Reklama

Wiadomości

2024 – wydarzenia historyczne i patroni roku

80 rocznica Powstania Warszawskiego, 35 rocznica odrodzenia niepodległej Polski, 25 lat Polski w NATO, 150 urodziny premiera Wincentego Witosa; pół wieku od śmierci Melchiora Wańkowicza, dwadzieścia lat - Czesława Miłosza, stulecie sukcesów polskich olimpijczyków – m.in. te rocznice będziemy obchodzić w 2024 roku.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Styczeń

120 lat temu, 1 stycznia 1904 r., we wsi Sebastianowo w Wielkopolsce urodził się Antoni Baraniak, od 1933 r. sekretarz prymasa Polski Augusta Hlonda, a po jego śmierci – prymasa Stefana Wyszyńskiego. W 1951 r. papież Pius XII mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej. W nocy z 25 na 26 września 1953 r. został aresztowany przez komunistyczną bezpiekę. Do lipca 1955 r. był wielokrotnie brutalnie przesłuchiwany. Po odzyskaniu wolności, w 1957 r. kapłan został nominowany metropolitą poznańskim. Zmarł 13 sierpnia 1977 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

„Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, w 120. rocznicę urodzin księdza arcybiskupa Antoniego Baraniaka – metropolity poznańskiego, salezjanina, niezłomnego obrońcy wiary katolickiej, Kościoła i Polski wobec prześladowań komunistycznych, jednego z przywódców pokojowych zmagań Polaków o niepodległość, ogłasza rok 2024 Rokiem Arcybiskupa Antoniego Baraniaka” – głosi uchwała Sejmu z 28 lipca 2023 r.

25 lat temu, 1 stycznia 1999 r. wszedł w życie nowy podział administracyjny terytorium Rzeczypospolitej Polski. W wyniku reformy utworzono 16 województw, 314 powiatów oraz 66 miast na prawach powiatu. Tego samego dnia wprowadzono reformę systemu opieki zdrowotnej.

Reklama

80 lat temu, w nocy z 3 na 4 stycznia 1944 r. Armia Czerwona przekroczyła nieuznawaną przez Kreml przedwojenną granicę RP w okolicach miejscowości Sarny na Wołyniu, rozpoczynając tym samym ponowną okupację ziem należących do Polski.

100 lat temu, 11 stycznia 1924 r. Sejm uchwalił ustawę o naprawie Skarbu Państwa i reformie walutowej, której autorem był premier i minister skarbu Władysław Grabski. W ciągu niemal dwóch lat funkcjonowania rządu Grabskiego udało się ustabilizować walutę, zwalczyć hiperinflację i doprowadzić do uporządkowania systemu bankowego.

W celu uczczenia tej rocznicy, stulecia wprowadzenia polskiego złotego, stulecia powstania Banku Polskiego i Banku Gospodarstwa Krajowego oraz stulecia wydania powieści edukacyjnej dla młodzieży Janusza Korczaka „Bankructwo Małego Dżeka”, Senat ustanowił rok 2024 Rokiem Edukacji Ekonomicznej. „Kierując się słowami Władysława Grabskiego: ‘Edukacja ekonomiczna stanowi fundament dobrobytu narodowego i osobistego’, chcemy wzmocnić dążenia świata ekonomii i edukacji do podmiotowej obecności edukacji ekonomicznej w polskim życiu społecznym, gospodarczym i politycznym” – głosi uchwała przyjęta przez senatorów 7 września 2023 r.

90 lat temu, 14 stycznia 1934 r. urodził się Marek Hłasko, jeden z najsłynniejszych polskich powojennych pisarzy, autor m.in. „Pięknych dwudziestoletnich”, „Nawróconego w Jaffie”, „Wszyscy byli odwróceni” i „Sowy, córki piekarza”.

Reklama

„Marek Hłasko był pisarzem, który potrafił nasycić banalne motywy i tematy zaczerpnięte z potocznego życia głęboką treścią egzystencjalną. Dzięki temu Jego twórczość ma wymowę uniwersalną. Swą bezkompromisowością, także wobec komunistycznej rzeczywistości, przyciągał do siebie pokolenia młodych ludzi z różnych zakątków świata” – stwierdza uchwała Sejmu ustanawiająca rok 2024 Rokiem Marka Hłaski.

80 lat temu, 17 stycznia 1944 r. komandosi z 1 Samodzielnej Kompanii Komandosów mjr. Władysława Smrokowskiego, wspólnie z brytyjską 56 Dywizją Piechoty, opanowali jedno ze wzgórz pasma Monti Aurunci wznoszącego się nad doliną rzeki Garigliano we Włoszech. Walki te uznawane są za początek bitwy o Monte Cassino, jednej z największych bitew II wojny światowej z udziałem wojsk polskich. 19 maja 1944 r. oddziały 2. Korpusu Polskiego dowodzony przez gen. Władysława Andersa zdobył Monte Cassino wraz ze znajdującymi się na szczycie ruinami klasztoru.

60 lat temu, 18 stycznia 1964 r. ogłoszono decyzję papieża Pawła VI o nominowaniu Karola Wojtyły arcybiskupem krakowskim.

150 lat temu, 21 stycznia 1874 r., w Wierzchosławicach koło Tarnowa urodził się Wincenty Witos, przywódca ruchu ludowego, trzykrotny premier II RP, między innymi w kluczowym momencie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r., po II wojnie światowej moralny symbol sprzeciwu wobec wprowadzenia rządów komunistycznych. W 1922 r. odznaczony został Orderem Orła Białego.

Reklama

„Polityczne motto swoich działań Wincenty Witos zawarł w słowach: +Kiedy nie było Polski niepodległej – dążyć do niej, gdy przyszła – pracować dla niej, a gdy była w potrzebie – bronić jej+z. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustawą z dnia 7 kwietnia 2017 r. włączył Wincentego Witosa w poczet Ojców Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej” — głosi uchwała Sejmu RP z 28 lipca 2023 r. ustanawiająca rok 2024 Rokiem Wincentego Witosa. Uchwałę ustanawiającą rok Wincentego Witosa przyjął także Senat.

Luty

80 lat temu, 1 lutego 1944 r. żołnierze oddziału specjalnego Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej w Al. Ujazdowskich w Warszawie wykonali wyrok na gen. Franzu Kutscherze, dowódcy SS i policji Dystryktu Warszawa. Była to jedna z najważniejszych akcji zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego.

190 lat temu, 13 lutego 1834 r. Adam Mickiewicz ukończył pisanie poematu „Pan Tadeusz”, uznanego później za epopeję narodową.

190 lat temu, 17 lutego 1834 r. we Lwowie odbyła się prapremiera komedii „Zemsta” Aleksandra Fredry.

Marzec

25 lat temu, 12 marca 1999 r. Polska stała się członkiem NATO.

100 lat temu, 14 marca 1924 r. Rada Ligi Narodów przyznała Polsce teren na półwyspie Westerplatte.

200 lat temu, 23 marca 1824 r. w Saracei na Podolu, urodził się Zygmunt Fortunat Miłkowski, znany pod pseudonimem Teodor Tomasz Jeż, Powstaniec Styczniowy, pisarz, działacz niepodległościowy, twórca idei obrony czynnej i skarbu narodowego, twórca Ligi Polskiej oraz jeden ze współtwórców ruchu narodowej demokracji. Pod pseudonimem Teodor Tomasz Jeż napisał 80 powieści.

Reklama

„Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dwusetną rocznicę urodzin Zygmunta Miłkowskiego – Jeża, żołnierza i pisarza, wytrwałego działacza niepodległościowego, twórcy idei obrony czynnej i skarbu narodowego, ustanawia rok 2024 Rokiem Zygmunta Miłkowskiego” - głosi tekst uchwały przyjętej przez Sejm 28 lipca 2023 r.

230 lat temu, 24 marca 1794 r., Tadeusz Kościuszko złożył przysięgę na krakowskim rynku i został naczelnikiem insurekcji mającej na celu odbudowę w pełni suwerennej Rzeczypospolitej.

80 lat temu, 24 marca 1944 r. za ratowanie swoich żydowskich sąsiadów w Markowej na Podkarpaciu niemieccy okupanci zamordowali rodzinę Ulmów. W masowej egzekucji zginęły: dwie córki sąsiadów Ulmów - Goldmanów: Golda (Genia) Gruenfeld oraz Lea Didner wraz ze swoim małym dzieckiem oraz trzech braci Szallów, ich ojciec Saul Szall oraz kolejny mężczyzna z rodziny Szallów. Następnie na oczach dzieci Ulmów rozstrzelano Józefa i jego żonę Wiktorię, która była w siódmym miesiącu ciąży. Na końcu zabito dzieci - ośmioletnią Stanisławę, sześcioletnią Barbarę, pięcioletniego Władysława, czteroletniego Franciszka, trzyletniego Antoniego i półtoraroczną Marię.

W 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W 2016 r. otwarto w Markowej Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów. W 2023 r. rodzina została beatyfikowana.

Kwiecień

35 lat temu, 5 kwietnia 1989 r. podpisano porozumienia Okrągłego Stołu, zakładające między innymi zorganizowanie częściowo wolnych wyborów, legalizację „Solidarności” oraz ustanowienie urzędu prezydenta PRL.

Reklama

160 lat temu, w nocy z 10 na 11 kwietnia 1864 r., na skutek denuncjacji rosyjska żandarmeria aresztowała przywódcę Powstania Styczniowego Romualda Traugutta w jego warszawskiej kwaterze. Najpierw więziono go na Pawiaku, a następnie przewieziono do X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej. W lipcu 1864 r. został skazany na karę śmierci.

100 lat temu, 14 kwietnia 1924 r., prezydent Stanisław Wojciechowski wydał rozporządzenie o zmianie ustroju pieniężnego. Ustalono w nim m.in. relację marki polskiej do nowej waluty – złotego: 1,8 miliona marek polskich za 1 złotego. 29 kwietnia złoty, emitowany przez nowy Bank Polski, stał się nową polską walutą.

90 lat temu, 29 kwietnia 1934 r. na warszawskim Okęciu, z udziałem prezydenta Ignacego Mościckiego, otwarto terminal obsługi pasażerów cywilnych linii lotniczych, który przejął ruch z lotniska mokotowskiego.

Maj

20 lat temu, 1 maja 2004 r. Polska wraz z Cyprem, Czechami, Estonią, Litwą, Łotwą, Maltą, Słowacją, Słowenią i Węgrami wstąpiła do Unii Europejskiej. Było to największe w historii rozszerzenie struktur Wspólnot Europejskich.

Czerwiec

45 lat temu, 2 czerwca 1979 r. rozpoczęła się pierwsza pielgrzymka papieża Jana Pawła II do Polski. Papież odwiedził Warszawę, Gniezno, Częstochowę, Kalwarię Zebrzydowską, Wadowice, Kraków i były niemiecki obóz koncentracyjny Auschwitz. Zdaniem wielu analityków przesłanie tej wizyty, przyczyniło się do powstania w następnym roku „Solidarności”.

Reklama

35 lat temu, 4 czerwca 1989 r., na mocy postanowień okrągłego stołu odbyły się pierwsze po II wojnie światowej w Polsce częściowo wolne wybory parlamentarne. Zwycięstwo kandydatów wywodzących się z „Solidarności” doprowadził do głębokich przemian ustrojowych i stało się jednym z symboli upadku komunizmu w Europie Środkowej.

105 lat temu, 28 czerwcu 1919 r. w Wersalu podpisano traktatu ustanawiający nowy porządek polityczny po pierwszej wojnie światowej, między innymi zachodnią granicę odrodzonej Polski i zapewniający jej dostęp do morza.

Lipiec

50 lat temu, 6 lipca 1974 r. reprezentacja Polski w piłce nożnej zajęła trzecie miejsce na Mistrzostwach Świata w Niemczech, pokonując Brazylię 1:0. Bramkę zdobył Grzegorz Lato.

50 lat temu, 19 lipca 1974 r. o godzinie 11.15 uruchomiono zegar na Wieży Zygmuntowskiej odbudowanego Zamku Królewskiego w Warszawie.

35 lat temu, 19 lipca 1989 r. Zgromadzenie Narodowe wybrało prezydentem PRL generała Wojciecha Jaruzelskiego. Tego samego dnia w Londynie zmarł prezydent RP na uchodźstwie Kazimierz Sabbat, a jego następcą został Ryszard Kaczorowski.

80 lat temu, 21 lipca 1944 r. w Moskwie powołano marionetkowy Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, którego celem było przejęcie władzy w kontrolowanej przez sowietów Polsce. Dzień później w Moskwie został ogłoszony tzw. manifest lipcowy, który w kolejnych dniach był kolportowany na ziemiach polskich na zachód od Bugu kontrolowanych przez Armię Czerwoną.

Reklama

100 lat temu, 27 lipca 1924 r., na VIII Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu, drużyna kolarzy torowych w składzie: Józef Lange, Jan Łazarski, Tomasz Stankiewicz i Franciszek Szymczyk zdobyła srebrny medal. Tego samego dnia brąz w konkursie skoków przez przeszkody wywalczył Adam Królikiewicz na koniu Picador. Były to pierwsze medale olimpijskie w dziejach polskiego sportu. W kolejnych dekadach w 23 letnich i 24 zimowych igrzyskach olimpijskich wystąpiło łącznie 3 012 polskich sportowców, którzy zdobyli 321 medali: 79 złotych, 96 srebrnych i 146 brązowych. „W uznaniu zasług i wyjątkowego znaczenia występów polskich sportowców na igrzyskach olimpijskich, w stulecie zdobycia pierwszego medalu olimpijskiego Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza rok 2024 Rokiem Polskich Olimpijczyków” – zapisano w uchwale z 28 lipca 2023 r.

110 lat temu, 28 lipca 1914 r., Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii, rozpoczynając tym samym konflikt nazywany później I wojną światową. Światowy konflikt na trzech kontynentach pochłonął życie prawie 10 mln żołnierzy. Klęska państw zaborczych przyniosła Polsce i innym krajom Europy Środkowej niepodległość.

Sierpień

80 lat temu, 1 sierpnia 1944 r. na rozkaz Komendanta Głównego AK gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” w Warszawie wybuchło powstanie. Przez 63 dni powstańcy prowadzili z wojskami niemieckimi heroiczną i osamotnioną walkę, której celem była niepodległa Polska, wolna od niemieckiej okupacji i dominacji sowieckiej. Od pierwszych dni powstania Niemcy popełniali zbrodnie na cywilnych mieszkańcach miasta, których kulminacją była rzeź Woli. Między 5 a 7 sierpnia doszło do bezprzykładnej w dziejach II wojny światowej, zorganizowanej masakry ludności cywilnej. Według szacunków historyków mogło to być od 40 do 60 tys. osób.

120 lat temu, 4 sierpnia 1904 r., w Małoszycach pod Ostrowcem Świętokrzyskim urodził się Witold Gombrowicz, prozaik, dramaturg, eseista, autor „Ferdydurke”, „Transatlantyku”, „Iwony, księżniczki Burgunda” oraz „Dzienników”.

Reklama

Senat RP ustanowił rok 2024 Rokiem Witolda Gombrowicza. „Witold Gombrowicz należy dziś nie tylko do najważniejszych twórców rodzimej literatury, ale pozostaje również jednym z czołowych inspiratorów współczesnej europejskiej myśli filozoficznej, społecznej i artystycznej. Jego dorobek od dziesięcioleci stanowi wizytówkę nowoczesnej polskiej kultury, jej uniwersalnego wymiaru i awangardowego potencjału” - podkreślono w uchwale Senatu przyjętej 7 września 2023 r.

160 lat temu, 5 sierpnia 1864 r., u stóp warszawskiej Cytadeli Rosjanie dokonali egzekucji dyktatora Powstania Styczniowego Romualda Traugutta oraz trzech innych przywódców zrywu – Rafała Krajewskiego, Józefa Toczyskiego, Romana Żulińskiego i Jana Jeziorańskiego. Egzekucję obserwował trzydziestotysięczny tłum.

„W uznaniu zasług niezłomnego dyktatora Powstania Styczniowego dla Polski Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia rok 2024 Rokiem Romualda Traugutta” – głosi uchwała Sejmu RP z 28 lipca 2023 r.

20 lat temu, 14 sierpnia 2004 r., w Krakowie zmarł laureat literackiego Nobla z 1980 r., poeta, prozaik i eseista Czesław Miłosz, autor m.in. „Zniewolonego umysłu”, „Rodzinnej Europy”, „Pieska przydrożnego”, i „Traktatu moralnego”.

„Jego dzieło to jedno z najbardziej znaczących zjawisk światowej literatury. O wadze twórczości Czesława Miłosza świadczą nagrody, wśród nich Nagroda Nobla w dziedzinie literatury przyznana w 1980 roku, oraz najwyższe polskie odznaczenie – Order Orła Białego. Senat Rzeczypospolitej Polskiej, przekonany o szczególnym znaczeniu jego dorobku twórczego dla dziedzictwa narodowego i światowego, ogłasza rok 2024 Rokiem Czesława Miłosza” – głosi uchwała Senatu z 7 września 2023 r.

Reklama

125 lat temu, 27 sierpnia 1899 r., w Drohobyczu urodził się Kazimierz Wierzyński – poeta, prozaik, jeden ze Skamandrytów, redaktor naczelny „Przeglądu Sportowego” i tygodnika „Kultura”, dziennikarz „Gazety Polskiej”, złoty medalista konkursu sztuki i literatury na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie w 1928 r.

„Po wojnie pozostał na uchodźstwie, wiele lat mieszkał niedaleko Nowego Jorku. Organizował życie kulturalne emigrantów, odwiedzał polskich żołnierzy, a za pośrednictwem Radia Wolna Europa docierał ze swymi wierszami i felietonami do rodaków w kraju. W 1968 r. w tomie ‘Czarny polonez’ zawarł najcięższe oskarżenie systemu komunistycznego i upomniał się o prawdę o zbrodni katyńskiej. Ale w wierszu ‘Nocna Ojczyzna’ dawał wyraz pewności, że Polska przetrwa komunistyczną okupację: ‘Wierność sumienia,/ Sens ponad klęską,/ Tego nie wezmą,/ To było nasze,/ Jest i zostanie’” – przypomina uchwała Sejmu RP z 28 lipca 2023 r. ustanawiająca rok 2024 Rokiem Kazimierza Wierzyńskiego.

Wrzesień

85 lat temu, 1 września 1939 r. Niemcy zaatakowały Polskę dając tym samym początek II wojny światowej.

50 lat temu, 10 września 1974 r., w Warszawie zmarł Melchior Wańkowicz, pisarz, dziennikarz, reportażysta, twórca haseł reklamowych i publicysta, uważany za jednego z najwybitniejszych twórców polskiej literatury XX wieku, autor zbiorów reportaży „W kościołach Meksyku”, „Opierzona rewolucja”, wielkiego sprawozdania z pola bitwy „Bitwa o Monte Cassino” oraz powieści „Ziele na kraterze”.

Reklama

„W 50. rocznicę od jego odejścia Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia rok 2024 Rokiem Melchiora Wańkowicza – niepokornego, odważnego, wnikliwego dziennikarza, pisarza i reportażysty, będącego wzorem i symbolem polskiego dziennikarstwa” – czytamy w uchwale Sejmu z 17 sierpnia 2023 r.

90 lat temu, 12 września 1924 r. decyzją ministra spraw wojskowych gen. Władysława Sikorskiego utworzono Korpus Ochrony Pogranicza, którego zadaniem była ochrona polskiej granicy wschodniej przed atakami sowieckich dywersantów. KOP zwalczał ponadto obce wywiady i przestępstwa gospodarcze oraz prowadził działalność oświatowo-kulturalną. Żołnierze Korpusu wzięli także czynny udział w obronie granicy w 1939 r.

35 lat temu, 12 września 1989 r. Sejm udzielił wotum zaufania rządowi Tadeusza Mazowieckiego, pierwszego premiera spoza obozu komunistycznego.

85 lat temu, 17 września 1939 r. wojska sowieckie, wypełniając ustalenia paktu Ribbentrop-Moło

tow, zaatakowały Polskę.

Październik

80 lat temu, 2 października 1944 r., po 63 dniach walki przedstawiciele Komendy Głównej AK płk Kazimierz Iranek-Osmecki „Jarecki” i ppłk Zygmunt Dobrowolski „Zyndram” podpisali w kwaterze SS-Obergruppenfuehrera Ericha von dem Bacha-Zelewskiego w Ożarowie układ o zaprzestaniu działań wojennych w Warszawie.

Reklama

100 lat temu, 3 października 1924 r., zmarł hrabia Władysław Zamoyski, działacz społeczny, polityk emigracyjny, fundator Zakładów Kórnickich, członek założyciel Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie, właściciel dóbr zakopiańskich, między innymi Morskiego Oka. Dzięki jego wysiłkom w 1902 r. austriacki trybunał arbitrażowy przyznał największe jezioro Tatr stronie polskiej.

„W uznaniu wielkich zasług i życia oddanego w całości Narodowi Polskiemu, które również dziś stanowią wzór nowoczesnej patriotycznej postawy i poświęcenia dla dobra wspólnego, w setną rocznicę śmierci tego wybitnego Polaka Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia rok 2024 Rokiem Władysława Zamoyskiego - podkreślono w uchwale przyjętej 7 września 2023 r.

40 lat temu, najprawdopodobniej 19 października 1984 r., ks. Jerzy Popiełuszko, duszpasterz ludzi pracy i kapelan „Solidarności”, został porwany i zamordowany przez funkcjonariuszy IV Departamentu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. 24 października władze ogłosiły, że wśród sprawców porwania są funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa, a 27 października ówczesny szef MSW gen. Czesław Kiszczak wyjawił trzy nazwiska: Piotrowskiego, Pękali i Chmielewskiego. Informacja o wyłowieniu z Wisły pod Włocławkiem ciała ks. Jerzego pojawiła się 30 października. W pogrzebie 3 listopada 1984 r. wzięło udział ponad 600 tys. wiernych oraz blisko tysiąc księży. Ks. Jerzy Popiełuszko, duszpasterz ludzi pracy, został beatyfikowany 6 czerwca 2010 r.

40 lat temu, 28 października 1974 r. polscy siatkarze po raz pierwszy zdobyli tytuł mistrzów świata.

Listopad

Reklama

230 lat temu, 4 listopada 1794 r. wojska rosyjskie tłumiące Powstanie Kościuszkowskie dokonały rzezi ludności cywilnej warszawskiej Pragi. Liczba ofiar zbrodni szacowana jest na 20 tysięcy osób.

120 lat temu, 13 listopada 1904 r. na placu Grzybowskim w Warszawie, Organizacja Bojowa Polskiej Partii Socjalistycznej starła się po raz pierwszy z oddziałami wojska rosyjskiego. Zginęło 11 Polaków (w tym 4 kobiety i 2 dzieci), ponad 40 było ciężko rannych. Starcia na placu Grzybowskim były zapowiedzią wydarzeń rewolucji roku 1905.

85 lat temu, 13 listopada 1939 r. utworzony został Związek Walki Zbrojnej, który jako Armia Krajowa stał się największą podziemną organizacją zbrojną okupowanej Europy.

35 lat temu, 17 listopada 1989 r. w Warszawie zdemontowano pomnik komunistycznego zbrodniarza i twórcy Czeki Feliksa Dzierżyńskiego.

260 lat temu, 25 listopada 1764 r. w warszawskiej katedrze św. Jana odbyła się koronacja Stanisława Augusta Poniatowskiego.

180 lat temu, 28 listopada 1844 r. z Warszawy wyruszył pierwszy w historii pociąg na trasie do Pruszkowa.

Grudzień

85 lat temu, między 21 a 23 grudnia 1939 r. został zamordowany przez niemieckich okupantów prezydent Warszawy Stefan Starzyński.

70 lat temu, 7 grudnia 1954 r. rozwiązano Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, najważniejszy ośrodek prowadzenia terroru komunistycznego w stalinowskiej Polsce. Likwidacja resortu była pierwszym przejawem odwilży politycznej po śmierci Stalina.

Reklama

35 lat temu,, 29 grudnia 1989 r. Sejm PRL przywrócił nazwę państwa „Rzeczpospolita Polska” oraz godło – orła w koronie.

35 lat temu, 31 grudnia 1989 r. prezydent Wojciech Jaruzelski podpisał pakiet ustaw gospodarczych składających się na tak zwany „plan Balcerowicza”, których celem było stworzenie w Polsce systemu gospodarki rynkowej.(PAP)

Autor: Michał Szukała

szuk/ pat/

2024-01-01 08:00

Oceń: +3 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nowy Rok w Oktawie Bożego Narodzenia

Niedziela szczecińsko-kamieńska 1/2014, str. 1

[ TEMATY ]

nowy rok

derekskey-Foter.com--CC-BY

Przed nami nowy rok. Znowu zaczyna się wszystko na nowo, od początku. Zaczyna się „coś”, co trwa od dawna, dokładnie nie wiadomo od kiedy. Niektórzy powiedzą, że 2013 lat po narodzeniu Chrystusa. Choć wiemy, że i w tym obliczeniu narodzin Jezusa popełniono błąd. Ale nie chodzi tu jednak o jakąś „aptekarską” dokładność. Istotne jest chyba pytanie, które każdy z nas w tym dniu sobie zadaje. Co ten nowy rok przyniesie? Jaki będzie? Czym wpisze się w dzieje całej ludzkości, a zarazem w dzieje każdego z nas? Jaki będzie dla świata przeżywającego wciąż jeszcze kryzys, i to nie tylko ten finansowy? Jaki będzie dla Polski, dla każdego z nas? Rozpoczynając nowy rok, składamy sobie życzenia. Życzymy szczęścia, prawdziwego pokoju, wytrwałości w wierze i radości, z nadzieją patrząc na tę rozpoczynającą się drogę liczącą 365 dni naszego życia. Istotą wszystkich obchodów noworocznych jest odnowa – zamknięcie starego, minionego, i rozpoczęcie nowego. Kościół rozpoczyna ten pierwszy dzień nowego roku zamknięciem bożonarodzeniowej oktawy odkupienia. Jest to jedyna uroczystość po Wielkanocy, która zachowała swoją oktawę (osiem dni po święcie Bożego Narodzenia). Tak to ostatni dzień oktawy zbiega się z pierwszym dniem nowego roku cywilnego, przeniesionego przez Juliusza Cezara z 1 marca na 1 stycznia w 46 r. przed Chrystusem. Pogański obchód tego dnia, poświęconego bożkowi Janusowi, wiązał się z wieloma moralnymi nadużyciami i zabobonami. Dlatego Kościół zawsze dążył do nadania temu pierwszemu dniowi rozpoczynającemu nowy rok cywilny religijnego charakteru. Uroczyście obchodzi i przypomina wiernym w tym dniu dwie pamiątki, jedną z życia Pana Jezusa, drugą z życia Maryi Panny. Pierwszą jest pamiątką obrzezania Dzieciątka Jezus, obwieszczenia Jego imienia i wylania przezeń pierwszych kropli krwi, poświęconej i wylanej później w całości na krzyżu dla odkupienia ludzi. Przez to imię Jezus naznaczone zostało już w zaraniu swego życia na ofiarę za grzechy nasze, by „wszystkie krańce ziemi ujrzały zbawienie” i „aby nas wykupić od wszelkiej nieprawości”. Drugą tajemnicą jest boskie macierzyństwo Najświętszej Maryi Panny, którą prosimy o pośrednictwo dla nas u Boga. Kościół dążył zatem od początku do nadania pierwszemu dniowi nowego roku świątecznego charakteru. Poświęcony Jezusowi i Jego Bożej Rodzicielce przyjął ów dzień, od VI wieku, również charakter kościelny i jest uważny za najstarsze święto maryjne w liturgii rzymskiej. Już w najstarszych kalendarzach liturgicznych spotykamy serię świąt następujących bezpośrednio po Bożym Narodzeniu i poświęconych świętym. Średniowiecze widzi w owych świętach honorowy orszak narodzonego Jezusa i nazywa ich comites Christi (orszak Chrystusa): Święto św. Szczepana, diakona i pierwszego męczennika, obchodzone 26 grudnia jako dzień jego narodzin dla nieba (dies natalis), doskonale harmonizuje z tajemnicą narodzenia Chrystusa. Święty Jan, apostoł i ewangelista, umiłowany uczeń Jezusa, jest patronem następnego dnia oktawy, 27 grudnia. Tradycja afrykańska w VI wieku wprowadziła święto Młodzianków Męczenników, dzieci z Betlejem wymordowanych przez Heroda, którym poświęcony jest dzień 28 grudnia. Na następne dni oktawy przewidziane są dowolne wspomnienia: biskupa i męczennika św. Tomasza Becketa (29), Seweryna (30) i papieża Sylwestra I (31). W niedzielę, która przypada w tym roku w oktawie (29) celebrowane jest święto Świętej Rodziny. Jest to święto o krótkiej tradycji, którego obchód ma przypomnieć etos rodziny, odwołując się do modelu Rodziny z Nazaretu. Następnym, ósmym świętem bożonarodzeniowej oktawy, jest dzień 1 stycznia, o którym właśnie jest mowa. W okresie po oktawie Bożego Narodzenia dniem o niezwykle bogatej tradycji i teologii jest uroczystość Objawienia Pańskiego, powszechnie obchodzona pod grecką nazwą Epifania, a u nas potocznie określana jako święto Trzech Króli. Pierwsze ślady obchodzenia tej uroczystości spotykamy już na początku III wieku w Aleksandrii. Wiele wskazuje na to, że wybór daty tej uroczystości ustalony został również pod wpływem pogańskiego święta (narodziny bożka Alona). Pierwotnie w Kościele wschodnim jest to święto narodzenia Jezusa, do którego z czasem dołączy obchód Jego chrztu w Jordanie i pierwszego cudu dokonanego na weselu w Kanie Galilejskiej. W IV wieku następuje wzajemne przejęcie tradycji przez Kościoły Wschodu i Zachodu. Zachód 25 grudnia celebruje narodzenie Jezusa i pokłon Trzech Króli, a dzień 6 stycznia dedykuje wspomnieniu chrztu Jezusa i wesela w Kanie. Wschód natomiast 6 stycznia celebruje pokłon Trzech Króli, chrzest Jezusa oraz Jego pierwszy cud jako oczywisty znak chrystusowego objawienia. Od 1960 r. chrzest Jezusa w Kościele powszechnym zostaje podniesiony do rangi niedzielnego święta i jest celebrowany w niedzielę po uroczystości Objawienia. W ten sposób Kościół powszechny pragnie podkreślić szczególne znaczenie historyczno-zbawczego nadzwyczajnego wydarzenia, w którym objawia się synostwo Boże Jezusa, Jego namaszczenie przez Ducha Świętego do zadań mesjańskich i uświęcenie wody jako znaku przebaczenia grzechów w chrzcie. To święto zamyka okres Bożego Narodzenia. Tydzień, który po nim następuje, jest pierwszym z 33 lub 34 tygodni okresu zwykłego. Tak to juliański Nowy Rok jest od samego początku ściśle związany z wielowiekową tradycją chrześcijańską, choć wiele zwyczajów i praktyk pogańskich – na przykład „szaleństwa noworoczne” – trwają do dziś, tylko że w nieco bardziej ekstrawaganckich i wyuzdanych formach. Pogańskie nawyki towarzyszące obchodom Nowego Roku, chociażby naśladowanie obżarstwa i pijaństwa, służą jedynie zapewnieniu sobie doraźnego zadowolenia. Jak zatem chrześcijanie powinni zapatrywać się na takie praktyki? Mają ku temu wszelkie powody, by w tym dniu czcić szczególnie prawdziwego Boga. Swoje życie zawdzięczamy bowiem nie jakimś tajemniczym bóstwom, lecz jedynie Jedynemu Bogu. To On, a nie bożki pomyślności, kuchni czy pijaństwa zaspokają nasze najbardziej życiowe potrzeby i pozwala nam prowadzić udane życie (Dz 14,17; 17,28). Czy zechcemy Mu się odwdzięczyć? Jeśli tak, to możemy być pewni, że Bóg będzie nam w tym uroczystych dniach sowicie błogosławił (Mk 10,29-30).
CZYTAJ DALEJ

Rozważania na niedzielę: Szatan to szermierz lęku

2025-04-04 14:42

[ TEMATY ]

rozważania

ks. Marek Studenski

mat. prasowy

Historia z długą deską, zarówno na podłodze, jak i zawieszoną między dachami, doskonale ilustruje, jak różne sytuacje mogą wywoływać w nas strach. Choć deska jest ta sama, perspektywa zmienia wszystko. Lęk staje się narzędziem, które może nas paraliżować i ograniczać nasze działania. Tak jak w życiu, gdzie nowe wyzwania mogą wydawać się przerażające, ale ich pokonanie otwiera przed nami nowe możliwości.

Przeszłość często niesie ze sobą bagaż, który może nas przytłaczać, ale warto pamiętać, że trudne doświadczenia mogą prowadzić do przemiany. Historia Jacques’a Fescha, który w celi więziennej przeżył nawrócenie i odnalazł wiarę, jest tego dowodem. Nawet w najtrudniejszych chwilach Bóg może działać, przynosząc dobro z pozornie negatywnych sytuacji.
CZYTAJ DALEJ

Dominatorzy z Boru Zapilskiego

2025-04-07 10:06

[ TEMATY ]

piłka nożna

LSO

Mateusz Kijas

5 kwietnia w hali sportowej w Konopiskach odbył się diecezjalny finał Mistrzostw Liturgicznej Służby Ołtarza Archidiecezji Częstochowskiej w Piłce Nożnej Halowej. Ministranci i lektorzy po raz 20. przystąpili do walki o awans do etapu ogólnopolskiego.

– Towarzyszą mi dzisiaj niezwykłe emocje, po prostu cały buzuję w środku. Stresuję się, ponieważ walczymy o awans do mistrzostw Polski – przyznał w przerwie między meczami Miłosz Jakubczak, ceremoniarz z parafii św. Jacka w Borze Zapilskim. Mimo odczuwalnego napięcia dodał jednak: – W tym roku czujemy się pewnie jako drużyna, która jest dobrze zbudowana, która ma potencjał i siłę do gry.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję