Papież Benedykt XVI jest jednym z wielkich teologów, którzy zasiadali na Stolicy Piotrowej. Można go porównać z wybitnym XVIII-wiecznym uczonym Benedyktem XIV (1740-58), ale myśl biegnie również ku Leonowi Wielkiemu (440-461), osobie, która miała decydujący wpływ na formę wyznania chrystologicznego soboru chalcedońskiego (451).

Papież Benedykt XVI w czasie swojej długiej kariery akademickiej profesora teologii fundamentalnej i dogmatycznej wypracował niezależną myśl teologiczną, która stawia go wśród najważniejszych uczonych XX i XXI wieku. Od ponad 50 lat imię Josepha Ratzingera jest związane z oryginalną wizją teologii systematycznej.

W jego tekstach pojęcia naukowe teologii łączą się z wiarą żywą i przeżywaną. Teologia jako nauka, która ma swoje prawdziwe miejsce w Kościele, może nam powiedzieć, jakie jest szczególne powołanie człowieka stworzonego na obraz Boga.

W swojej pracy naukowej Benedykt XVI zawsze mógł korzystać ze wspaniałej znajomości historii teologii i dogmatów, którą przekazuje w błyskotliwy sposób. Podkreśla Boską wizję człowieka, na której wszystko spoczywa. A jego nauczanie staje się dostępne dla wielu dzięki słownictwu i używanemu językowi. Zawiłych kwestii Joseph Ratzinger nie poddaje skomplikowanej refleksji, przez co byłyby trudne do zrozumienia dla ogółu, ale czyni je przejrzystymi. W centrum wszystkiego jest wola Boga, aby przemawiać do wszystkich, a Jego słowo staje się światłem, które oświeca każdego człowieka (por. J 1, 9).