Reklama

Wiara

Co nam mówią Ojcowie Kościoła?

Geniusz w służbie Chrystusa

Przez całe życie radykalnie dążył do świętości. Wszystkie swe genialne zdolności poświęcił służbie miłości i Chrystusowi.

Niedziela Ogólnopolska 39/2020, str. 14-15

[ TEMATY ]

wiara

pl.wikipedia.org

Orygenes nauczający swoich uczniów, Jan luyken (1700)

Orygenes
nauczający
swoich
uczniów,
Jan luyken
(1700)

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Orygenes urodził się w Aleksandrii w Egipcie ok. 185 r., a zmarł ok. 253 lub 254 r. w Tyrze (dzisiejszy Liban).

Powodowany gorliwością religijną, jeszcze jako młodzieniec, zachęcał ojca – św. Leonida, by poniósł męczeństwo. Cesarz Septymiusz Sewer wydał bowiem edykt przeciw chrześcijanom, który przyczynił się do śmierci wielu z nich. W IV wieku biskup Cezarei Palestyńskiej – Euzebiusz w historii Kościelnej podał, że oddał życie w 204 r. także św. Leonid, osierocając siedmioro dzieci, spośród których najstarszy był Orygenes. Euzebiusz napisał, że to właśnie sam św. Leonid uczył syna zgłębiać Pismo Święte i dziękował Bogu za tak pobożne i mądre dziecko, a nocami, gdy Orygenes spał, całował jego pierś, jakby to była prawdziwa świątynia Ducha Świętego. Euzebiusz przekazał nam także fragment listu, który siedemnastoletni Orygenes przesłał uwięzionemu ojcu, by zachęcić go do poniesienia męczeństwa.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Radykalizm wiary

Biorąc dosłownie słowa Jezusa o trzebieńcach dla królestwa niebiańskiego (por. Mt 19, 12), Orygenes nie wahał się sam siebie wykastrować. W starszym wieku, gdy wyjaśniał ten ustęp ewangeliczny, stwierdził jednak, że należy go rozumieć w przenośni. Jego śmiały, młodzieńczy czyn ukazuje nam zdecydowany temperament Orygenesa, który przez całe życie radykalnie dążył do świętości. Zyskał on rozgłos na całym Wschodzie do tego stopnia, że nawet biskupi prosili go o pomoc w rozwiązywaniu trudnych zagadnień teologicznych.

Orygenes otrzymał święcenia prezbiteratu w Palestynie, bez zgody biskupa Aleksandrii, który nie chciał mu ich udzielić z powodu wspomnianego okaleczenia ciała. Gdy tylko dowiedział się, że Orygenes został kapłanem, w 230 r. wypędził go z Aleksandrii. Także za rządów jego następcy – Heraklesa – Orygenes nie mógł wrócić z Cezarei Palestyńskiej do Aleksandrii. Przyczyniło się to jednak do powstania, właśnie w Cezarei, nowej szkoły katechetycznej – kwitnącego ośrodka teologiczno-filozoficznego. Orygenes zgromadził w nim imponującą bibliotekę oraz postarał się o odpowiednie dla niej skryptorium.

Reklama

Po długiej i owocnej działalności intelektualnej oraz kaznodziejskiej Wielki Aleksandryjczyk, w okresie prześladowań chrześcijan za cezara Decjusza, został uwięziony i poddany torturom, które przyczyniły się do jego śmierci.

Młodzieńcze dzieło

Orygenesa możemy uważać niewątpliwie za pierwszego „teologa biblijnego”. Wszystkie jego teorie teologiczno-ascetyczno-mistyczne oparte były na Piśmie Świętym. Ustalił on również zasady hermeneutyki biblijnej – wyjaśniania Pisma Świętego. Zawarł je przede wszystkim w młodzieńczym i genialnym dziele – O zasadach. Jest to najbardziej kontrowersyjne pismo ze wszystkich jego dzieł. Powstało w celu zwalczania błędnej nauki gnostyków o predestynacji wybranych – o przeznaczeniu z góry niektórych ludzi do zbawienia. Streszczając bardzo ogólnie treść tego genialnego dzieła, możemy powiedzieć, że Orygenes twierdził, iż Bóg na początku (jeszcze przed stworzeniem świata i ludzi) stworzył duchy rozumne, które ze względu na nieposłuszeństwo bądź posłuszeństwo względem Stwórcy przemieniły się w anioły, ludzi i demony. Orygenes uważał jednak, że po Sądzie Ostatecznym na końcu świata wszystkie stworzenia zostaną zbawione (wydaje się, że także złe duchy), aby miłosierdzie Boga odniosło powszechne zwycięstwo nad śmiercią i złem, aby Bóg był „wszystkim we wszystkich” (1 Kor 15, 28). Jest to teoria tzw. apokatastazy – powrotu całego stworzenia do pierwotnego stanu doskonałości, który Bóg zamierzył z miłości.

Śladem Sakkasa

Orygenesa pociągała także teoria platońska dotycząca zesłania dusz do materialnych ciał. Przejął ją szczególnie od swego mistrza Ammoniosa Sakkasa. Wraz z Orygenesem wzrastał w szkole Ammoniosa także pogański filozof Plotyn – twórca systemu filozoficznego zwanego neoplatonizmem.

Reklama

Ta teoria o zesłaniu dusz do śmiertelnych ciał i nauka o apokatastazie sprawiły, iż w późniejszych wiekach Orygenes został potępiony (przez piąty sobór powszechny, czyli II Sobór Konstantynopolitański w 553 r.). Trzeba jednak powiedzieć, że Aleksandryjczyk podawał te teorie bardziej jako hipotezy teologiczne niż jako prawdy wiary, zatem w niczym nie sprzeciwiał się nauce ówczesnego Kościoła.

Twórca filologii biblijnej

Orygenes poświęcał wiele czasu zgłębianiu Pisma Świętego. Czynił to przede wszystkim, wychodząc od ustalenia znaczenia filologicznego natchnionego tekstu. Zapoczątkował w ten sposób chrześcijańską filologię biblijną. Jego zainteresowanie Biblią wydało owoce w postaci wielu cennych homilii biblijnych i komentarzy teologicznych, takich jak słynna interpretacja Pieśni nad pieśniami czy komentarz do Ewangelii wg św. Jana – głębokie dzieło filozoficzno-teologiczne. Pierwszy z tych utworów poświęcony jest mistyce, podobnie jak wiele jego innych tekstów.

Na uwagę zasługuje także Zachęta do męczeństwa. Orygenes napisał ją w 235 r. po to, aby zachęcić przyjaciół do wytrwania w Chrystusowej wierze w chwili męczeńskiej próby. Małe zaś dziełko O modlitwie jest najstarszym, jakie znamy, wyjaśnieniem modlitwy Ojcze nasz.

Orygenes napisał także obszerną apologię chrześcijaństwa w ośmiu księgach – Przeciw Celsusowi, w której odpiera zarzuty pogańskiego filozofa Celsusa, występującego przeciwko chrześcijanom w swym Prawdziwym słowie. To dzieło pogańskiego filozofa i wroga chrześcijan zaginęło, ale dzięki apologii Orygenesa możemy je bardzo dobrze odtworzyć, gdyż nasz Wielki Aleksandryjczyk przytacza słowa i zarzuty Celsusa, aby następnie je skutecznie odeprzeć.

Szkoła Aleksandryjska po wyjeździe Orygenesa z Aleksandrii
Po opuszczeniu przez Orygenesa Aleksandrii i przeniesieniu się do Cezarei Palestyńskiej oraz utworzeniu w niej nowej szkoły katechetycznej sławna Szkoła Aleksandryjska – pierwsza wyższa uczelnia chrześcijańska – działała jeszcze przez długi czas w starożytności chrześcijańskiej i miała wśród swych kierowników takich wybitnych teologów, jak św. Dionizy Aleksandryjski (III wiek) czy Dydym Ślepy (IV wiek).

O. prof. dr hab. Bazyli Degórski, paulin
prokurator generalny Zakonu św. Pawła I Pustelnika przy Stolicy Apostolskiej; profesor patrologii i teologii dogmatycznej na Papieskim Uniwersytecie św. Tomasza z Akwinu w Rzymie

2020-09-23 09:43

Ocena: +4 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Bp Milewski: miarą człowieczeństwa jest stosunek do życia

[ TEMATY ]

wiara

episkopat.pl

- Stosunek do kwestii życia ludzkiego jest miarą naszego człowieczeństwa – powiedział bp Mirosław Milewski w Domu Pomocy Społecznej w Obrytem w diecezji płockiej. Spotkał się z mieszkańcami domu i poświęcił obraz Matki Bożej Częstochowskiej w kaplicy.

Bp Mirosław Milewski podczas Mszy św. w kaplicy domu powiedział, że gdy odwiedza placówki służby zdrowia i Domy Pomocy Społecznej obserwuje, jak ważna jest systematyczna, troskliwa i pełna oddania opieka nad ludźmi chorymi i cierpiącymi. Ważne jest przejęcie się cudzą chorobą, podejście do niej ze zrozumieniem i cierpliwością. Jest to „darowanie się innym na wzór miłosiernego Samarytanina”.

CZYTAJ DALEJ

W świetle Eucharystii, w ciszy konfesjonału - paulini i Jasna Góra

2024-03-28 10:33

[ TEMATY ]

Jasna Góra

Karol Porwich/Niedziela

Patriarcha Zakonu Paulinów św. Paweł z Teb przez wielu skazany na śmierć głodową na pustyni, doświadczył Bożej troski i był z Bożej Opatrzności karmiony chlebem. Dziś prawie pół tysiąca paulinów każdego dnia Chlebem Eucharystycznym karmi ludzi na 4 kontynentach. W sercu Zakonu na Jasnej Górze żyje ponad 70 kapłanów. Misję tego miejsca i posługujących tu paulinów, wciąż określają słowa św. Jana Pawła II, że „Jasna Góra to konfesjonał i ołtarz narodu”. Sprawowanie Eucharystii jako centrum życia całej wspólnoty i pracy apostolskiej paulinów wpisane jest w ich zakonne konstytucje.

Na Mszę św…po cud

CZYTAJ DALEJ

Wielki Czwartek w archikatedrze przemyskiej

2024-03-29 10:59

Rafał Czepiński

Bp Krzysztof Chudzio

Bp Krzysztof Chudzio

Msza Święta Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek rozpoczęła obchody Triduum Paschalnego.

28 marca 2024 r. Eucharystii w Bazylice Archikatedralnej w Przemyślu przewodniczył bp Krzysztof Chudzio, a homilię wygłosił abp senior Józef Michalik.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję