Reklama

Album o kresowym dziedzictwie

Należy to drewniane dziedzictwo ocalić, by ocalić także wielokulturowe dziedzictwo Kresów dawnej i współczesnej Rzeczypospolitej.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Staraniem Muzeum Kresów w Lubaczowie ukazał się piękny album fotograficzny pt. „Kresowe dziedzictwo”. Ta zasłużona dla regionu placówka kulturalna, wśród różnorodnych działań dokumentuje i ochrania architekturę i budownictwo drewniane występujące w Lubaczowie i powiecie.
„Podczas badań terenowych wykonano dokumentację fotograficzną oraz naukową dziesiątków obiektów drewnianej zabudowy okolic Lubaczowa. W albumie zamieszczono zaledwie niewielki wybór fotografii prezentujących urodę i niepowtarzalność drewnianej architektury kresowej powiatu lubaczowskiego. Ciekawe i nieszablonowe spojrzenie na malownicze cerkwie i kościoły, na oryginalną w swej dekoracji zabudowę małomiasteczkową i wiejską, ukazuje w pełni fenomen lubaczowskiego budownictwa drewnianego” - stwierdza w „Słowie wstępnym” tej publikacji dyrektor Muzeum Kresów w Lubaczowie Stanisław Piotr Makara.
Nim przystąpimy do oglądania tych pięknych zdjęć znajdujących się na 134 stronach albumu, a później wybierzemy się do miejsc, w których te obiekty zostały postawione w pięknym krajobrazie Płaskowyżu Tarnogrodzkiego i Roztocza, należy przeczytać tekst autorstwa historyka sztuki Janusza Mazura, który pisze z dużym znawstwem o architekturze i budownictwie drewnianym ziemi lubaczowskiej. Tak uzasadnia potrzebę zajmowania się tą problematyką: „Od przeszło pięćdziesięciu lat trwa proces zaniku tradycyjnej zabudowy drewnianej. O ile tych procesów nie można już zatrzymać, to można i należy podejmować starania nad zachowaniem i dokumentacją najcenniejszych przykładów lokalnego budownictwa drewnianego. W albumie starano się ukazać w ogólnym zarysie całokształt problematyki lubaczowskiej architektury drewnianej Anno Domini 2006. W pierwszej części wydawnictwa przedstawiono w wyborze drewnianą architekturę sakralną, w drugiej zabudowę mieszkalną i gospodarczą, która odznacza się sobie właściwymi cechami szczególnie w zakresie zdobnictwa architektonicznego”.
Niewiele zachowało się drewnianych świątyń Kościoła rzymskokatolickiego. Najstarszym zabytkiem jest modrzewiowy kościółek pw. Objawienia Pańskiego w Łukawcu, wzniesiony w 1756 r. staraniem bp. Wacława Hieronima Sierakowskiego. Wierni często wybierają się do kaplicy Matki Bożej w Nowinach Horynieckich, malowniczo położonej w roztoczańskim wąwozie. Miejsce to znane jest z objawień maryjnych i leczniczej wody. Ciekawe pod względem architektonicznym są: kościół w Krowicy Samej, filialne kaplice w Budomierzu i Dziewięcierzu, kilkanaście przydrożnych kapliczek. Więcej jest drewnianych cerkiewek i stojących przy nich dzwonnic. Najciekawsze i najstarsze to: cerkiew w Radrużu, Gorajcu, Woli Wielkiej. Szkoda, że większość z nich nie ma użytkowników, niszczeje, ulega degradacji. Niektóre uratowali nasi proboszczowie, odprawiając w nich niedzielne Msze św. i nabożeństwa. Konserwator zabytków zajął się w ostatnich latach cerkwią w Gorajcu. Tymczasem pozostałe popadają w ruinę. Niezwykle ciekawa jest drewniana zabudowa małomiasteczkowa i wiejska, piękne zdobienia domów przez cieśli. Na uwagę zasługują także budynki użyteczności publicznej: dawne szkoły wiejskie (Dąbków, Narol Wieś, Opaka), sklepy i świetlice (Lubaczów, Załuże, Łukawiec), apteki w Lubaczowie, kuźnie, młyny wodne, folusze, itp. Wszystko to można obejrzeć na fotografiach autorstwa: Janusza Witko, Janusza Mazura, Stanisława Makary, Janusza Burka - zamieszczonych w albumie „Kresowe dziedzictwo”. Wydanie tej publikacji, a także widokówek 10 najciekawszwych obiektów było możliwe dzięki dofinansowaniu ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu operacyjnego „Mecenat 2006”.
„Wzniesione z drewna świątynie różnych obrządków, małomiasteczkowe i wiejskie zabudowania mieszkalno-gospodarcze, współtworzą tożsamość kulturową regionu. Na progu trzeciego tysiąclecia należy to drewniane dziedzictwo ocalić, by ocalić także wielokulturowe dziedzictwo Kresów dawnej i współczesnej Rzeczypospolitej” - uważa kustosz Muzeum Kresów w Lubaczowie Janusz Mazur. I ma rację.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2007-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Łódzcy proboszczowie spotkali się z Ojcem Świętym Franciszkiem

2024-05-04 16:00

[ TEMATY ]

archidiecezja łódzka

ks. Wiesław Kamiński

Zakończyło się – trwające od 29 kwietnia br. - rzymskie spotkanie blisko 300 proboszczów z całego świata, którzy odpowiedzieli na zaproszenie Ojca Świętego Franciszka, by w czynny sposób włączyć się w prace Synodu o Synodalności.

CZYTAJ DALEJ

Litania nie tylko na maj

Niedziela Ogólnopolska 19/2021, str. 14-15

[ TEMATY ]

litania

Karol Porwich/Niedziela

Jak powstały i skąd pochodzą wezwania Litanii Loretańskiej? Niektóre z nich wydają się bardzo tajemnicze: „Wieżo z kości słoniowej”, „Arko przymierza”, „Gwiazdo zaranna”…

Za nami już pierwsze dni maja – miesiąca poświęconego w szczególny sposób Dziewicy Maryi. To czas maryjnych nabożeństw, podczas których nie tylko w świątyniach, ale i przy kapliczkach lub przydrożnych figurach rozbrzmiewa Litania do Najświętszej Maryi Panny, popularnie nazywana Litanią Loretańską. Wielu z nas, także czytelników Niedzieli, pyta: jak powstały wezwania tej litanii? Jaka jest jej historia i co kryje się w niekiedy tajemniczo brzmiących określeniach, takich jak: „Domie złoty” czy „Wieżo z kości słoniowej”?

CZYTAJ DALEJ

Lublin. Nowy sezon w Wieży Trynitarskiej

2024-05-05 12:18

Muzeum Archidiecezji Lubelskiej

Ksiądz Łukasz Trzciński zaprasza w gościnne progi muzeum

Ksiądz Łukasz Trzciński zaprasza w gościnne progi muzeum

Wybierając się na spacer po Lublinie, warto zajrzeć do Wieży Trynitarskiej, która zmienia się z każdym sezonem - zaprasza ks. Łukasz Trzciński.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję