Współczesne pojęcie liturgii zostało wypracowane przez Sobór Watykański II i zamieszczone w Konstytucji o świętej liturgii z 4 grudnia 1963 r. W numerze 7. tej Konstytucji
zapisano: "Słusznie przeto uważa się liturgię za wykonywanie kapłańskiego urzędu Jezusa Chrystusa; w niej przez znaki widzialne wyraża się, i w sposób właściwy poszczególnym znakom urzeczywistnia
uświęcenie człowieka, a mistyczne Ciało Jezusa Chrystusa, to jest Głowa ze swoimi członkami, wykonuje całkowity kult publiczny. Dlatego każdy obchód liturgiczny, jako dzieło Chrystusa - Kapłana
i Jego Ciała, czyli Kościoła, jest czynnością w najwyższym stopniu świętą, a żadna inna czynność Kościoła nie dorównuje jej skuteczności z tego samego tytułu i w tym samym stopniu".
Biorąc pod uwagę tę definicję liturgii i wiele innych wypowiedzi zawartych we wspomnianej Konstytucji o Liturgii, jak i w posoborowym nauczaniu Kościoła, które zostało podsumowane
w Katechizmie Kościoła Katolickiego, możemy sformułować cały szereg istotnych odpowiedzi na pytanie czym jest liturgia. Pierwszą odpowiedzią jest stwierdzenie, że liturgia jest wykonywaniem kapłańskiego
urzędu Jezusa Chrystusa. Z tym zaś stwierdzeniem jest związane następne, a mianowicie, że ta aktualizacja kapłaństwa Chrystusowego polega w swej istocie na uobecnieniu misterium paschalnego,
co dokonuje się przez znaki widzialne. Konsekwentnie też nasuwają się dalsze odpowiedzi: Przez to uobecnienie misterium paschalnego dokonuje się uświęcenie człowieka i uwielbienie Boga, mające charakter
dialogu. Uwielbienie Boga przez czynności liturgiczne sprawowane tutaj na ziemi jest już zapoczątkowaniem liturgii niebiańskiej i uczestnictwem w niej. Podmiotem liturgii, czyli głównym jej
Liturgiem, to jest tym, który ją sprawuje jest Jezus Chrystus i Jego mistyczne Ciało - Kościół. Te wszystkie odpowiedzi na pytanie czym jest liturgia domagają się spokojnego przemyślenia.
Prawdę o liturgii jako o wykonywaniu kapłańskiego urzędu Jezusa Chrystusa głosił już papież Pius XII. Mówiąc o kapłaństwie Jezusa Chrystusa, uczył cały Lud Boży, że nasz Pan jest Arcykapłanem
już od chwili Wcielenia. Istotną bowiem treścią życia kapłańskiego Chrystusa jest Jego zupełne poddanie się Ojcu. Ta zaś gotowość na pełnienie woli Ojca, to bycie do Bożej dyspozycji u Chrystusa
było od początku, przez cały czas i nieustannie. Zstępując na ten świat, Jezus Chrystus mówi: "oto idę (...) abym spełniał wolę Twoją, Boże" (Hbr 10, 7). Poza tym bardzo wiele razy podkreślał swoją
gotowość na pełnienie woli Ojca. Mówił nawet, że spełnianie tej woli Ojca jest dla Niego pokarmem, a więc czymś bezwzględnie koniecznym do życia. Uwieńczeniem tak pojętego kapłańskiego życia Chrystusa
jest ofiarowanie siebie samego w ofierze krzyżowej, której zapewnił wieczne trwanie w Eucharystii. To całkowite oddanie się Ojcu w bezgranicznej miłości i posłuszeństwie ma tylko ten
jeden cel: chwałę Ojca i uświęcenie-zbawienie ludzi.
Jezus Chrystus przychodząc na świat zastał ludzkość w stanie oddalenia od Boga, obciążoną grzechami i niezdolną do prawdziwej czci Boga. Dzięki Chrystusowi-Kapłanowi, szczególnie dzięki
Jego Ofierze krzyżowej, wszyscy ludzie zostali szczęśliwie zawróceni z tej drogi, która ich wiodła ku zgubie i zagładzie, a skierowani zostali do Boga, aby współpracując w osiągnięciu
własnego uświęcenia, którego źródłem jest Krew Baranka Niewinnego, oddawali chwałę należną swemu Ojcu w niebie.
Kapłaństwo Chrystusa nie miało ustać z chwilą Jego odejścia z tej ziemi. Nasz Pan bowiem pragnął, by życie kapłańskie, które rozpoczął za swego śmiertelnego bytu przez modlitwy i ofiarę,
przetrwało na całe wieki w Ciele Jego mistycznym, czyli w Kościele. Dlatego ustanowił widzialne kapłaństwo, by na całym świecie była składana ofiara najświętsza i by wszyscy ludzie, idąc
za głosem swego sumienia, służyli Bogu. Wobec tego Kościół wierny i posłuszny poleceniom swego Założyciela, Jezusa Chrystusa, sprawuje urząd kapłański przede wszystkim przez liturgię. Na pierwszym
miejscu czyni to przy ołtarzu, gdzie nieustannie uobecnia Ofiarę Chrystusa pod postacią chleba i wina w czasie Mszy św. Następnie czyni to przez sakramenty święte, które są szczególnymi środkami
udzielającymi ludziom życia nadprzyrodzonego. Wreszcie pełni swój urząd kapłański przez modlitwę liturgiczną.
Dopiero, gdy uwzględnimy to całe nauczanie papieża Piusa XII, łatwiej będzie nam zrozumieć następujące stwierdzenie z Konstytucji o Liturgii: "Słusznie przeto uważa się liturgię za wykonywanie
kapłańskiego urzędu Jezusa Chrystusa" (nr 7).
Należy jednak tutaj słusznie zauważyć, że nauczanie Soboru Watykańskiego II poszerza te prawdy, które przekazywał Ludowi Bożemu papież Pius XII. I tak:
- Pius XII uczył, że główną funkcją Chrystusa - kapłana jest obecnie składanie Ofiary Eucharystycznej i sprawowanie innych sakramentów. Natomiast teologia oparta na dokumentach soborowych akcentuje
w kapłaństwie Chrystusa także funkcję profetyczną - przepowiadanie Ewangelii. Co więcej, Sobór Watykański II stawia głoszenie Ewangelii przez Jezusa, a także przez uczestniczących w Jego
misji kapłanów i diakonów na pierwszym miejscu. Od przepowiadania przecież rozpoczął Chrystus zakładanie swego Kościoła. A do tej profetycznej funkcji uzdolnił Go Duch Święty swoim "namaszczeniem".
Jest rzeczą jasną i zrozumiałą, że jeżeli Chrystus chciał, aby ludzie uwierzyli w Niego - w głoszoną przez Niego rzeczywistość nadprzyrodzoną, to musiał im najpierw przepowiadać Dobrą Nowinę,
gdyż wiara rodzi się i umacnia przez słowo. I dopiero tych, którzy uwierzą - dzięki głoszonemu im słowu - można doprowadzić do sakramentalnego spotkania z Bogiem. Trzeba jednak pamiętać,
że takie ujęcie funkcji profetycznej kapłaństwa Chrystusowego, nie umniejsza w niczym ogromnego znaczenia Jego funkcji ofiarniczo-sakramentalnej. Podczas, gdy głoszenie Dobrej Nowiny staje na naczelnym
miejscu w porządku logicznym i chronologicznym, Eucharystia i życie sakramentalne jest szczytem całego życia religijnego, szczytem, do którego wiedzie właśnie ewangelizacja;
- Pius XII w swoim nauczaniu wyraźnie eksponował w kapłańskim życiu i działaniu Chrystusa Jego Ofiarę krzyżową. W dokumentach Soboru Watykańskiego II myśl ta jest wzbogacona. Podkreśla
się mianowicie, że kapłaństwo Chrystusa osiąga swój szczyt w misterium paschalnym, to znaczy nie tylko w Jego śmierci krzyżowej, ale i w zmartwychwstaniu i we wniebowstąpieniu, czyli
w całym Jego dziele zbawczym;
- Pius XII widział kontynuację kapłaństwa Chrystusa przede wszystkim w kapłaństwie hierarchicznym, urzędowym. W nauczaniu Soboru Watykańskiego II zaś, jako pierwsze i podstawowe ukazuje
się kapłaństwo wiernych, kapłaństwo wszystkich ochrzczonych i należących do Kościoła. Kapłaństwo hierarchiczne natomiast zakłada kapłaństwo wiernych i z niego się niejako wyłania.
Zatem na tak szerokim tle należałoby rozważać tę podstawową prawdę o liturgii, a mianowicie, że jest ona wykonywaniem kapłańskiego urzędu Jezusa Chrystusa.
Pomóż w rozwoju naszego portalu