Reklama

Kościół

38 lat temu władze państwowe wydały zgodę na wznowienie „Niedzieli”

Trzydzieści osiem lat temu, 5 marca 1981 r. została wydana przez władze państwowe decyzja o wznowieniu działalności „Niedzieli”. Kiedy 15 marca 1953 r. ukazał się ostatni numer „Niedzieli”, zamkniętej przez władze komunistyczne PRL-u, rozpoczął się okres zmagań o przywrócenie tygodnika. Zabiegano o to od momentu ukazania się ostatniego numeru. 8 maja 1953 r. Episkopat Polski pod przewodnictwem prymasa Stefana Wyszyńskiego przygotował memoriał do rządu PRL „Non possumus”, w którym bardzo zdecydowanie zaprotestował przeciwko niszczeniu przez władze PRL prasy katolickiej i wydawnictw katolickich.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Reklama

Już 16 maja 1953 r. z polecenia bp. Zdzisława Golińskiego, drugiego biskupa częstochowskiego, Kuria Diecezjalna w Częstochowie wystosowała pismo w sprawie „Niedzieli” do Rady Państwa. Po październiku 1956 r. z interwencjami do władz państwowych w sprawie przywrócenia „Niedzieli” zwracał się prymas Polski kard. Stefan Wyszyński. Również 9 listopada 1956 r. w sprawie reaktywowania „Niedzieli” ks. Marchewka skierował pismo do Głównego Urzędu Kontroli Prasy w Warszawie. W tym samym okresie zespół redakcji „Niedzieli” wystosował memoriał do Centralnego Urzędu Wydawnictw oraz do min. Jerzego Sztachelskiego, dyrektora Urzędu ds. Wyznań. Warto również odnotować fakt, że 14 stycznia 1957 r. odbyła się rozmowa prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego w gmachu Urzędu Rady Ministrów z premierem rządu PRL Józefem Cyrankiewiczem w sprawie złagodzenia cenzury wobec pism katolickich. W rozmowie Prymas poruszył sprawę wznowienia „Niedzieli”. W następnych latach prymas Wyszyński powracał wielokrotnie do sprawy prasy katolickiej, m.in. w rozmowach z Władysławem Gomułką. 9 kwietnia 1957 r. miała miejsce interpelacja posła Antoniego Gładysza (poseł niezależny po wystąpieniu z koła poselskiego ZNAK) w Sejmie w sprawie „Niedzieli”. Ponadto 3 października 1957 r. poseł Gładysz skierował pismo w sprawie „Niedzieli” do I Sekretarza KC PZPR Władysława Gomułki. Nowy okres zmagań o reaktywację „Niedzieli” rozpoczął się wraz z objęciem rządów w diecezji częstochowskiej przez bp. Stefana Barełę w 1964 r. W latach 70. ubiegłego stulecia, za czasów rządów ekipy Edwarda Gierka, zbierane były w Częstochowie i w Zagłębiu podpisy pod petycją o reaktywowanie „Niedzieli”. 12 maja 1977 r.

Kuria Diecezjalna wystosowała pismo w sprawie „Niedzieli” do Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk. 31 grudnia 1977 r. bp Bareła zwrócił się z pismem do min. Kazimierza Kąkola, dyrektora Urzędu ds. Wyznań, w sprawie reaktywowania „Niedzieli”. Biskup pisał m.in.: „Wznawiam dzisiaj moje starania, bo myślę, że od maja dużo się w Polsce zmieniło. Inna jest atmosfera rozmów. Nastąpiło – zdaje się – większe zrozumienie wzajemnych potrzeb między Państwem a Kościołem. Jest to więc może właściwa pora przypomnienia tygodnika «Niedziela». Nie jest to przecież pismo polityczne ani nawet społeczne w ścisłym tego słowa znaczeniu, ale religijne o zabarwieniu czysto duszpasterskim, nie powinno więc chyba być jakichś zasadniczych zastrzeżeń w stosunku do niego”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Szczególny moment w staraniach o wznowienie „Niedzieli” nastąpił wraz z rozpoczęciem pontyfikatu Jana Pawła II w 1978 r. i na kanwie narodzin „Solidarności” w sierpniu 1980 r. Już 12 listopada 1978 r. w Duszpasterstwie Akademickim w „Piwnicy” został wydany pierwszy numer „Monitora Kościelnego”. Serwis informacyjny przygotowano na podstawie audycji radiowych polskiej sekcji Radia Watykańskiego. Zespół redakcyjny tworzyli wówczas: redaktor odpowiedzialny ks. dr Ireneusz Skubiś, współredagujący: Zofia Chwalba, Włodzimierz Chwalba, Lidia Dudkiewicz, Irena Makowicz, Danuta Nowak, Danuta Wiśnicka. 23 stycznia 1979 r. bp Bareła wystosował list do premiera Piotra Jaroszewicza w sprawie „Niedzieli”. Pisał w nim m.in.: „Nigdy nie wydano na piśmie zakazu wydawania pisma. Nigdy nie powiadomiono o ewentualnych zarzutach stawianych pismu. Wiedziano bowiem, że nie ma do tego żadnych podstaw. Myślę, że należy to nadużycie naprawić (...). Przywrócenie wydawania tygodnika «Niedziela» byłoby jednym z ostatnich aktów naprawienia krzywd wyrządzonych obywatelom w tzw. okresie błędów i wypaczeń”. Również do premiera Jaroszewicza w sprawie „Niedzieli” zwrócili się 30 stycznia 1979 r. księża dziekani diecezji częstochowskiej. Kiedy w sierpniu 1980 r. na wybrzeżu wybuchły strajki i powstała „Solidarność”, bp Bareła podjął kolejne starania o reaktywowanie „Niedzieli”. Delegatem Biskupa do rozmów w Warszawie został ks. Ireneusz Skubiś. 10 września 1980 r. bp Bareła wystosował pismo do ówczesnego ministra kultury i sztuki Zygmunta Najdowskiego oraz do ministra ds. wyznań Jerzego Kuberskiego, by poparli starania diecezji o reaktywowanie tygodnika. W zabiegi Księdza Biskupa włączył się również poseł z Polskiego Związku Katolicko-Społecznego Rudolf Buchała. Przeprowadził on, z upoważnienia bp. Bareły, rozmowę z min. Kuberskim, przekazując szczegółowe postulaty w sprawie „Niedzieli”. W rozmowie tej została potwierdzona generalna zgoda na wznowienie pisma. 15 grudnia 1980 r. bp Bareła przesłał na ręce kolejnego ministra kultury i sztuki Józefa Tejchmy nową prośbę o przywrócenie tygodnika „Niedziela”. Tak ten czas wspomina ks. Skubiś: „Pamiętam, jak w grudniu 1980 r. bp Bareła wrócił z Konferencji Episkopatu w Warszawie i zaprosił mnie na rozmowę, która odbyła się podczas przejażdżki do lasu k. Złotego Potoku. Okazało się, że ważniejsze rozmowy Ksiądz Biskup prowadził w otwartym

terenie, obawiając się podsłuchu w swoim domu. Powiedział mi wtedy: – Jesteś duszpasterzem akademickim, ale teraz musisz zacząć mocne starania o reaktywowanie «Niedzieli». Ktoś z Katowic doradził mi, bym udał się do prof. Jerzego Ozdowskiego, wicepremiera w rządzie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, członka Polskiego Związku Katolicko-Społecznego. Bp Bareła znał prof. Ozdowskiego jeszcze ze swoich czasów lubelskich. Postanowił napisać do niego list z prośbą o zainteresowanie się sprawą. Prof. Ozdowski przyjął mnie bardzo życzliwie i obiecał, że zrobi wszystko, aby pomóc w reaktywowaniu tygodnika. Dało się zauważyć, że prof. Ozdowskiemu zależało, by «Niedziela» powróciła, ale już jako pismo ogólnopolskie. Bp Bareła, człowiek doświadczony w rozmowach z ówczesnymi władzami, był jednak nastawiony sceptycznie i twierdził, że dopóki nie otrzyma potwierdzenia, iż «Niedziela» zostanie reaktywowana, nie uwierzy w zapewnienia. 10 marca 1981 r. nadeszła decyzja (datowana 5 marca 1981 r.) Prezesa Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, zezwalająca Kurii Diecezjalnej w Częstochowie na wydawanie drukiem tygodnika «Niedziela» w nakładzie 100 tys. egzemplarzy, objętości 8 stron. Przydzielono nam też drukarnię: Zakłady Graficzne w Opolu”.

W pierwszym numerze reaktywowanej „Niedzieli” (7 czerwca 1981) zamieszczono „Słowo” prymasa Stefana Wyszyńskiego, który napisał m.in.: „Ufamy, że bolesne ograniczenia pracy Kościoła w przeszłości minęły. Wydawnictwo «Niedziela» pragnie wrócić do szerzenia i pogłębiania eklezjalnej teologii Maryjnej. Duchowość Maryjną chce uczynić niejako specjalnością tego pisma, które ma podjąć pracę w wybitnie Maryjnej diecezji Częstochowskiej”.

Kard. Wyszyński zmarł przed ukazaniem się pierwszego numeru reaktywowanej „Niedzieli”, którą otwierał artykuł Stefana Kisielewskiego poświęcony zmarłemu Prymasowi Tysiąclecia. Redakcja zamieściła też list bp. Bareły do redakcji oraz „Słowo” metropolity krakowskiego kard. Franciszka Macharskiego, a także pismo z Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej, w którym Ojciec Święty Jan Paweł II wyrażał radość ze wznowienia „Niedzieli” i udzielał błogosławieństwa apostolskiego czytelnikom i redakcji. W tamtych czasach zespół redakcyjny tworzyli: ks. Ludwik Warzybok, ks. Ksawery Sokołowski, o. Jerzy Tomziński, ks. Józef Życiński, a także osoby związane z „Monitorem Kościelnym” i Duszpasterstwem Akademickim „Piwnica”. Do osób, które włączyły się bezpośrednio w pracę „Niedzieli”, należy zaliczyć: Irenę Makowicz, Lidię Dudkiewicz, Marię i Adama Banaszkiewiczów, Anitę Szamocką, Helenę Orpych, Marię Stypułkowską, Mirona Kołakowskiego i Krzysztofa Wielguta.

2019-03-05 11:04

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Dziękuję i proszę

Jedenaście lat – to pewnie mało. Trochę więcej niż dekada. Dla mnie jednak to okres długi i ważny – tyle czasu bowiem pełniłam funkcję redaktor prowadzącej warszawską edycję „Niedzieli”.
CZYTAJ DALEJ

Św. Wincenty á Paulo

27 września br. obchodzimy wspomnienie św. Wincentego á Paulo. Urodził się on 24 kwietnia 1581 r. w wiosce Pouy, w południowej Francji. Pochodził z rodziny wieśniaczej i miał czworo rodzeństwa. Dopiero w 12. roku życia poszedł do szkoły. Mimo, że wcześniej zajmował się tylko wypasaniem owiec z nauką radził sobie bardzo dobrze i po szkole wstąpił do seminarium duchownego. W wieku 15 lat otrzymuje niższe święcenia i dostaje się na uniwersytet w Saragossie w Hiszpanii. Święcenia kapłańskie przyjmuje w 1600 r., miał wówczas zaledwie 19 lat. Kontynuował studia w Tuluzie, Rzymie i Paryżu, kształcąc się w dziedzinie prawa kanonicznego. Dobrze zapowiadająca się kariera młodego, zdolnego kapłana zmienia się w los niewolnika. W czasie podróży z Marsylii do Narbonne przez Morze Śródziemne został wraz z całą załogą napadnięty przez tureckich piratów i przywieziony do Tunisu jako niewolnik. W ciągu dwóch lat niewoli miał czterech panów, ostatniego zdołał nawrócić. Obaj uciekli do Europy i zamieszkali w Rzymie. Już wkrótce stał się wysłannikiem papieża Pawła V i trafił na dwór francuski, gdzie za sprawą królowej Katarzyny de Medicis przejął opiekę nad Szpitalem Miłosierdzia. Na własne życzenie objął probostwo w miasteczku Chatillon-les-Dombes, gdzie zetknął się ze starcami, inwalidami wojennymi, chorymi i ubogimi. Aby im jak najlepiej służyć, powołał „Bractwo Miłosierdzia”, a dla kobiet bractwo „Służebnic Ubogich”. W 1619 r. św. Wincenty otrzymał dekret mianujący go generalnym kapelanem wszystkich galer królewskich. Święty przeprowadzał wśród galerników misje i dbał o poprawę warunków życia. W 1625 r. powołał „Kongregację Misyjną” zrzeszającą kapłanów. Papież Urban VIII zatwierdził nowe zgromadzenie w 1639 r. Nowa rodzina zakonna zaczęła rozrastać się i objęła swoją opieką szpital dla trędowatych opactwa Saint-Lazare. Celem zgromadzenia, które dziś nosi nazwę Zgromadzenia Księży Misjonarzy Świętego Wincentego á Paulo jest głoszenie Ewangelii ubogim. W 1638 r. wraz ze św. Ludwiką de Marillac św. Wincenty założył żeńską rodzinę zakonną znaną dziś pod nazwą Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia (szarytki), której charyzmatem była praca z ubogimi i chorymi w szpitalach i przytułkach. Święty zmarł w domu zakonnym św. Łazarza w Paryżu 27 września 1660 r. W roku 1729 papież Benedykt XIII wyniósł Wincentego do chwały błogosławionych, a papież Klemens XII kanonizował go w roku 1737. Papież Leon XIII ogłosił św. Wincentego á Paulo patronem wszystkich dzieł miłosierdzia. Do Polski sprowadziła misjonarzy w 1651 r. jeszcze za życia Świętego królowa Maria Ludwika, żona króla Jana II Kazimierza. W Polsce prowadzili 40 parafii. W naszej diecezji ze Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego á Paulo (CM) pochodzi bp Paweł Socha, a misjonarze św. Wincentego pracują w Wyższym Seminarium Duchownym w Paradyżu, Gozdnicy, Iłowej, Przewozie, Skwierzynie, Słubicach, Trzcielu i Wymiarkach. Siostry Szarytki mają swoje domy w Gorzowie Wielkopolskim, Skwierzynie i Słubicach.
CZYTAJ DALEJ

Kapelan wojskowy: obecność jest pierwszym „sakramentem”

2025-09-26 20:48

[ TEMATY ]

kapelan

wojsko

Adobe Stock

Z końcem sierpnia po roku służby na Sycylii wrócił do Polski ks. ppłk Maksymilian Jezierski. Kapelan żołnierzy Polskiego Kontyngentu IRINI opowiedział o zadaniach, życiu religijnym żołnierzy na misji i potrzebie obecności w rozmowie.

Krzysztof Stępkowski (KAI): Jak doszło do tego, że został ksiądz kapelanem misji PKW IRINI?
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję