Nie na darmo ordynariusz diecezji bp Kazimierz Romaniuk mówi o duszpasterstwie rodzin: "jedna z dwóch najważniejszych agend naszej kurii diecezjalnej". Właściwie tu rozpoczyna się wszystko: nowe życie, ewangelizacja, domowy Kościół. Dobry start jest już połową sukcesu. A kiedy przyjdą małżeńskie i rodzinne problemy, doradcy również służą pomocą.

Tak naprawdę prekursorem duszpasterstwa jest Teresa Strzembosz. To ona w latach 70. zajmowała się ratowaniem dzieci już urodzonych. Stworzyła w ten sposób fundamenty pod duszpasterstwo - uważa ks. prałat Zdzisław Gniazdowski, diecezjalny duszpasterz rodzin.

Od duszpasterstwa rodzin zaczęła się też organizacja kurii nowej diecezji warszawsko-praskiej. 4 maja 1992 r., po reformie administracyjnej Kościoła w Polsce, kuria ta rozpoczęła działalność przy ul. Floriańskiej. - Z najbardziej potrzebnymi rzeczami i maszyną do pisania przeprowadziłam się tu z kurii archidiecezji warszawskiej przy ul. Miodowej - wspomina Maria Bujnik, referentka duszpasterstwa. Był 26 sierpnia. Już od października rozpoczęła się normalna praca. Zaczęło się od ustalenia, które poradnie pracują na nowo wyznaczonym terenie diecezji. Potem rozesłano informacje o kursach przedmałżeńskich na cały rok. Raz w miesiącu, częściej niż przy Miodowej, odbywały się spotkania doradców życia.

- Pierwsze doświadczenia pracy to ogromna życzliwość ze strony władz kurialnych - wspomina pani Bujnik. - Kuria pokładała duże nadzieje w duszpasterstwie rodzin. - Ksiądz Kanclerz podkreślał zawsze, że jest to jedna z najważniejszych dziedzin pracy. Zawsze znajdowały się fundusze na szkolenia. Już w czerwcu 1992 r. zorganizowane były 10-dniowe szkolenia w zakresie naturalnego planowania rodziny według metody Rotzera. - Wyjechałam na szkolenie do Czerwińska - wspomina pani Maria. W Polsce ta interpretacja była nowością. Austriak, prof. Rotzer, gościł wówczas w naszym kraju.

Nie ma misji bez Rotzera

Początkowo doradcy życia rodzinnego praskiej kurii przychodzili z Miodowej. Mieli za sobą studium życia rodzinnego. Z upływem czasu nowa diecezja szkoliła swoją kadrę. Austriacka metoda uznana została za najlepszą. Rotzer wyparł stosowaną przez lata polską i angielską metodę naturalnego planowania poczęć. - Uważamy, że jest ona najlepsza i najłatwiejsza dla małżonków - podkreśla pani Bujnik. Jej znajomość jest podstawą otrzymania kwalifikacji przez doradcę. Kto nie ma przygotowania " rotzerowskiego", nie może otrzymać misji kanonicznej. Stałym wykładowcą w duszpasterstwie rodzin jest uznany autorytet medycznego świata - doktor Elżbieta Woźna, urszulanka.

Misja kanoniczna to szczególny rodzaj posłania. W styczniu każdego roku, podczas Mszy św. przeszkolone osoby otrzymują błogosławieństwo ordynariusza diecezji. Podejmują pracę w poradniach parafialnych. Stają się swoistymi "nauczycielami". - Misja wiąże się z moją obecną pracą w poradni. Będę prowadziła jedną katechezę przedmałżeńską i jedną dotyczącą rodzicielstwa. Oprócz tego, indywidualne spotkania z narzeczonymi, których uczymy naturalnego planowania rodziny. Od kilku lat interesuję się tą tematyką, obroniłam pracę magisterską z tego zakresu. Nadanie misji będzie więc również sprzyjać rozwojowi moich zainteresowań - mówi doradczyni życia z parafii św. Marii Magdaleny. Druga świeżo upieczona doradczyni, pani Ania, jest 93. osobą w diecezji, która otrzymała w tym roku misję. To absolwentka Instytutu Życia Rodzinnego w Łomiankach.

Wieczory dla Zakochanych

Dzisiaj w Warszawie każda parafia ma poradnię rodzinną. W rejonach wiejskich przypadają 1-2 poradnie na jeden dekanat. W diecezji warszawsko-praskiej pracuje 80 doradców życia rodzinnego - mówi Joanna Solak, referentka Wydziału Duszpasterstwa Rodzin. Zainteresowani najczęściej pytają o kursy przedmałżeńskie. W ubiegłym roku duszpasterstwo wprowadziło w trakcie trwania kursów ankiety dla narzeczonych. Dzięki nim będzie wiadomo, jak zreformować program zajęć. - Zmiany są konieczne. Pragniemy dostosować informacje do poszerzającej się wiedzy o naturalnych metodach planowania rodziny, o środkach antykoncepcyjnych - mówi pani Bujnik.

Przed dwoma laty próbowano wprowadzić w diecezji lubianą przez narzeczonych formę kursu przedmałżeńskiego, zwaną Wieczorami dla Zakochanych. Kapłan, marianin, przeszedł szkolenie w tym zakresie. Niestety, został wysłany do pracy w Czechach. - Ta forma kursu jest potrzebna w naszej diecezji, ale podstawowym warunkiem jest obecność kapłana z odpowiednim przygotowaniem - wyjaśnia pani Bujnik. Pani Maria ocenia też, że jeszcze zbyt mały jest wpływ duszpasterstwa na wspólnoty rodzinne. Jedną z większych inicjatyw związanych z rodzinami było zorganizowanie w Roku Rodziny, w 1994 r., spotkań dla rodzin z centralnym nabożeństwem do Matki Bożej Różańcowej.

Znaleźli rodziców

Duszpasterstwo Rodzin, kierując się troską o dzieci porzucone przez rodziców, wyszło naprzeciw małżeństwom, które nie mogą mieć potomstwa. Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy przy ul. Grochowskiej przeprowadza rocznie około 200 adopcji. Duszpasterz diecezjalny rodzin ks. Gniazdowski jest przewodniczącym komisji kwalifikacyjnej. Inicjatywa otwarcia placówki sięga końca lat 80. - Przy kościele św. Stanisława Kostki na Żoliborzu była grupa ludzi, którzy chcieli włączyć się w pomoc duszpasterską w kurii na Miodowej. Na terenie archidiecezji nie powiodły się plany otworzenia placówki dla dzieci porzuconych i niechcianych.

Dzisiejszy ośrodek przy Grochowskiej to pośrednio wynik spotkania rejonowego instruktor ów naturalnego planowania w diecezji warszawsko-praskiej. Spotkanie instruktorów z ośmiu diecezji odbyło się w lutym. Łódź dzieliła się doświadczeniami prowadzenia ośrodka adopcyjnego. - Bp Romaniuk zapytał wówczas: "Wyjdzie to nam, czy nie wyjdzie? Ufamy, że wyjdzie". - Odebraliśmy te słowa jako publiczną zgodę na rozpoczęcie pracy. Myśleliśmy wcześniej o utworzeniu takiej placówki, nawet zaplanowaliśmy, że dyrektorem byłaby Maria Bramska - wyjawia pani Bujnik. Procedura załatwiania formalności była bardzo żmudna. Obie kobiety wydeptywały ścieżki w wielu urzędach. Czyniły wszystko, by 1 października placówka mogła ruszyć. Po Łodzi i Wrocławiu Warszawa była trzecim miastem z Ośrodkiem Adopcyjnym. W późniejszych latach dom przekazany został pod opiekę Caritas.

Specjaliści od życia

Coroczne spotkanie opłatkowe Duszpasterstwa Rodzin Diecezji Warszawsko-Praskiej to plejada przedstawicieli wspólnot i organizacji działających na rzecz rodziny. Doradcy życia krajowi, diecezjalni, parafialni, Stowarzyszenie Rodzin Katolickich, Instytut Naturalnego Planowania Rodziny... Czas i miejsce spotkania przeszło już do tradycji. Drugi wtorek stycznia, kaplica kurii diecezji warszawsko-praskiej.

Katarzyna i Andrzej Łukomscy od 13 lat są w Duszpasterstwie Rodzin doradcami życia rodzinnego. - Bierzemy udział w spotkaniach i pracujemy w poradnictwie rodzinnym. Gdy wspólnie z małżeństwami, z narzeczonymi, usiłujemy rozwiązywać ich problemy, wkraczamy tym samym w głębię tajemnicy. Namacalnie doświadczamy Bożej obietnicy, że wszystko jest możliwe. Nawet kiedy spotyka się sytuacje trudne, bez wyjścia, to przecież jest miłość, spokój pojednanie. Potrzeba dużo wiary, że Bóg może wyprowadzić z każdej sytuacji. Dla nas osobiście Duszpasterstwo Rodzin jest umocnieniem - mówią państwo Łukomscy.

Wanda i Adam Ekielscy prowadzą szkołę "Familia". - Wspieramy małżonków w realizowaniu misji rodzicielskiej - mówi Adam Ekielski. - Organizujemy warsztaty o budowaniu jedności w małżeństwie, przygotowaniu do porodu naturalnego, uczymy, jak rozmawiać z dziećmi. Obok tego prowadzone są wykłady, jak korzystać z telewizji, jak radzić sobie z agresją. Spotkania organizowane są także poza siedzibą placówki - w parafiach, szkołach, przedszkolach.

Istnieje dziś wiele zagrożeń rodziny, ale dużo jest też inicjatyw wychodzących naprzeciw potrzebom i problemom rodziny. Tylko czy wszyscy zechcą skorzystać z dobrych rozwiązań? I czy sięgną po te rozwiązania w odpowiednim czasie, zanim okaże się, że nie ma już czego ratować?

Spotkania organizowane przez Duszpasterstwo Rodzin odbywają się we wtorki i soboty w Kurii Biskupiej, przy ul. Floriańskiej 3. Uczestniczą w nich zwykle instruktorzy, ale zaproszenie skierowane jest do wszystkich zainteresowanych

12 lutego, godz. 17.00 - "Evangelium vitae" - dokument zapoznany, spotkanie formacyjno-szkoleniowe - prowadzi ks. dr Ryszard Moń;

9 marca, godz. 10.00 - skupienie wielkopostne - prowadzi ks. Wojciech Drozdowicz;

13 kwietnia, godz. 10.00 - całodniowe szkolenie dotyczące metody prof. Rotzera - nowości, interpretacja kart - prowadzi dr Klaudia Kosmala;

14 maja, godz. 17.00 - Niepłodność i impotencja - przyczyny, leczenie. Poronienia we wczesnej fazie ciąży - przyczyny, profilaktyka - prowadzi dr Elżbieta Woźna;

11 czerwca, godz. 17.00 - Msza św. na zakończenie roku;

11 września, godz. 17.00 - Msza św. inaugurująca nowy rok;

9 października, godz. 17.00 - Zapłodnienie drogą pozaustrojową - jak przedstawiać tę problematykę narzeczonym i młodym małżeństwom w parafialnej poradni rodzinnej;

13 listopada, godz. 17.00 - Metodyka pracy w poradni - warsztaty. Postawy narzeczonych, z którymi możemy się spotkać (dramy);

11 grudnia, godz. 17.00 - Małżeństwo w "Kodeksie Prawa Kanonicznego". Separacja małżonków w prawie Kościoła - prowadzi ks. Wojciech Lipka.