Reklama

Obchody 80-lecia Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu

Niedziela toruńska 4/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W 2003 r. minęło 80 lat od chwili utworzenia toruńskiej Książnicy Kopernikańskiej (dawniej Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika), pierwszej polskiej publicznej biblioteki naukowej na Pomorzu. Dwie daty są znamienne dla dziejów tej placówki: 19 lutego 1923 r. - dzień powołania do życia Biblioteki i 10 grudnia 1923 r., kiedy udostępniono czytelnikom połączone w jedną całość cztery doborowe, wzajemnie się uzupełniające księgozbiory toruńskie. Były one gromadzone na terenie miasta od XVI w. i należały niegdyś do najstarszych bibliotek miejscowych: gimnazjalnej i radzieckiej (magistrackiej) oraz Towarzystwa Naukowego i Towarzystwa „Coppernicus Verein für Wissenschaft und Kunst”. To właśnie ze zbiorów tych bibliotek pochodzą zachowane w Książnicy do dnia dzisiejszego bezcenne rękopisy i starodruki z okresu od XIV do XVIII w.
Uroczystości jubileuszowe rozpoczęły się 8 grudnia 2003 r. w salach toruńskiego Dworu Artusa. Patronat nad uroczystością sprawował Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Powołano także Komitet Honorowy Obchodów Rocznicowych. W jego skład weszli: Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Przewodnicząca Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Biskup Toruński, Prezydent Miasta Torunia, Przewodniczący Rady Miasta Torunia, Rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Prezes Towarzystwa Naukowego w Toruniu oraz Kanclerz Loży Toruńskiej „Business Centre Club” i Prezes Zarządu Toruń-Pacific.
Na uroczystość przybyli pracownicy Biblioteki oraz liczni goście, wśród nich przedstawiciele władz państwowych, wojewódzkich i miejskich, bibliotekarze z innych placówek, sponsorzy, czytelnicy i przyjaciele, którzy na ręce Dyrektor składali wyrazy uznania dla dotychczasowej pracy Książnicy oraz gratulacje i serdeczne życzenia.
Senator Rzeczypospolitej Polskiej Dorota Kempka z okazji jubileuszu 80-lecia odznaczyła Książnicę Kopernikańską medalem Senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu.
Piękny prezent otrzymała szacowna Jubilatka od toruńskich radnych. 4 grudnia 2003 r. Rada Miasta Torunia podjęła uchwałę o nazwaniu odcinka alei 500-lecia, od ul. Krasińskiego do ul. Słowackiego, ulicą Alojzego Tujakowskiego, zasłużonego dyrektora Książnicy Miejskiej im. Mikołaja Kopernika w latach 1954-80.
Uczestnicy spotkania jubileuszowego mogli wysłuchać wykładu Nowe tendencje w polszczyźnie publicznej, który wygłosił znany językoznawca, prof. Jerzy Bralczyk.
Dużym zainteresowaniem cieszyły się wystawy przygotowane przez pracowników Biblioteki. Zaprezentowano na nich fragmenty cennej kolekcji starodruków ze zbiorów Książnicy. W siedzibie Biblioteki przy ul. Słowackiego 8 pokazano kolorową ekspozycję zatytułowaną Piękne zielniki, a w Dworze Artusa wystawę Postylle w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu. Postylle są to księgi religijne. Termin postilla powstał w okresie średniowiecza od łacińskich słów post illa verba, co w języku polskim znaczy „po owych słowach”. Taką formułą rozpoczynano komentarz do przedstawionego wcześniej tekstu biblijnego. Z czasem z dwóch pierwszych słów tej formuły post i illa powstał wyraz postilla (postylla) na oznaczenie kazania, a wraz z nadejściem reformacji w XVI w. - rocznika kazań. Kazania, zwane także wykładami, dawały omówienie i objaśniały Ewangelie zgodnie z poglądami Kościoła lub Zboru. Od XVI w. treści tych ksiąg podawane były w językach narodowych i w przystępnej formie, by „ułatwić prostym ludziom zrozumienie i zapamiętywanie myśli wyrażonych w kazaniach”. Najstarsze zachowane w zbiorach Książnicy edycje postylli zostały wydrukowane w Strasburgu u schyłku XV w. Autorami tych dzieł pisanych w języku łacińskim są uczeni mnisi: franciszkanin Mikołaj z Liry (zm. w 1340 r.) i dominikanin Guillerm z Paryża (zm. w 1437 r.).
W wieku XVI i XVII powstały natomiast pięknie ilustrowane drzeworytami pierwszorzędnych mistrzów postylle autorstwa Mikołaja Reja, Jakuba Wujka, Marcina Białobrzeskiego i Samuela Dambrowskiego. Na wystawie po raz pierwszy zaprezentowano publicznie także toruńską Postyllę z roku 1594, która za sprawą mecenasa Książnicy, firmy Toruń-Pacific, wróciła po ponad 400 latach do Torunia i po konserwacji, jako dar na 80. urodziny Biblioteki, trafiła do jej zbiorów.
Tego samego dnia, w godzinach popołudniowych, odbyła się sesja naukowa Postylle w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej, nawiązująca w tematyce wykładów do nowego nabytku Biblioteki. Referenci mówili m. in. o roli postylli w religii protestanckiej, o wyposażeniu edycji toruńskiej Postylli z roku 1594, o języku Postylli Jana Kalksteina z roku 1594 na tle innych postylli XVI w. i o konserwacji dzieła.
Wieczór zakończył koncert w wykonaniu oboisty Mateusza Kubańskiego i akordeonisty Stanisława Miłka.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nabożeństwo majowe - znaczenie, historia, duchowość + Litania Loretańska

[ TEMATY ]

Matka Boża

Maryja

nabożeństwo majowe

loretańska

Majowe

nabożeństwa majowe

litania loretańska

Karol Porwich/Niedziela

Maj jest miesiącem w sposób szczególny poświęconym Maryi. Nie tylko w Polsce, ale na całym świecie, niezwykle popularne są w tym czasie nabożeństwa majowe. [Treść Litanii Loretańskiej na końcu artykułu]

W tym miesiącu przyroda budzi się z zimowego snu do życia. Maj to miesiąc świeżych kwiatów i śpiewu ptaków. Wszystko w nim wiosenne, umajone, pachnące, czyste. Ten właśnie wiosenny miesiąc jest poświęcony Matce Bożej.

CZYTAJ DALEJ

Google namiesza na polskim rynku smartfonów

2024-05-08 07:16

[ TEMATY ]

Google

Adobe.Stock

Amerykański gigant oficjalnie wchodzi nad Wisłę z własnymi urządzeniami i uruchamia sklep online – pisze środowa "Rzeczpospolita". Dodaje, że celem ruchu światowego potentata są dwucyfrowe udziały w rynku.

CZYTAJ DALEJ

Hiszpania: TK potwierdził kary dla osób modlących się pod klinikami aborcyjnymi

2024-05-08 20:12

[ TEMATY ]

aborcja

Hiszpania

Adobe Stock

Hiszpański Trybunał Konstytucyjny orzekł, że obowiązująca od 2022 r. ustawa, która zabrania odwodzenia kobiet zamierzających dokonać aborcji od tego zamiaru jest zgodna z ustawą zasadniczą tego kraju. Sędziowie TK utrzymali tym samym kary dla osób, które m.in. modlą się pod klinikami aborcyjnymi za kobiety, które zamierzają przerwać ciążę. Ustawa uznawana przez wielu komentatorów i polityków za sprzeczną z zasadą swobody wypowiedzi oraz ograniczającą prawo do zgromadzeń została przyjęta przez Kongres Deputowanych, niższą izbę parlamentu Hiszpanii, w lutym 2022 r. Zgodnie z nią za próbę wpływania na kobietę planującą aborcję, aby donosiła ciążę przewidziane zostały kary od 3 do 12 miesięcy pozbawienia wolności.

W maju 2023 r. TK Hiszpanii orzekł, że obowiązująca ustawa aborcyjna jest zgodna z konstytucją. Jego sędziowie stwierdzili, że przerwanie ciąży może zostać przeprowadzone w sytuacji, kiedy nie dochodzi do przypadku zmuszania kobiety do aborcji. Orzeczenie TK w tej sprawie pojawiło się blisko 13 lat od skargi złożonej do tego organu.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję