kard. Stanisław Dziwisz, Ewa Czaicka, Jan Wojtyła. Premiera - 30 marca o 10:35 w TVP1.

Dokument opowiada historię rodziny, z której wywodzi się wyjątkowy człowiek, wielki Papież i późniejszy święty. Prezentując sylwetki członków rodziny Wojtyłów film ukazuje, jak ważna jest rodzina. Głęboka więź powstaje dzięki zaufaniu i prawdzie, a wszystko zanurzone i przesycone jest miłością. Rodzina Wojtyłów uczy, że pozytywne związki i relacje kształtują całe nasze życie.

CZYTAJ DALEJ

Prezydent zawetował nowelizację prawa dotyczącą tabletki "dzień po"

2024-03-29 13:23

[ TEMATY ]

Andrzej Duda

Pigułka „dzień po”

PAP/Łukasz Gągulski

Prezydent RP Andrzej Duda, na podstawie art. 122 ust. 5 Konstytucji RP, zdecydował o skierowaniu nowelizacji Prawa farmaceutycznego do Sejmu RP z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie ustawy (tzw. weto).

Podstawowym uzasadnieniem decyzji Prezydenta RP jest wola poszanowania konstytucyjnych praw i standardu ochrony zdrowia dzieci.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję