Baśń może tylko usypiać, ale niejedna chce właśnie ze snu budzić.
Reklama
Tylko nastolatkom wydaje się, że trzeba koniecznie wyrosnąć z baśni… Niektórzy jednak, gdy dorosną, to do nich wracają. Jedną z moich ulubionych jest ta o Królowej Śniegu. Owszem, w wielu z nas pozostał śliczny obraz Szancera ze śliczną panią na saniach, za którymi mkną w tumanie śniegu saneczki Kaya. I może on usypiać w ciepłym mieszkaniu w zimowy wieczór. Ale i budzić coś może uważniejsze odczytanie znaczeń choćby tylko tej lodowej krainy... by wyjść nagle poza arktyczne i bajeczne pejzaże. Kaya ukłuło w serce coś, co wpadło mu do oka, a co przemienia serca w grudkę lodu (okruch diabelskiego zwierciadła). I gardzi czyimiś łzami, żywymi różami, od których kombinacje z lodu są bardziej artystyczne i doskonałe. I kiedy zajeżdżają sanie Królowej, liczy się dla niego tylko pęd w tumanie śniegu. Chce jeszcze zmówić ze strachu Ojcze nasz, ale pamięta tylko tabliczkę mnożenia. Królowa sadza go przy sobie i całuje w czoło, co daje dziwną błogość, a potem całuje pocałunkiem zapomnienia o wszystkich. Trzeci raz nie całuje, bo to byłoby na śmierć… Kay jakby umiera dla Gerdy, dla siebie samego i dla czegoś jeszcze, dla czego szuka nazwania w jakimś lunatycznym stanie, chcąc je ułożyć z kryształków lodu i nie wiedząc, że to WIECZNOŚĆ. „Mały Kay był zupełnie siny z mrozu, prawie czarny, ale nie spostrzegł tego wcale, gdyż Królowa Śniegu odjęła mu swym pocałunkiem wrażliwość na zimno, a jego serce stało się kawałkiem lodu. Chodził i zbierał płaskie, ostre kawałki lodu, które składał w ten sposób, aby coś z nich wyszło, zupełnie tak samo jak my, kiedy z kawałków drzewa składamy figury, co się nazywa chińską grą. Kay układał najkunsztowniejsze wzory, była to lodowa łamigłówka, w jego oczach figury te były nadzwyczajne i niezwykłej wagi, przyczyniał się do tego okruch szkła, który Kay miał w oku. Kay składał całe figury, które tworzyły napis, ale nie udawało mu się ułożyć słowa, na którym mu właśnie zależało. Słowem tym była «Wieczność», a Królowa Śniegu oświadczyła: - Jeżeli uda ci się ułożyć to słowo, staniesz się zupełnie niezależny, podaruję ci cały świat i na dodatek parę nowych łyżew. Ale Kay nie mógł w żaden sposób ułożyć tego właśnie słowa.”
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Andersen „strasznie niemodnie” wartościuje: zwierciadło, Królowa, lód są złem, ale przecież nie takim wcale strasznym, wręcz urokliwym i artystycznym, dającym modny chłód, a przede wszystkim znieczulenie, półśnienie i skazanie na... wieczne szukanie Wieczności tam, gdzie jej nie ma, bo przecież jest tylko niepamięć i zatrzymanie czasu. I to jest jeszcze nazwane siedzeniem i przeglądaniem się w Zwierciadle Rozsądku. Skojarzenia przychodzą już same…
Wszystko odwraca wierność i płacz Gerdy, i śpiew: „Róża zakwitła i minie, pójdź, pokłońmy się Dziecinie”. Ale to już wyrzuciła z filmowej wersji baśni wytwórnia Disneya i pozbywają nas tych zdań niektóre „poprawne” jej wydania. Czy chodzi o to, by ludzie tkwili w śnieniu i zapomnieniu i lunatycznym szukaniu Wieczności w zapomnieniu o Niej?