Reklama

Finansowanie nauczania religii w szkole – standardem w Unii Europejskiej

„Katechetom za lekcje religii powinna płacić wspólnota wiernych. Jeżeli mówimy o praktykowaniu wiary (a tym jest właśnie lekcja religii w szkole), to za jej praktykowanie powinni płacić sami wierni” – mówił dziś w rozmowie z Onetem Piotr Pawłowski, prezes fundacji Na Rzecz Humanizmu Racjonalizmu i Świeckości OMNIUM.

[ TEMATY ]

nauka

Unia Europejska

religia

Archiwum WSD w Częstochowie

Praktyki katechetyczne kleryków WSD w Częstochowie

Praktyki katechetyczne kleryków WSD w Częstochowie

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Tymczasem standardem w krajach Unii Europejskiej jest finasowanie lekcji religii w publicznym systemie kształcenia przez państwo. Wycofanie finasowania nauki religii w szkole ze środków publicznych w Polsce, byłoby złamaniem standardów europejskich.

We wszystkich krajach, gdzie nauczanie religii obecne jest w państwowym systemie oświaty (zarówno w formie obowiązkowej, jak i dobrowolnej) jest ono finansowane ze środków publicznych. Jest to normalna zasada demokratycznego państwa prawa, które uznaje, że religia jest na tyle istotnym elementem dziedzictwa kulturowego a ponadto skoro rodzice odpowiadają za kierunek kształcenia dzieci, to jeśli życzą sobie obecności religii w szkole, państwo zobowiązane jest to zapewnić.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Polska w swym systemie prawnym regulującym kwestie wyznaniowe, po uzyskaniu suwerenności dołączyła do większościowego modelu obowiązującego w Europie, polegającego na tym, że lekcje religii są obecne w szkole, uczestnictwo w nich ma charakter dobrowolny a za ich kształt programowy odpowiedzialne są Kościoły.

Obowiązkowa lub dobrowolna

Reklama

W 23 krajach Unii Europejskiej religia nauczana jest w szkołach publicznych, a zaledwie w czterech nie ma nań miejsca w państwowym systemie edukacji. W 8 Krajach UE udział w szkolnych lekcjach religii jest obowiązkowy. Są to: Austria, Cypr, Dania, Finlandia, Grecja, Malta, większość niemieckich landów i Szwecja. Jednakże jeśli rodzice danego ucznia wyrażą wyraźny sprzeciw, to – pomimo, że przedmiot ten jest obowiązkowy – uczeń zostaje z niego zwolniony. Jedynie w Grecji i na Cyprze osoby deklarujące się jako prawosławne są zobligowane do uczęszczania na szkolną katechizację.

W 15 państwach UE udział w szkolnych lekcjach religii jest dobrowolny (ma charakter fakultatywny), w zależności od woli rodziców bądź samych uczniów w klasach licealnych. Są to: Belgia, Chorwacja, Czechy, Estonia, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Łotwa, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Węgry i Włochy.

Natomiast w czterech państwach UE religia jest nauczana wyłącznie przez związki wyznaniowe poza szkołą publiczną. Są to: Francja, Słowenia, Luxemburg i Bułgaria.

Katechizacja czy religioznawstwo?

Wśród krajów Unii Europejskiej – tak gdzie religia obecna jest w systemie szkolnym - przyjęte zostały różne modele jej nauczania. Wyróżnia się tu model konfesyjny - ukierunkowany na kształtowanie wiary uczniów i pozostający pod kontrola Kościołów; model informacyjno-wychowawczy - gdzie większy nacisk kładziony jest na sama wiedzę religijna a nie kształtowanie wiary; oraz model religioznawczy - w którym przekazuje się wyłącznie pewną sumę wiedzy na temat różnych religii, a żaden związek wyznaniowy nie jest preferowany ani nie ma nad tym kontroli.

Model konfesyjny

W większości krajów UE nauczanie religii w szkole - podobnie jak w Polsce ma charakter konfesyjny i na jej program decydujący wpływ mają poszczególne Kościoły.

Reklama

Charakterystyczne dla tego ujęcia jest realizowanie nauczania w obrębie jednego wyznania, a także ukierunkowanie na pogłębienie wiary i religijności uczestników lekcji religii. Z tego względu podstawowymi treściami lekcji religii są depozyt wiary, zasady moralne i liturgia danej wspólnoty wierzących, celem zaś – osobiste i egzystencjalne przyjęcie tych treści przez uczestników. W takim modelu rola szkoły sprowadza się zasadniczo do kwestii organizacyjnych i wychowawczych, istnieje tez na ogół bliska współpraca szkoły z parafią, szczególnie w sferze przygotowania do sakramentów.

Takie ujęcie nauczania religii dominuje w szkolnictwie publicznym Austrii, Belgii, Chorwacji, Czech, Litwy, Niemiec, Polski, Słowacji i Węgier.

Model informacyjno-wychowawczy

W tym ujęciu kładzie się szczególny nacisk na kwestie informacyjne i wychowawcze. Omawia się zatem historię chrześcijaństwa, jego wpływ na kulturę Europy i danego kraju. Podejmuje się próbę kształtowania postaw w odniesieniu do Dekalogu i norm społecznych oraz rozwija się ducha tolerancji światopoglądowej i religijnej, a kształtowanie osobistej wiary nie ma znaczenia.

Takie podejście do nauczania religii można spotkać współcześnie m.in. w Hiszpanii, Portugalii i we Włoszech.

Model religioznawczy

W niektórych krajach (głównie o tradycji protestanckiej) nauka religii ma charakter ponadwyznaniowy, bliski religioznawstwu. Ujęcie religioznawcze koncentruje się przede wszystkim na przekazywaniu informacji dotyczących największych religii świata lub też obecnych w danym środowisku. Opis i analiza tych religii mają być dokonywane z perspektywy zewnętrznej tak, by żadna z nich nie znajdowała się na pozycji uprzywilejowanej. Zasadniczo ujęcie to nie zakłada kształtowania postaw religijnych, ale przekazywanie informacji i wychowanie do tolerancji religijnej i światopoglądowej.

Reklama

Jego podstawą nie jest teologia, ale religioznawstwo. W konsekwencji od nauczycieli religii wymaga się znajomości największych religii świata, a ich przynależność wyznaniowa nie ma żadnego znaczenia.

Ujęcie to stosowane jest zasadniczo tam, gdzie głównym organizatorem nauczania religii jest władza państwowa i samorządowa (Anglia, Estonia, Norwegia, Szkocja, Szwecja, Walia).

Jeszcze dalej poszedł Luksemburg, gdzie w styczniu 2015 r. wycofano religię ze szkół i zastąpiono ją nowym przedmiotem o charakterze świeckim: "Wychowanie do wartości".

Oceny z religii

Podczas lekcji religii wystawiane są oceny, jednak na ogół – poza Niemcami - nie są one zaliczane do średniej. W niektórych państwach UE – szczególnie tam gdzie religia jest obowiązkowa - uczniowie mogą zdawać maturę z religii. Religię na świadectwie dojrzałości można otrzymać w Austrii, pięciu krajach związkowych Niemiec, Grecji, Irlandii i Finlandii. Dotyczy to także Czech, mimo że religia jest tam przedmiotem dobrowolnym.

Brak nauczania religii w szkole

W ramach UE wyjątek stanowią zaledwie trzy kraje: Francja, Słowenia i Luksemburg, gdzie nauka religii nie jest obecna w publicznym systemie edukacji. We Francji i Słowenii wynika to z konstytucyjnej zasady świeckości, która rozumiana jest w ten sposób, że żadne elementy religijne, w tym jej nauczanie, nie powinny mieć miejsca w przestrzeni publicznej, a zatem i w państwowej szkole. Natomiast w Luksemburgu nauczanie religii ze szkół nastąpiło stosunkowo niedawno, w 2015 r. na mocy decyzji Parlamentu.

2021-02-24 20:57

Oceń: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Biskupi dają zielone światło! Wkrótce rusza zbiórka podpisów pod projektem „Religia lub etyka”

W odpowiedzi na decyzje MEN, Stowarzyszenie Katechetów Świeckich przygotowuje obywatelski projekt ustawy, który będzie zakładać wprowadzenie w szkołach obowiązkowych dwóch godzin religii lub etyki tygodniowo. Dzięki poparciu biskupów w najbliższym czasie zacznie się zbiórka podpisów. „To był także nasz projekt w rozmowach z rządem" – powiedział bp Wojciech Osial.

Podczas 400. zebrania plenarnego Konferencji Episkopatu Polski jednym z kluczowych tematów była przyszłość lekcji religii w szkołach. Biskupi wyrazili sprzeciw wobec zmian wprowadzonych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, które ograniczyły tygodniowy wymiar nauczania religii oraz wprowadziły niekorzystne zasady organizacyjne.
CZYTAJ DALEJ

Ks. Tomasz Kancelarczyk ze Złotym Krzyżem Zasługi od prezydenta Andrzeja Dudy

2025-07-06 21:37

[ TEMATY ]

złoty Krzyż Zasługi

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia

Ks. Tomasz Kancelarczyk

Ks. Tomasz Kancelarczyk

Ks. Tomasz Kancelarczyk – prezes Fundacji Małych Stópek i wiceprezes Polskiej Federacji Ruchów Obrony Życia został odznaczony przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę Złotym Krzyżem Zasługi za „za działalność społeczną i zasługi w niesieniu pomocy potrzebującym”.

Na podstawie art. 138 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o orderach i odznaczeniach Prezydent RP Andrzej Duda odznaczył osoby zasłużone w niesieniu pomocy humanitarnej potrzebującym oraz działaczom społecznym. Odznaczenia – w imieniu Prezydenta RP – wręczył 4 lipca podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim Minister KPRP Andrzej Dera.
CZYTAJ DALEJ

Siostry zakonne: chodzimy do więzienia, żeby dać kobietom nadzieję

2025-07-07 12:11

[ TEMATY ]

więzienie

siostry zakonne

Vatican Media

Wspierają kobiety odbywające karę więzienia – nie tylko duchowo, ale i bardzo konkretnie, życiowo. Mowa o Siostrach Pasterkach od Opatrzności Bożej, które podpisały porozumienie o współpracy z Zakładem Karnym w Krzywańcu w Polsce. „Nasze wejście do więzienia ma ten dokładnie cel, żeby dać kobietom nadzieję” – mówi Radiu Watykańskiemu-Vatican News siostra Krzysztofa Kujawska.

Zawarcie porozumienia z więzieniem w Krzywańcu w Polsce to kolejny krok w rozwijaniu przez siostry pasterki działań resocjalizacyjnych. To jednocześnie także realizacja charyzmatu Zgromadzenia, od początku ukierunkowanego na pomoc kobietom w kryzysie. „W kwietniu rozpoczęłyśmy spotkania z osadzonymi. Są to spotkania grupowe na ustalone tematy, są też spotkania indywidualne” – relacjonuje s. Krzysztofa Kujawska. Zajęcia odbywają się regularnie, obecnie już w dwóch grupach, a od lipca do pracy dołączy kolejna siostra. Celem jest nie tylko formacja duchowa, ale też konkretne wsparcie po opuszczeniu zakładu karnego. To na przykład pomoc w kwestiach mieszkaniowych. „Mogą u nas zamieszkać, szukać sobie pracy czy też otrzymać wsparcie psychologiczne” – wyjaśnia nasza rozmówczyni.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję