Kiedy w ostatnie dni roku liturgicznego w kościołach czytane są fragmenty przywołujące tajemnicę czasów ostatecznych, przypomina mi się słynny wiersz Czesława Miłosza pt. „Piosenka o końcu świata”. W dzień końca świata - pisze poeta - „nikt nie wierzy, że staje się już”. Tylko „siwy staruszek”, który przewiązuje pomidory, mówi spokojnie: „Innego końca świata nie będzie. Innego końca świata nie będzie”. I podpowiada tym samym, że koniec świata może być w każdej chwili. I zawsze warto być na niego przygotowanym.
Tak rozumiana perspektywa porządkuje ludzkie życie. Dlatego właśnie w tych dniach tak często czytania przywołują w liturgii atmosferę końca świata, w tym również fragmenty Apokalipsy. Ale nie po to, by budzić nastrój lęku i grozy, ale by uwrażliwić człowieka na nieustanne czuwanie. Koniec świata bowiem, to tak naprawdę koniec człowieka, chwila śmierci i przejścia do innego życia. Rzadziej myślimy o tym zjawisku w znaczeniu historiozoficznym, a więc kresu dziejów, tylko raczej w odniesieniu do jednostki. Gdy człowiek odchodzi z tej ziemi, dla niego jest to już koniec świata. Nie ma innego. Koniec świata więc może nastąpić zawsze, niezależnie od daty w dziejach.
Pamiętam, jak nieżyjąca już prof. Anna Świderkówna tłumaczyła mi kiedyś, że koniec świata to tak naprawdę jego początek. Bo koniec świata, to tylko koniec naszego świata, tego do którego jesteśmy przywiązani, który znamy, i w którym żyjemy, ale jednocześnie jest to początek innego. I to napawa nadzieją i optymizmem. Zresztą biblijne słowo „apokalipsa” też jest optymistyczne, znaczy bowiem: „objawienie”, a więc odsłonięcie zakrytej przed oczami ludzkimi tajemnicy. Apokalipsa zatem jest wezwaniem do nadziei, a nie do rozpaczy.