Przejeżdżający trasę Warszawa-Kraków nieświadomi są na pewno, że skręcając 7 km za Miechowem, mogą odwiedzić miejscowość o bogatej przeszłości i wdzięcznej nazwie Czaple. W 1993 r., podczas prac ziemnych przy budowie wodociągu w naszej wsi natrafiono na ślady osady sprzed ok. 1800 lat p.n.e. (według pracowników naukowych Muzeum Archeologicznego w Krakowie).
Prawdopodobnie tę właśnie osadę o nazwie Czapl - w 1184 r. książe Kazimierz Sprawiedliwy przekazał Kolegiacie św. Floriana w Krakowie, określając bliżej, iż znajduje się ona nad strumykiem, na południe od Przesławic. Nazwa z czasem ulegała zmianie na Nowa Czapla, Czaple Duże, a obecnie Czaple Wielkie.
Przełomowym wydarzeniem historycznym w Czaplach było powstanie w latach 1326-47 parafii składającej się z Czapel, Czapel Małych i Smrokowa.
Jej fundatorem był biskup krakowski Jan Grot, który, bez uzgodnienia z konwentem parafii miechowskiej, wyłączył wieś Przesławice z parafii miechowskiej i przyłączył do Czapel Małych. Tym pociągnięciem administracyjnym pragnął powiększyć parafię w Czaplach. Konwent poczuł się urażony i sprawę zaskarżył do Stolicy Apostolskiej, która spór rozstrzygnęła na korzyść Miechowa, a Przesławice wróciły do parafii miechowskiej (Ziemia Miechowska, Z. Pęckowski, str. 42). Z początkiem XV w., został ostatecznie ustalony terytorialny podział administracji kościelnej. W tym okresie historycznym pojawia się wzmianka, że już w 1345 r. w Czaplach stał kościółek drewniany, kryty gontem pw. Bożego Ciała. Według przekazu ustnego, zasłyszanego w 1930 r. od najstarszych parafian czapelskich, ów kościółek spłonął po nabożeństwie wieczornym od pozostawionej, palącej się świecy. Ks. Jan Wiśniewski w swym opisie dekanatów stwierdza: „W 1440 r. stał w Czaplach Wielkich kościół drewniany” Z tej informacji można sądzić, iż pożar kościoła miał miejsce ok. 1440 r. Dziedzicami Czapel byli wówczas: Jakub Trepka herbu Topor i Mikołaj Berziowski herbu Madrostki. W pierwszej połowie XVIII w. Popielowie herbu Sulima nabyli wieś Czaple Wielkie i dziedziczyli je, aż do zakończenia II wojny światowej.
W 1523 r., na zgliszczach spalonej świątyni, odbyła się konsekracja nowego, murowanego kościoła pw. św. Bartłomieja Apostoła. Dla upamiętnienia tego wydarzenia, na zewnętrznej ścianie od południa wmurowana została marmurowa płyta.
Budowniczy nowego kościoła starali się zachować styl romański o charakterystycznej kwadratowej wieżycy, zakończonej w górnej kondygnacji ośmiokątem. W wielu innych szczegółach wzorowano się na kościele w pobliskich Wysocicach. W świątyni znajdują się cztery ołtarze. Główny, drewniany posiada dwie kolumny. W centralnej części znajduje się obraz, namalowany przez Wojciecha Eliasza w 1865 r. przedstawiający męczeńską śmierć św. Bartłomieja. Drugi ołtarz z obrazem Matki Bożej Bolesnej (zasłaniany wizerunkiem przedstawiającym św. Barbarę), trzeci ołtarz z obrazem św. Józefa z Dzieciątkiem Jezus na ręce. Czwarty, przy kruchcie od strony południowej, z obrazem św. Jana Nepomucena.