Reklama

Polska

Dumni z polskości

O wartościach, które warto ocalić od zapomnienia, z Tomaszem Banaszkiewiczem, laureatem srebrnego BohaterONu 2021 w kategorii nauczyciel, rozmawia Monika M. Zając.

Niedziela Ogólnopolska 51/2021, str. 40-41

[ TEMATY ]

BohaterOn ‑ włącz historię

Archiwum Tomasza Banaszkiewicza

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Monika M. Zając: Jako laureat srebrnego BohaterONu znalazłeś się w gronie osób, które pielęgnują pamięć o historii Polski i jej bohaterach. Jakie były Twoje pierwsze uczucia po otrzymaniu informacji, że jesteś laureatem?

Tomasz Banaszkiewicz: Ogromna radość. Najważniejsze jest dla mnie to, że jest to nagroda przyznawana przez powstańców warszawskich, przez niezłomnych, którzy wciąż dzielą się historią i wartościami.

Z niejednym z nich spotkałeś się osobiście...

Tak, m.in. z p. Eugeniuszem Tyrajskim ps. Sęk, p. Lucyną Adamkiewicz ps. Ewa czy z niedawno zmarłym prezesem Związku Powstańców Warszawskich p. Zbigniewem Galperynem. Spotykałem się nie tylko z powstańcami warszawskimi, lecz także z: więźniami obozów koncentracyjnych, żołnierzami AK, zesłańcami na Syberię oraz Kresowiakami, których poznawałem, gdy nauczałem poza granicami kraju, na dawnych ziemiach polskich.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

W uzasadnieniu przyznania nagrody czytamy, że jesteś przykładem nauczyciela pasjonata, który, choć nie naucza zawodowo historii, dba o przekazanie jej kolejnym pokoleniom i ocalenie od zapomnienia ważnych dla okresu II wojny światowej postaci. No właśnie... Uczysz biologii i chemii. Skąd zatem taka pasja do historii?

Rzeczywiście, zawsze bardziej interesowały mnie biologia i chemia. Historię postrzegałem jako dziedzinę nauki, którą powinienem znać z racji swoich korzeni i pamięci o ludziach, którzy przelali krew za ojczyznę. Nie była jednak moją pasją. Aż do 2014 r., kiedy to jako wychowawca klasy gimnazjalnej, gdy mieliśmy do zrealizowania projekt edukacyjny, uznałem, że warto zrobić coś, co dla mnie będzie wyzwaniem a jednocześnie będzie interesujące dla uczniów. Zaczęliśmy rozmawiać, co byłoby dla nich ciekawe i ważne. W 2015 r. powstał projekt edukacyjny „Wehikuł czasu, czyli ocalić od zapomnienia”. Podczas realizacji przedsięwzięcia uczniowie poznawali historię swoich rodzin, wykonywali artystyczne drzewa genealogiczne oraz spotykali się ze świadkami historii z okresu II wojny światowej. Projekt zyskał duże poparcie w lokalnym środowisku, przyczynił się do utrwalania pamięci o zasłużonych Polakach.

Reklama

Czy spotkania z bezpośrednimi świadkami historii poruszały młodzież?

Zawsze były to poruszające chwile, w których nie brakowało łez wzruszeń i zadumy nad kruchością ludzkiego życia. Wtedy się przekonałem, że to ma ogromny sens. Jeśli młodemu człowiekowi nie pokaże się, w co warto dziś zainwestować, w którą stronę warto zmierzać, to sam może tego nie odkryć. A jeśli mu się w tym pomoże, pokaże, co jest wartościowe, poruszy również głębokie uczucia, to wtedy młodzież chętnie za tym idzie. To zmienia ich, zmienia też mnie.

Jesteś nauczycielem od 12 lat. Pracujesz z uczniami, dla których to świat wirtualny wydaje się bardziej naturalnym środowiskiem życia niż ten realny. Fenomenem jest pociąganie ich do takiego zaangażowania w odkrywanie rzeczywistości, w dodatku tej sprzed wielu lat. Jak Ci się to udaje?

Myślę, że decydujące są tu dwa czynniki: po pierwsze – pasja. To, co dla mnie jest ważne, staram się tak przekazać młodemu człowiekowi, aby i dla niego stało się wartościowe. Jeśli spotykamy się ze świadkiem historii, to tłumaczę, że jest to unikatowe, bo za chwilę takich osób już nie będzie. Tego nie da się powtórzyć, nauczyć z książek. Po drugie – wyjaśniam uczniom, że nasz kraj, który na pięć pokoleń zniknął z mapy Europy, odrodził się dzięki takim ludziom, dla których wolna, niepodległa ojczyzna była czymś drogim sercu. Pytam ich, czy dla nas dzisiaj też jest to ważne. Jeśli tak, to zastanawiamy się, co możemy zrobić, aby to zachować.

Żeby uczniowie przyjęli za ważne dla siebie Twoje wartości, z pewnością budujesz z nimi dobre relacje...

Tak, bo jeśli uczeń lubi nauczyciela, jest on dla niego jakąś inspiracją, to przekaz wartości jest o wiele łatwiejszy. Jadę z jednym czy dwojgiem uczniów do świadka historii, w ramach zajęć pozaszkolnych, i wtedy mamy okazję pogłębiać relacje.

Reklama

Nominacja do srebrnego BohaterONu została Ci przyznana za realizację projektu „Historie lwowskich Polaków piórem i pędzlem pisane”, który ma na celu ocalenie od zapomnienia świadków II wojny światowej.

Projekt powstał, gdy pracowałem jako nauczyciel polonijny we Lwowie. Spotykałem się z tymi osobami, zbierałem relacje, zdjęcia, a uczniowie z Lublina wykonywali ich portrety. Powstało ich czterdzieści osiem i zostały zaprezentowane na wystawie w centrum Lwowa. Uczniowie wręczyli portrety osobom, które one przedstawiały. Spotkaniu towarzyszyły łzy wzruszenia i radości, że Polska o nich pamięta, że ich historia zostanie przekazana kolejnemu pokoleniu.

Praca dydaktyczna z Polonią za wschodnimi granicami kraju (Łotwa, Ukraina, Białoruś) była więc dla Ciebie szczególną inspiracją i umocnieniem w przekonaniu, że warto pielęgnować w młodych Polakach wartości patriotyczne...

Gdy rozmawiałem z rodakami, młodymi ludźmi, którzy przychodzili na lekcje języka polskiego, zadawałem im pytanie, kim się czują. Pojawiała się wtedy konsternacja. Pytałem: dlaczego? Nie chcecie czy nie potraficie o tym mówić? A oni na to odpowiadali: „Proszę pana, my nie wiemy, kim się czujemy”. Na Białorusi młodzież np. mówiła: „Sercem jesteśmy z Polską, bo mamy w sobie polskie korzenie, ale mówimy po rosyjsku, a kulturowo żyjemy na Białorusi. Jesteśmy rozdarci między trzema państwami, nie wiemy, kim jesteśmy, nie potrafimy panu odpowiedzieć”. Zawsze mnie to uderzało, że ta młodzież, nie mając silnego poczucia własnej tożsamości narodowej, nie wie, w którą stronę ma zmierzać.

Reklama

Pomagasz zatem swoim uczniom utwierdzać się w polskości?

Chciałbym, aby młodzi ludzie w naszym kraju byli dumni z tego, że są Polakami i mieszkają w Polsce. Aby wiedzieli, kim są, że najpierw są właśnie Polakami, dopiero później Europejczykami, a nie na odwrót, jak to się dzisiaj propaguje. Żeby młodzi nie byli tacy rozdarci, żeby wiedzieli, w którą stronę mają zmierzać.

Pamiętasz jakiś szczególny moment, który potwierdził: „tak, ten trud jest wart mojego zaangażowania”?

To był mój pierwszy rok pracy poza granicami kraju. Organizowałem na Łotwie uroczystość z okazji 11 listopada. Podeszła do mnie później 10-letnia uczennica i powiedziała: „Proszę pana, jak ja się cieszę, że pan do nas przyjechał, że pan mnie uczy”. Był to wzruszający moment. Uzmysłowiłem sobie wówczas, że mój pobyt poza granicami ma sens i jest swego rodzaju misją.

Tomasz Banaszkiewicz - nauczyciel Zespołu Szkół Plastycznych im. C.K. Norwida w Lublinie

2021-12-14 07:38

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Polacy ponownie wyślą kartki do Powstańców Warszawskich

Już po raz czwarty każdy będzie mógł listownie podziękować Powstańcom Warszawskim za ich bohaterskie walki. 1 sierpnia rozpocznie się kolejna edycja akcji „BohaterOn-włącz historię”.

Organizatorzy kampanii zachęcają do wysyłania własnoręcznych kartek i listów tradycyjną pocztą. Bezpłatną pocztówkę będzie można wysłać także przez internet za pomocą strony www.BohaterON. pl. Na e-kartce obowiązywać będzie limit 25 słów - tylu, ile można maksymalnie było zawrzeć w korespondencji wysyłanej pocztą polową podczas Powstania Warszawskiego.

CZYTAJ DALEJ

Gorzkie Żale to od ponad trzech wieków jedno z najpopularniejszych nabożeństw pasyjnych w Polsce

2024-03-28 20:27

[ TEMATY ]

Gorzkie żale

Grób Pański

Karol Porwich/Niedziela

Adoracja przy Ciemnicy czy Grobie Pańskim to ostatnie szanse na wyśpiewanie Gorzkich Żali. To polskie nabożeństwo powstałe w 1707 r. wciąż cieszy się dużą popularnością. Tekst i melodia Gorzkich Żali pomagają wiernym kontemplować mękę Jezusa i towarzyszyć Mu, jak Maryja.

Autorem tekstu i struktury Gorzkich Żali jest ks. Wawrzyniec Benik ze zgromadzenia księży misjonarzy świętego Wincentego à Paulo. Pierwszy raz to pasyjne nabożeństwo wyśpiewało Bractwo Świętego Rocha w 13 marca 1707 r. w warszawskim kościele Świętego Krzyża i w szybkim tempie zyskało popularność w Warszawie, a potem w całej Polsce.

CZYTAJ DALEJ

Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować

2024-03-29 06:20

[ TEMATY ]

Wielki Piątek

rozważanie

Adobe. Stock

W czasie Wielkiego Postu warto zatroszczyć się o szczególny czas z Panem Bogiem. Rozważania, które proponujemy na ten okres pomogą Ci znaleźć chwilę na refleksję w codziennym zabieganiu. To doskonała inspiracja i pomoc w przeżywaniu szczególnego czasu przechodzenia razem z Chrystusem ze śmierci do życia.

Dzisiaj nie ma Mszy św. w kościele, ale adorując krzyż, rozważamy miłość Boga posuniętą do ofiary Bożego Syna. Izajasz opisuje Jego cierpienie i nagrodę za podjęcie go (Iz 52, 13 – 53, 12). To cierpienie, poczynając od krwi ogrodu Oliwnego do śmierci na krzyżu, miało swoich świadków, choć żaden z nich nie miał pojęcia, że w tym momencie dzieją się rzeczy większe niż to, co widzą. „Podobnie, jak wielu patrzyło na niego ze zgrozą – tak zniekształcony, niepodobny do człowieka był jego wygląd i jego postać niepodobna do ludzi – tak też wprawi w zdumienie wiele narodów. Królowie zamkną przed nim swoje usta, bo ujrzą coś, o czym im nie mówiono, i zrozumieją coś, o czym nigdy nie słyszeli” (Iz 52, 14n). Krew Jezusa płynie jeszcze po Jego śmierci – z przebitego boku wylewa się zdrój miłosierdzia na cały świat. Za mały mój rozum na tę Tajemnicę, milknę, by kontemplować.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję