Reklama

Wiara

Religia pod ostrzałem

Jeśli chcemy, jako wierzący, być wolni i realnie obecni w obszarach życia, musimy sami zabierać głos i wysłuchiwać innych.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Już w starożytności zastanawiano się nad tym, co nas, jako ludzi, definiuje. Co determinuje nasze działania, decyzje, które podejmujemy, oraz sposób, w jaki nawiązujemy wzajemne relacje. Słowem – dywagowano nad tym, co stanowi istotę naszej ludzkiej tożsamości. Dziś bardziej interesuje nas to, jak możemy chronić religijny wymiar naszej tożsamości przed spłycaniem jego znaczenia w życiu społecznym. W tym celu Laboratorium Wolności Religijnej – którego misją jest niesienie pomocy ofiarom przestępstw ze względu na wyznawaną religię, a także informowanie oraz edukowanie w zakresie prawa do poszanowania wolności myśli, sumienia i religii – w dniach 4-5 listopada zorganizowało międzynarodową konferencję naukową pt. „Wyzwania wobec tożsamości religijnej w życiu publicznym – między sztuką a medycyną”.

Pozostać sługą wiernym

Naukowców i praktyków połączyła pogłębiona refleksja na temat granic ingerencji w wolność religijną każdego człowieka. W krajach Europy, w tym w Polsce (jak pokazuje opracowany przez Laboratorium Wolności Religijnej „Raport przedstawiaja?cy przypadki naruszenia prawa do wolnos´ci religijnej w Polsce w 2020 r.”), są to w większości ataki na miejsca sprawowania kultu religijnego, akty wandalizmu, kradzieży lub inne przejawy dyskryminacji wyznaniowej wycelowane w osoby, które uzewnętrzniają swoje przekonania religijne.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Te dane niepokoją i zmuszają do refleksji nad charakterem relacji osób wierzących z resztą społeczeństwa. Coraz częściej zadajemy sobie pytania: czy moja wiara powinna się ograniczać jedynie do murów świątyni, wspólnoty Kościoła, by sprawować praktyki religijne, i czterech ścian mojego domu, w którym mogę w dowolny sposób kształtować swoją postawę i zachowania religijne? Jak wobec tego mam się zachować w miejscu pracy, a moje dziecko – w szkole? Czy w sferze życia społecznego moja religia ma się stać czymś niewidzialnym? Powyższe kwestie, które wywołują złość, a zarazem strach i bezradność, coraz częściej targają naszymi sercami. Nasze, osób wierzących, moralne kompasy wyraźnie wskazują, jaką drogą należy iść i jakich wyborów dokonywać, aby pozostać „sługą wiernym i roztropnym”. Mowa, oczywiście, o drodze dialogu – zarówno międzyreligijnego, jak i tego z osobami niewierzącymi. Nie jest to, bynajmniej, droga prosta, nie przypomina szlaku spacerowego w parku miejskim – raczej stromą ścieżkę wiodącą pod górę. Warto jednak szukać drogowskazów, które utrzymają nas na tej trasie.

Reklama

W drogę!

Zanim jednak wyruszymy w drogę, wpierw musimy zbadać grunt, po którym będziemy kroczyć. W kontekście ujawniania własnej tożsamości religijnej w życiu codziennym warto przyjrzeć się temu, co David Trimble – dyrektor Center for Religious Freedom Education przy Religious Freedom Institute w Waszyngtonie określa mianem „erozji ortodoksji”. To zjawisko odnosi on do zagrażających wolności religijnej i innym prawom człowieka trendów kulturowych, zgodnie z którymi kontestuje się sens dogmatów wiary i wykrzywia obraz Boga. Do niedawna to prawo wyznaczało ramy funkcjonowania społeczeństwa. Obecnie w wielu krajach, w tym w USA, jest ono wykorzystywane przez określone grupy społeczne, które manipulują nim, by rozszerzać krąg przysługujących im praw, m.in. konstytucyjnego prawa do aborcji i legalizacji związków jednopłciowych; na tej podstawie federalny Sąd Najwyższy USA redefiniował pojęcie płci.

Kultura, która manipuluje prawem, zagraża także religii, nie docenia bowiem jej roli w życiu publicznym i zmusza wierzących do podejmowania działań sprzecznych z ich światopoglądem. W USA dochodzi do sytuacji, w których określone grupy religijne muszą wstępować na drogę sądową z żądaniem, aby władze pozwoliły im pełnić misję w zgodzie z ich własnym sumieniem. Czy tak ma się kształtować przyszłość wolności religijnej? David Trimble przekonuje, że antidotum na tego rodzaju zagrożenia, występujące na gruncie prawa, polityki i edukacji, są: wzajemna życzliwość, budowanie kultury dialogu, a przede wszystkim głoszenie prawdy o Bogu i ludzkiej naturze, nawet jeśli dla wielu jest to niewygodne.

Reklama

Granice wolności

Nie da się ukryć, że coraz więcej wyzwań stawia wierzącym współczesna sztuka. Twórcy posługują się symbolami religijnymi i poruszają w swoich dziełach tematykę religijną; często czynią to jednak w sposób przewrotny, wręcz wyśmiewają i poniżają religię. Na ten problem wskazują eksperci, w dużej mierze prawnicy (m.in. Jeroen Temperman, Fernando Simón Yarza, Cristiana Cianitto, Mari´a Garci´a Ayuela). Analizują oni granice wolności wypowiedzi artystycznej w odniesieniu do konkretnych dzieł sztuki bluźnierczej, która rani uczucia religijne zwłaszcza chrześcijan. W obecnej sytuacji, gdy sztuką jest rozpoznać prawdziwą sztukę, ochrona przekonań i uczuć religijnych jest realnym wyzwaniem. Na gruncie wolności osób wierzących i artystów niełatwo o kompromis, tym bardziej że granica między ochroną a cenzurą jest niestabilna i w dużym stopniu zależy od subiektywnych odczuć zarówno artysty, jak i osoby o określonych przekonaniach religijnych. Ostatecznie to sami artyści, ze swoją wrażliwością na drugiego człowieka, zdecydują, w jakim kierunku będzie zmierzać sztuka wkraczająca w tematykę religijną.

Sumienie w medycynie

Równie ważna jest należyta ochrona sumienia w dziedzinie medycyny. Naukowcy (m.in. Błażej Kmieciak, Jakub Pawlikowski, Paloma Durán y Lalaguna) podkreślają, że uregulowana prawnie kwestia klauzuli sumienia chroni integralność moralną personelu medycznego. Co istotne, przy podejmowaniu określonych procedur medycznych lekarz ma obowiązek uwzględnić dobro pacjenta oraz jego ewentualny sprzeciw wobec niedających się pogodzić z jego poglądami religijnymi lub moralnymi metod leczenia (jak np. przymusowe zajęcia z jogi jako element terapii psychiatrycznej czy obowiązek przyjęcia szczepionki, którą wyprodukowano z wykorzystaniem linii komórkowych wytworzonych z komórek płodu poddanego aborcji). Niebagatelne znaczenie w kontekście ochrony zdrowia publicznego ma ponadto miarodajne ograniczanie kultu religijnego w obliczu trwającej pandemii. Roger Kiska, radca prawny brytyjskiej organizacji chrześcijańskiej Christian Legal Centre, przypomina, że wolność religii to wyjątkowe prawo, gdyż jako jedyne uznaje transcendentną relację między człowiekiem a Bogiem. Chcąc ograniczyć to prawo, państwa muszą działać w sposób proporcjonalny i racjonalny.

Bogactwo myśli i spostrzeżeń dotyczących aktualnych wyzwań, możliwości i obowiązków związanych ze złożonym charakterem wolności religijnej w życiu publicznym daje nadzieję na to, że tożsamość osób wierzących trzeba uwzględniać i szanować w wielu obszarach działalności publicznej. Jeśli jednak chcemy, jako wierzący, być wolni i realnie obecni w obszarach życia publicznego, musimy sami zabierać głos i wysłuchiwać innych – na tym bowiem polega dialog.

Autorka jest doktorem nauk prawnych, ekspertem Laboratorium Wolności Religijnej

2021-11-22 20:57

Ocena: +1 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nikaragua: władze odmawiają uwięzionemu biskupowi sprawowania Mszy św.

Uwięziony w areszcie domowym biskup nikaraguańskiej diecezji Matagalpa i administrator apostolski diecezji Estelí bp Rolando José Álvarez, nie mogąc odprawić Mszy w swojej katedrze wyszedł wczoraj na ulice z Najświętszym Sakramentem, błagając policję o umożliwienie sprawowania powierzonej mu posługi.

Jak zaznaczają niezależne media, była to kolejna odsłona prześladowań Kościoła katolickiego przez rząd Nikaragui, w której wziął udział biskup najbardziej odważny w swoich protestach przeciw ograniczaniu wolności religijnej. Wczoraj rano hierarcha wyszedł na ulice z Najświętszym Sakramentem i donośnym głosem zażądał, aby sandinistowska policja usunęła funkcjonariuszy spod drzwi kurii i wpuściła wiernych i księży.

CZYTAJ DALEJ

„Napełnił naczynie wodą i zaczął umywać uczniom nogi” (J 13, 5)

Niedziela warszawska 15/2004

[ TEMATY ]

Wielki Tydzień

pl.wikipedia.org

Mistrz Księgi Domowej, "Chrystus myjący nogi apostołom", 1475

Mistrz Księgi Domowej,

1. Wszelkie „umywanie”, „obmywanie się” lub kogoś albo czegoś kojarzy się ściśle z faktem istnienia jakiegoś brudu. Umywanie to akcja mająca na celu właśnie uwolnienie się od tego brudu. I jak o brudzie można mówić w znaczeniu dosłownym i przenośnym, taki też sens posiada czynność obmywania; jest to oczyszczanie się z fizycznego brudu albo akcja symboliczna powodująca uwolnienie się od moralnego zbrukania. To ten ostatni rodzaj obmycia ma na myśli Psalmista, kiedy woła: „Obmyj mnie całego z nieprawości moich i oczyść ze wszystkich moich grzechów …obmyj mnie a stanę się bielszy od śniegu” (Ps 51, 4-9). Wszelkie „bycie brudnym” sprowadza na nas złe, nieprzyjemne samopoczucie, uwolnienie się zaś od owego brudu przez obmycie przynosi wyraźną ulgę.
Biblia mówi wiele razy o obydwu rodzajach zarówno brudu jak i obmycia, czyli oczyszczenia. W rozważaniach niniejszych zajmiemy się obmyciami z brudu w znaczeniu moralnym.

CZYTAJ DALEJ

Msza Święta Krzyżma w Przemyślu

2024-03-28 16:37

Stanisław Gęsiorski

Błogosławieństwo oleju Krzyżma

Błogosławieństwo oleju Krzyżma

W Wielki Czwartek, 28 marca 2024 r., tradycyjnie przed południem w Bazylice Archikatedralnej sprawowana była Msza Święta Krzyżma, której przewodniczył abp Adam Szal, metropolita przemyski. Podczas Eucharystii zostały poświęcone oleje służące do sprawowania świętych namaszczeń: krzyżmo i olej chorych, a księża wobec swojego biskupa diecezjalnego odnowili przyrzeczenia kapłańskie.

Wraz z Arcybiskupem Przemyskim Eucharystię koncelebrował arcybiskup senior Józef Michalik, biskupi pomocniczy: Stanisław Jamrozek i Krzysztof Chudzio oraz licznie zgromadzeni prezbiterzy z całej archidiecezji przemyskiej.

CZYTAJ DALEJ
Przejdź teraz
REKLAMA: Artykuł wyświetli się za 15 sekund

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję